Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }


Бүғанаасты артериясының басталатын



Pdf көрінісі
бет162/187
Дата10.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#149130
түріОқулық
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   187
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

5.11. Бүғанаасты артериясының басталатын
жерінің синтопиясы
Бүғанасты а р тер и я алд ы н ан
m m . stern o cleid o m a sto id eu s, ster-
nohyoideus, stern o th yreo id eu s-
пен ж аб ы л ған . А р ты н ан — а р тер и я 
омыртңаға, төменде — п левра күм безіне ти іп ж атад ы .
Оң ж әне сол бүғанасты а р тер и я н ы ң м аң ы н д ағы там ы р л ар мен 
нервтер әр тү р л і орналасады .
Оң бүғанасты ар тер и я алд ы н д а вен ал ы ң бүры ш о рн аласң ан . 
Вена мен ар тер и я арасы нан вер ти к ал д ы б ағы тта кезбе нерв пен к о ­
кет (диаф рагм алы ң) нерві өтеді. А р тер и я н ы кезбе нерв ортаң ғы
сызың бойында кесіп өтеді, ал д и аф р агм алд ы нерв кезбе н ер втің
сыртынан өтеді. А р тер и я н ы ң ар ты н д а көм ей н ерві ж а т ы р , ол ар те­
рияны алды нан ар тң а қ а р а й ж он е асты н ан а й н ал ы п өтеді.
Сол а р тер и ян ы ң алд ы н д а іш к і м ой ы н ды ры ң вена нем есе сол 
жаң иың-бас венасы н ы ң басталаты н ж е р і ж а т ы р , вена мен ар тер и я 
арасымен кезбе нервпен д и аф р агм алд ы нерв ар тер и я н ы алды н ан
кесіп отеді.
Сол ж аң қ ай ы р ы л м а нерв ар тер и ян ы ң басталаты н ж ерін ен м еди­
алды арты нан отеді, ал кеуде өзегі артери ян ы алды н ан кесіп отеді.
Бүғанасты а р тер и я н ы ң б астап қы бөлігінен саты л ы — о м ы р тқ а 
үш бүрыш ында м ы н адай тар м аң тар б асталады . О ртаңғы сы зы ң ң а 
жаңын ж ерде — о м ы р тқ а а р тер и ясы , ә р ір ек ң ал қ ан ш а-м о й ы н баға- 
нының тар м ақ тар ы ж атад ы .
Омыртңа ар тер и ял ар ы м и д ы ң ар тер и ал д ы ш еңберін ң ү р у ға ңа- 
тынасады. Ол өзара іш к і ү й ң ы ар тер и я л а р ы т ар м ақ тар ы м ен үш та- 
сады.
О мы ртқа ар тер и ясы бүғанасты ар тер и я д ан , ал д ы ң ғы саты л ы
бүлш ы қеттің алд ы ң ғы бетінің м еди алды ш етін ен 1 — 1,5 см ж ерден
басталады. Кейде бүл ар тер и я аорта доғасы н ан, ж а л п ы ү й қ ы ар те­
риясынан немесе ң ал ң ан ш а-м о й ы н баган ы н ан да ш ы ғу ы м ү м к ін . 
Сосын ар тер и ял ар м ой ы н н ы ң ү зы н б ү л ш ы ң еттер ін ің бойы м ен VI 
мойын ом ы ртң аны ң көлден ең өсіндісіндегі ө зек к е (
ca n a lis trans-


