5.8. Өңештің мойын бөлімінің хирургиялың
анатомиясы
Өңештің (
esophageus
) ү ш бөлім ін аж ы р атад ы : м ой ы н , кеуде
және ңүрсаңты ң склел ето то п и ясы . Ө ңеш тің ж а л п ы ү зы н д ы ғы ор-
таша есеппен 25 см. Ө ңеш тің б ір ін ш і тар ы л ған ж е р і — бастапңы
бөлімінде к ең ір д ек , е к ін ш ісі —б и ф у р к ац и ясы түсы нда, ал ү ш ін ш і
тарылған ж ер і көкеттен откен ж ер ін де орн аласады . Ө ң еш тің қоз-
ғалуы вертикалды ж ән е бүйірге б ағы тталу ы м ү м к ін . Ө ңеш тек
бастапңы бөлімімен к ө к ет бөлігінде б екітіл ген . Б а с т ап қ ы болігі VI
мойын ом ы ртңа денесінің төм енгі ң ы р ы н а сәй кес. Ө ңеш тің м ойы н
308
5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы
бөлім інің үзы н д ы ғы (ж ү з ік тәріздес ш ем ір ш ек тен төс ой ы ғы на
дейін) 4 ,5 — 5 см. Төм енгі ш ек ар асы -тө стің м ой ы н ды ры ң ой ы ғы на
дейін ж етеді.
Ө ңеш тің м ойы ндағы бөлігі, о ртац ғы сы зы ң ты ң сол ж ағы н д а
ж әне алды н да ж а т қ а н к е ң ір д е к тің сол ж а ғы н а н сәл ш ы ғы п тү-
рады . Ө ңеш те ж и і түры п қ а л а т ы н бөгде денелер өте қ а у іп т і бола
ды. Бөгде денелер көбінесе ф и зи о л о ги ял ы ң тар ы л ған ж ерлерде тү-
ры п қ ал ад ы . Бөгде дененің ең ж и і (50% ж ағд ай д а) түры п ң ал аты н
ж ері-төстің м о й ы н ды р ы қ ойы ғы деңгей і. Б ү ған себеп — ө ң еш тің
осы арада оң ж а ң ң а ң ар ай орн аласуы . Б өгде дене сал д ар ы н ан бола-
ты н асң ы н у лар ға ө ң еш тің тесілуі, сол тесік ай н а л ас ы н ы ң ңабы нуы
ж атад ы . Ф легм она көбінесе ө ң еш тің м ойы н бөлігін ің а р тқ ы ңабы р-
ғасы н да болады . Ө ңеш тің м ой ы н нан басқа б өліктері ң о зғалм ал ы
болады.
Өңештің синтопиясы:
Ө ңеш тің басталар ж ер і — ж ү з ік тәр ізд і ш е м ір ш ек т ің ар ты н д а
ж атад ы . Әрі қ а р ай ол м ойы н бөлігі болы п к е ң ір д е к т ің арты н д а
ж атад ы . М ойын ай м ағы н д а өңеш о р таң ғы сы зы ң тан солға ң ар ай
и іл іп , кеңірд ек-өң еш ж ү л гесін
(su lcu s tracheoesophageus)
түзейді.
Онда сол ж а қ ң ай тар м а нерв пен л и м ф а т и к ал ы ң түй ін дер ж атад ы .
Оң ж аң тағы аттас нерв к ең ір д ек ар ты н д а өң еш тің ң ап тал беткейін-
де орналасады .
Өңеш арты нда бесінш і ф асц и я
(fascia p reverteb ra lis)
асты н да
м ойы нны ц үзы н бүлш ы ң еттері о р н аласң ан . Ө ңеш тің а р ты н д а, төр-
тін ш і ж ән е бесінш і ф асц и я ар асы н д ағы к е ц іс т ік т е м ай ш ел і орна-
ласңан. К ең істік ж о ғар ы д а ж ү тқ ы н ш а ң ар ты н а, ал төменде ар тқ ы
кеуде ар ал ы ғы н ы ц м ай ш елін е ж а л ғас а д ы . Ө ң еш тіц бастап ңы бөлі-
міне ң ал қ а н ш а без қ а п та л ы н ы ң төм енгі ү ш ы ж ан асад ы . Б езд іц
сол ж а ң қ а п та л ы ө ң еш тіц ар тң ы бетіне қ а р ай созы луы м ү м к ін .
Осы ж ерде ж ү з ік торізді ш ем ір ш ектен 1,5 — 2 см ара ң а ш ы қ т ы қ т а ,
оцеш тің ң ап тал ң аб ы рғасы н а, қ а л ң а н ш а бездіц төм енгі ү ш ы н ы ц
ар тқ ы бетіне б ағы тталған төм енгі ң а л қ а н ш а без ар тер и ясы ж а т а
ды.
Ө ңеш тің сы рттары н д а ж а л п ы ү й ң ы ар тер и я л а р ы өтеді. Ө цеш тің
солға ң арай ор н ал асқ ан болігіне аорта доғасы , сол ж а ң бүған а ар те
р и ясы , сол ж а қ ж а л п ы ү й ң ы ар тер и ясы , сол ж а ң кезбе нерв ж а қ ы н
орналасады . К ерісін ш е, өцеш оц ж а қ т а орн аласң ан болса, өңеш пен
ж оғары да көрсетілген ң ү р ы лы м д ар арасы а л ш а қ т а й береді.
Клиникалық анатомия
Достарыңызбен бөлісу: |