е г е у қ ұ й р ы қ т а р
өте сезімтал. Егеуқұй-
рықтар б ұлуд ы бір рет жегенде Ікг. массасына 4-5 мг, препараттан өледі. Ал
кумуляциялық дозасы 0,5 мг. Тышқандар үшін улы дозасы тиісінше 18 жэне 3
мг/кг. Уланған зиянкестер 3-10 тэулік ішінде өледі.
Фентолацин шошқалар үшін зоокумарин мен дифенацинге қарағанда
қауіпсіз. Торайлар оны бір рет 30 мг/кг, ал үш рет 5 мг/кг мөлшерінде жеп
қойса біраз ауырып қана ешбір емсіз-ақ түзеліп кетеді. Торай үшін бір реткі
өлтіретін дозасы 40 мг/кг, ал үш реткі дозасы 10 мг/кг. ■
-
.
Кемірушілерді тез арада қүрту керек болған жағдайда цинк .фосфиді,
монофторин, натрий гидрофториті тэрізді күшті уларды пайдалануға болады.
Натрий гидрофториті кемірушілер мен жәндіктерге күшті әсер :ететін пре-
парат. Әсер ететін қүрама бөлігі фтор мен сутегі. Фтор геминдегі темірмен қо-
сылып үлпадағы тыныс алуды тежейді.
Егеуқүйрықтар мен тышқандарға арналған уларды эр түрлі іазықтық
заттарға араластырып кемірушілердің іініне, жүретін жолдарына, жиналатын
ойнақтарына сеуіп тастайды. Негізінен улы заттарды эр түрлі дән мен жар-
маларға, нан мен ботқаға, тартылған ет пен балыққа қосып береді. Сонымен
қатар, алдамшы ретінде су немесе сүт, сорпа сияқты тағамдар да пайдаланы-
лады. Аса улы заттарды іннің аузына, оған жақын маңдағы қабырғаға жағып
тастауға да болады.
Қысқаша қорытынды
Ветеринариялық санитария жұқпалы аурулардың тарап кетпеуін жэне
мап шаруашылығынан адам денсаулығына зиянсыз санитариялық сапалы
өнім алуды қамтамасыз етеді. Ветеринариялық санитариялық шаралар аркы-
лы сыртқы ортаны жүқпалы ауру қоздырушыларынан зарарсыздандырып,
олардың тірі тасымалдаушыларымен күрес жүргізіледі. Бұл шаралар қоздыру-
шылар мен олардың тасымалдаушыларына тікелей эсер етумен қатар тара-
луына тосқауыл болатындай санитариялық реттілікті қамтамасыз етеді. Ауру
қоздырушы микробтарды сыртқы ортада жою - дезинфекция, зиянкес жэндік-
терді жою - дезинсекция, микроб тасымалдаушы кемірушілерді жою - дера-
тизация шаралары арқылы іске асырылады.
Атаулар мен ұғымдар
Санитария, ветеринариялық санитария, ветеринариялық-санитариялық
нысандар, дезинфекциялық тосқауыл, і санитариялық өткелек, залалсыздан-
дыру, зарарсыздандыру, биотермия, биотермиялык апан, зоокремация, дезин-
фекция, дезинфекция нысандары, сақтық дезинфекдия, іске қосу дезинфек-
циясы, маусымдық дезинфекция, технологиялық дезинфекция, лажсыз дезин-
фекция, тежеу дезинфекциясы, қорытынды дезинфекция, дезинфектанттар,
120
дезинфекциялау, дезинфеқциялық қондырғы, аэрозольдік дезинфекция, газбен
дезинфекциялау, дезинсекция, инсектицид, дератизация,
Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар
1. Ветеринариялық санитария нені зерттейді?
2. Санитариялық регтілік инфекция қоздырушысының бастауы мен
берілу тетіктеріне қалай әсер етеді?
3. Мал өсіретін шаруашылықтарда қандай ветеринариялық-санитария-
лық нысандар болуы керек, оларға қандай талаптар к;ойылады?
4. Көңді зарарсыздаңдырудың қандай эдістері бар?
5. Жануарлардың өлексесін қалай зарарсыздандырады?
6: Көң қоймасы мен биотермиялык; апанға .қойылатын санитариялық
талаптар қандай?
г
7. Дезинфекция деген не?
8. Дезинфеқцияның нысандары қандай?
9. Дезинфекцияның түрлері жэне олардың мақсаттары қандай?
10. Дезинфекцияның физикалық, химиялық, биологиялық эдістері1
неге
негізделген, қалай іске асырылады?
11. Дезинфектанттар қандай топтарға бөлінеді, микробтарға қалай эсер
етеді?
12. Бүрку, тозаңдату жэңе газдандыру арқылы дезинфеқция қалай және
қандай аспаптармен атқарылады?
13. Дезинсекцияның мақсаты қандай, қалай атқарылады?
14. Дератизация не үшін жүргізіледі?
15. Жұқпалы ауру қоздырушыларын тасымалдайтыні қандай синантроп-
тық кемірушілер бар?
16. Кемірушілерге қарсы қандай механикалық, биологиялық (жэне хи-
миялық тәсілдер бар, олар қалай атқарылады?
17. Дератизация үшін қандай препараттар бар, олар кемірушілерге қалай
әсер етеді, қалай қолданылады?
121
8-m apay
Достарыңызбен бөлісу: |