316
5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы
versalis)
к ір ед і. Ж о ғар ы ң ар ай ж ү р іп , II м ойы н о м ы р тң ан ы ң көл- 
денең өсіндісінен ш ы ғы п , сы р тң а а й н ал ы п , ат л ан т т ы ң көлден ең
өсіндісінен өтеді. Ж о ғар ы қ а р а й атл ан т бетіндегі ж ү л ге — 
su lcu s a.
vertebralis-
пен ж ү р іп , ш үйде тесігі ар ң ы л ы бас қорабы ң у ы сы н а кі- 
реді.О м ы ртңа ар тер и ясы м и ды ң кау д ал д ы бөлігін ң оректен діреді. 
Қ арам а-ң арсы ж а ғы н ы ң о м ы р тң а ар тер и ясы м ен ң осы лы п н егізгі 
ар тер и ян ы — 
a. basilaris-
ті қ ү р ад ы . Ол м и баған ы н ы ң вентралд ы бе- 
тінде ж атад ы .
А. basilaris-тек:
1) лаби ри н т ар тер и ясы ;
2) алд ы ң ғы м и ш ы ң ар тер и ясы ;
3) артң ы ми ар тер и ясы ж ән е ми б аған ы н а т ар м аң т ар береді.
М ойын остеохондрозы кезін д е болаты н остеоф ит — м ойы нды
қ атты бүрғанда ом ы ртң а ар тер и ясы н ң ы сы п , ар тер и яд ан қ ан ж ү- 
руді тоңтаты п тастауы м ү м к ін . М иш ы ң и ш ем и ясы салд ары н ан
бүлш ы ңеттер тонусы нан а й ы р ы л ад ы ; ми б аған ы н ы ң р е т и к у л я р л ы
ф о р м ац и ясы н ы ң и ш ем и ясы н д а — естен ай ы р ы л у , ң ү л аң та ш у есі- 
тілу. (У нтерхарнщ ейдт немесе о м ы р тң а а р тер и я сы н ы ң синдром ы ).
О м ы ртңа а р тер и ясы н ы ң п р о ек ц и я сы — о м ы р тң ан ы ң ү й ң ы төм- 
пегінен кеуде-бүғана буы ны н а 2 см сы р тң ар ы н ү к тен і ңосаты н сы- 
зы қ бойында.
Сол ж а қ т а ғ ы о м ы р тң а а р тер и я сы н ы ң п р о ек ц и ясы — ү й ң ы төм- 
пегі мен кеуде-бүғана том пегінен 1 см л атер ал д ы ж ер д і қосаты н
сы зы қ бойы нда (себебі сол ж а қ ар тер и я тереңде ж ән е қ а л қ а н ш а - 
мойы н бағаннан кейіндеу) ж а т ад ы .
М ойы нны ц ү л п а л ы қ к е ң іс тіг ін ің тереңінде к еу д ен ің л и м ф ати - 
к а л ы қ өзегі ж а т ад ы . Н егізгі л и м ф а ж и н а у ш ы өзек — к еу д ен ің арт- 
қы ар ал ы ғы н ан оңеш пен сол ж а қ б үған а ар тер и я а р асы н ан ж о ғар ы
көтеріледі.
VII мойы н о м ы р тқ а деңгейінде л и м ф а өзегі бағы ты н озгертіп , 
арты нан алға, содан к ей ін төм енге ң ар ай и іл ген доға ң ү р ад ы . Осы 
ж ерде өзек сол ж а қ п левра төбесі м аң ы м ен бүған асты а р тер и я н ы ң
басталаты н ж е р ін ің
gan g lio n s te lla tu m , а.
ж ән е 
v. vertebralis-
т ің а л ­
ды нан өтеді. М едиалды ү ш б ү р ы ш ты ң қан там ы р -н ер в ш оғы ры — 
кеуде өзегін ің алд ы н д а, ал д и аф р агм алд ы нерв — өзек доғасы н ы ң
арты немесе ө зектің венаға қ ү я т ы н ж е р ін ің ар ты н д а ж атад ы .
Кеуде өзегіндегі л и м ф а — сол ж а ң іш к і м о й ы н д ы р ы қ вен асы н а 
немесе саты ал д ы л ы ң қ у ы ста — сол ж а ң вен алар б ү р ы ш ы н а, ал к е й ­
де сол ж а қ бүғанасты венаға ң ү яд ы .
Д и аф р а гм а л д ы нерв 
(п. p h ren icu s)
көбінесе IV м ойы н н ервінен, 
ал кейде III немесе V м ойы н нервтерінен де ш ы гад ы .


Клиникалық анатомия
317
Нерв алд ы ң ғы саты л ы б ү л ш ы қ ет үстінде ж атад ы ж ән е о м ы р тқ а 
алды ф асц иям ен ж аб ы л ған . Кеуде ң у ы сы н а өткенн ен соң, оң ж а ң
диаф рагм алды нерв бауы рға ар тң ы ж а ғы н а н ж етед і немесе бауы р 
ңаңпасы нда бауы р өрім іне ң осы лады . К ей ін гі деректер бойы нш а 
бауыр өрім і д и аф рагм алд ы н ервтің екеу ім ен де бай лан ы сты .
Бүл байланы с бауы р ж ән е өт ж о л ы п ато ло ги ясы н д а, д и аф р аг­
малды нервті кеуде-б үған а-ем ізікш е бүлш ы ң ет а я қ ш а л а р ы арасы - 
нан алды ң ғы саты б ү л ш ы ң етке басңанда ауы рсы н у сезім і п ай д а бо­
лады (Мюсси немесе ф рен и кус сим птом ы ).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   187




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет