158
Меркантилизм бағыты пайданың қайнар көзін айналыс саласымен
және сыртқы сауда-саттықпен байланыстырады.
Физиократтардың айтуы бойынша, пайда тек ауыл шаруашылығы
саласында жасалады. Мұнда табиғат күштерінің
әсерінен тұтыну
құндары өндіріс шығындарынан әрдайым артып отырады делінеді.
Классиктер А. Смит пен Д. Рикардо қосымша құн материалдық
өндіріс салаларында жасалады деп тұжырымдады. Мұнда капиталист
пайданы жалдамалы жұмыскер еңбегінің өнімінен алып отырады.
Марксизм теориясы пайданы барлық бастапқы капитал тудырған
қосымша құнның өзгерген формасы деп санайды, ал қосымша құнның
қайнар көзі болып жалдамалы жұмыскерлердің еңбегі табылады.
Пайданың экономикалық категория ретіндегі мәнін толық түсіну
үшін оның атқаратын қызметтеріне де тоқталып өтуіміз қажет. Пайда
негізгі екі қызметті атқарады:
Достарыңызбен бөлісу: 
