Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет130/225
Дата24.11.2023
өлшемі21,72 Mb.
#193387
түріОқулық
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   225
Байланысты:
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-

10.2.
 
10.1-
сурет
Электр аппараттарын орнату орындарында оқшаулауыштарда 
бекітілген оқшауланбаған шиналармен немесе кабельдермен 
жалғайды.
Үш фазалық тізбектерде шиналар белгілі бір түспен боялуы тиіс:
 
А
фазасы 
– 
сары, 
В 
фазасы 
– 
жасыл және 
С
фазасы 
– 
қызыл; бейтарап 
шиналар: оқшауланған бейтараптамада 
– 
ақ, жерге тұйықталған 
бейтараптамада 
– 
қара.
Тұрақты ток тізбектерінде оң полярлықты шина қызыл, теріс 
полярлықты шина көк, бейтараптама 
– 
ақ. 
ЭЛЕКТРЛІК КОНТАКТ МЕХАНИЗМІ
 
Контакт 
деп электр тізбегінің тұйықтауға не ажыратуға арналған 
ток өткізгіш элементтерін механикалық жалғау орнын айтады. 
Контактілер қозғалмайтын (10.1
-
сурет, 
а
) және қозғалмалы болып 
бөлінеді. Қозғалмалы контактілер сырғымалы және түйіспелі болып 
бөлінеді. Сырғымалы контактінің типтік конструкциясы (10.1
-
сурет, 
б

1
қозғалмалы контактіден және 
2
айырдан тұрады. Контактілерді


294
10.3.
 
басу айыр материалы мен 
3
жалпақ серіппелердің серпімділігімен 
қамтамасыз етіледі. Түйіспе қонтактілер ретінде көпірше контактілер 
(10.1-
сурет, в) және т.б. пайдаланылады. Тозуға төзімділікті арттыру 
үшін бір контактіні басқасына домалататын тұтқыш контактілер 
қолданылады (10.1
-
сурет, 
г
). 

қозғалмалы контакт ажыратылған 
күйінде 
2
қозғалмайтын контактіге қатысты 10.1, г суретінде 
көрсетілген қалыпта орналасады. Контактілер жанасуының басы олар 
тұйықталған кезде 
А
нүктесінде болады, ал соңында контактілердің 
жанасу нүктесі 
В
нүктесіне ауысады. Нәтижесінде контактілер электр 
доғасынан болатын эрозияға аз ұшырайды. Контактілер ажыратылған 
кезде өшіруді тездету үшін
3
«мүйіз» қолданылады, оладың бойында 
доға жылжып, созылады да, өшеді. 
Электр тізбегін ажырату лезде бола алмайды. Ток тізбектері 
үзілген жағдайда жоғары не төмен өзіндік индукция ЭҚК
-
і пайда 
болары сөзсіз (3.19
-
сурет). Осы ЭҚК
-
ң және желі кернеуінің әсерімен 
шашыранды контактілердің арасындағы аралық бөлініп, электр 
доғасы пайда болады. Доғаның жоғары температурасы контактілердің 
бұзылуына не дәнекерленуіне әкеледі. Әсіресе, жоғары кернеулі 
аппараттарда қысқа тұйықтау токтарын ажыратқан кезде доғаның 
әсері өте қауіпті болмақ. 
Синусоидалық ток тізбектерін ажырату айтарлықтай жеңілдейді, 
өйткені синусоидалық ток жүйелі түрде нөлдік мән қабылдайды, бұл 
доғаның өшуіне әкеледі. Жоғары кернеулі тұрақты ток тізбектерін 
ажырату едәуір қиынырақ. Тұрақты ток ажыратқыштары тұрақты ток 
доғасы ұзақ уақыт жанған кезде бөлінетін біршама энергияны сіңіруге 
есептелуі тиіс. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   225




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет