Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }


11 бөлім. Жамбас пен шат аралықтың клиникалық анатомиясы 11.12.3. Жатыр мен оның қосалқыларын бекітуші



Pdf көрінісі
бет348/358
Дата12.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#149295
түріОқулық
1   ...   344   345   346   347   348   349   350   351   ...   358
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

702
11 бөлім. Жамбас пен шат аралықтың клиникалық анатомиясы
11.12.3. Жатыр мен оның қосалқыларын бекітуші
қүрылымдары
Ә йелдің іш к і ж ы н ы с ағзал ар ы н б екіту ш і ң ү р ы лы м д ы р :
— іл іп қою ш ы апп арат;
— бекітуш і ком п лекс;
— сүйем елдеуш і бүлш ы қеттер.
Іліп ңою ш ы а п п а р ат қ а ж а т ы р , т ү т ік ж ән е ан ал ы ң бездегі ж а м ­
бас қабы р ғал ар ы мен ө зара бай л ан ы сты р у ш ы б ай лам д ары ж атад ы . 
Олар:
— ж аты р д ы ң ж ү м ы р байлам ы ;
— ж аты р д ы ң ж а л п а қ байлам ы ;
— аналы ң безді іл іп тү р аты н байлам дар;
— ан ал ы қ бездердің м е н ш ік т і б айлам дары .
Ж аты р д ы ң ж ү м ы р байлам ы
{lig. teres u teri) —
ү зы н д ы ғы 10 — 15 
c m

қ ал ы ң д ы ғы 3 — 5 мм , ж а т ы р д ы ң сы р тқы б ү л ш ы қ ет тік қабаты - 
ны ң ж алғасы .
Ж аты р д ы ң ж ү м ы р б айлам ы ж а ты р д ы ң бүй ірлерін ен басталы п, 
ж а л п а қ ф асц ия арасы нан (іш перде іш інде), ж ам б асты ң бүйірдегі 
ңабы рғасы на өтіп, іш перде ар ты н д а ш ап ты ң іш к і саң и н асы н а кі- 
реді.
Өз ж о л ы н д а ж ү м ы р б айлам дар к елесі қ ү р ы л ы м д ар д ы кесіп
өтеді:
— ж ап ң ы ш там ы р л ар ы мен нервтерді;
— к ін д ік т ің м едиалды қ ы р ты сы н , іш ін д егі об л и те р ац и я л ан ған
к ін д ік артери ясы м ен бірге;
— сы ртңы м ы қ ы н там ы р л ар д ы .
Ж үм ы р бай л ам н ы ң алд ы н ғы 1 /3 бөлігі ш ап өзегі іш ін д е орна- 
ласқан . Содан к ей ін , байлам беткейдегі ш ап саң и н асы н ан ш ы ғы п , 
ж ы н ы с ернеуіндегі тері асты н дағы ү л п аға тар ал ад ы .
Ж аты р д ы ң ж а л п а қ б айлам ы
(lig. la tu m u teri)
ф ронталды ж а зы қ - 
та орналасңан, іш перд ен ің ңос ң абаттан у ы н ан қ ү р ы л ғ ан байлам , 
келесі бөліктерден түрады :
— ж аты р тү тігін ің ш а ж ы р ң ай ы (
m e so sa lp in x
);
— ан алы ң бездің ш а ж ы р ң ай ы
(m esovaricum );
— ж аты р ш а ж ы р ң ай ы
(m eso m etriu m ).
Ж ал п аң байлам н егізін де, ж а ты р м ац ы ү л п асы бар (п ар ам ет­
рий), оны ц төм енгі бөлігінде ж а ты р ар тер и я л а р ы өтеді.
А н ал ы қ бездердің байлам іш іл ік ісік тер ін д е (ж а л п а қ байлам
ж ап ы р аң тар ы арасы нда ор н ал асқан ) ж а т ы р д ы ц ж ә н е м ац ы н д ағы
к іш і ж ам бас ағзал а р ы н ы ц , ісік тен қар ам а-ң ар сы ж а ң ң а ы ғы су ы н а 
байланы сты , ж а ты р д ы ц ң ал ы п ты орн аласуы бүзы лады .


Клиникалық анатомия
703
Аналың безді көтеріп түрған байлам дар 
(lig. su sp en so riu m ova­
rii)
аналың бездердің т ү т ік т ік ш еті ж ән е ж а т ы р тү тігін ен , ж ам бас 
ңапталдарының іш пердесіне созы лған . Осы б айлам дар ар асы н д а 
а.
және 
v. ovaricae
өтеді.
Аналың бездің м ен ш ік ті байлам дары
(lig. ovari p ro p riu m )
ж а л п а қ
байлам іш інде ан ал ы қ бездің ж а т ы р л ы қ бөлігін ж а т ы р ға қосады . 
Байламның арасы нда ж а ты р ар тер и я сы н ы ң соңғы та р м а қ т ар ы
гг.
ovarici
бар.
Кладо-ның ап п ен д и к с-ан ал ы қ без бай л ам ы
(lig. apendiculoovari-
cum)
ңүрт тәрізді өсіндіден оң ж а қ ан ал ы ң безге нем есе ж а ты р д ы ң
жалпаң байлам ы на, іш п ер д ен ің қ ы р ты сы н а үң сап өтеді.
Бекітуш і ком плекс элем енттері іш к і ж ы н ы с ағзал а р ы н ж ам бас- 
тың париеталды ж ән е ви сц ералды ф ас ц и я л а р ы н а б екітеді 
(1 1 .1 8 а,
б суреттер).
Олар:
— алды ңғы бөлігінде — қ а са ға — ңуы ң бай л ам д ар ы , ң у ы қ -ж ат ы р
(ңуың-мойын) байлам ы . Б ү л б айлам дар қ у ы ң т ы ж ән е ж а ты р
мойнын ңасаға сүйектерін е б екітіп , оларды ар тң а ы ғы сты р- 
майтын етеді;
— орталы қ бөлігі, б екіту ш і ап п ар атты ң ең м ы қ т ы ж е р і. Б үған
lig. cardinalia
ж атад ы . Б ү л б айлам дар ж а л п а ң б ай л ам н ы ң не- 
гізіндегі-ф асция мен тегіс б ү л ш ы қ ет т а л ш ы қ т ар ы н а н ңүры л- 
ған, арасы нда көптеген там ы р л ар мен нервтері бар қ а л ы ң бай ­
лам;
— артңы бөлігі сегізк ө з-ж аты р б ай л ам ы н ан қ ү р ы л ған . Б ү л б ай ­
лам ж аты р м ой н ы н ы ң ар ты н ан б асталы п, т ік іш е к т ің ң ап тал- 
дарын доға тәр ізд і ң орш ай ды . А рты н д а б айлам сегізкөзге бе- 
кіп , ж аты р д ы а л ға ң ар ай ж іберм ей үстап түрады .
Сүйемелдеуш і (тір ек тік ) ап п ар ат ж ам бас д и аф р агм асы н ы ң бүл- 
шыңеттерінен қ ү р ы л ған . Ж ам б ас ди аф р агм асы қ ү р ам ы н а: а р тқ ы
өтісті көтеретін ек і бүлш ы ң ет, ң ү й ы м ш аң б ү л ш ы ң еті ж ән е т ік
ішектің сы ртңы қ ы сқ ы ш ы ж атад ы .
1) А р тқ ы өтісті көтеретін бүлш ы ң ет — ж ү п , ү ш б ү р ы ш ты . Е к і 
бөліктен түрады : алд ы н д а — ң ас аға-ң ү й ы м ш ақ б ү л ш ы қеті; 
арты нда — м ы ң ы н -ң ү й ы м ш аң б үлш ы ң еті.
М . levator а п і —
алға қ а р ай ең кей ген болса, б ү л ш ы ң еттің сүйе- 
мелдеуші қ абілеті н аш ар болады . Б ү л кезде ш ат а р ал ы ғы н д а ж а- 
рың болуы немесе ж ы н ы с а ғзал а р ы н ы ң төм ендеуі ж ән е түсуі мүм- 
кін.
2) Қ ү й ы м ш ақ б ү л ш ы қеті ш он данай қ ы л қ а н ы мен төм енгі ек і 
сегізкөз ом ы ртқасы арасы н д а ж атад ы .
Ә йелдерде, а р т қ а қ а р а й ө тісті к ө тер етін ж ә н е қ ү й ы м ш а ң т ы ң
бүлш ы ңеті ж а қ с ы д ам ы ған . Осы б ү л ш ы ң етт ер , ң ү р саң іш і қы сы -


704
11 бөлім. Жамбас пен шат аралықтың клиникалық анатомиясы
м ы н саң тау ға, ң ү р саң пен ж ам б ас а ғ за л а р ы н о р н ы н д а б екіту ге 
ж ән е т ік іш е к т ің ш ат а р а л ы ң та ғ ы и іл у б ү р ы ш ы н с а қ т а у ғ а өте ма- 
ңы зды .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   344   345   346   347   348   349   350   351   ...   358




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет