Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

191
беріліс сымдарын бірыңғай энергия жүйесіне біріктіру үшін, электр 
пештерінің қыздыру элементтеріндегі кернеуді сатылай реттеу 
үшін, және т.б. мақсаттар үшін трансформация коэффициенті n
≤
2
болатын аса қуатты күш трансформаторлары қажет. 
Мұндай жағдайларда әдеттегі қарапайым трансформатор 
орнына автотрансформатор қолданған ыңғайлы, себебі сол 
номиналды толық қуат болса да мұндағы ПӘК жоғары, ал масса 
мен көлемі кіші. 
Қарапайым
трансформатордан автотрансформаторлардың 
айырмашылығы мынадай 
– 
мұнда жартысы төмен кернеулі, 
қалғаны 
жоғары 
кернеулі 
бір 
орам 
болады. 
Автотрансформатордың жоғары кернеулі орамы бірінші
реттік 
(7.18-
сурет,
а
) немесе екінші реттік
(7.18-
сурет, 
б
) болуы мүмкін. 
Магниттелудің 
і
1х
мардымсыз тогын ескермесек, онда 
трансформатордың жұмыс режимінде оның бірінші 
i
1
және екінші
i
2 
реттік
орамының фазасы бірдей болады (7.10
-
суретті қараңыз
)
, ал 
бірінші мен екінші орамның жалпы бөлігіндегі жұмыс істеп тұрған 
ток мәні 
|
𝐼
1
− 𝐼
2
|
тең болады. Егер төмендеткіш (жоғарылатқыш) 
авторансформатордың трансформация коэффициенті бірден сәл 
ғана өзгеше болса
n
12 
= 
w
1
/
w
2 
= 
I
2
/
I
1
(
n
21 
= 
w
2
/
w
1 
= 
I
1
/
I
2
) 
, онда жұмыс 
істеп тұрған ток 
i
1
мен 
i
2 
мәні бір
-
біріне жақын, ал олардың 
айырмасы әрқайсысының мәнімен салыстырғанда аз
болады
. 
Бұл 
дегеніміз бірінші және екінші орамның жалпы бөлігінің қиылысу 
аудандарының аз болуын
қамтамассыз
етеді деген сөз
. 
Сәйкесінше,
орамалардың
салмағы
мен өлшемі, магниттік өткізгішті орнату тер
- 
7.18-
сурет

192
7.11. 
езесінің ауданы өзгереді, сонымен қатар, 
магнитті өткізгінің де өлшемі ауысады. 
Автотрансформатордың 
кемшілігі 
– 
жоғары және төмен кернеулі тізбектің 
электрлік 
қосылуы 
болып 
табылады. 
Сондықтан, 
төмен 
кернеулі 
тізбекті 
электролиздеу жоғары
кернеуге
сәйкес келуі қажет. Трансформация коэффициентінің үлкен мәнінде 
бұл фактор төмен кернеулі тізбектің электрқұралының бағасының 
артуына және қызметкерлер жұмысындағы қауіпсіздіктің кемуіне 
әкеп соқтырады. 
Автотрансформатор орамындағы а нүктенің орналасуының 
ауысуы (7.18
-
сурет) екінші реттік
кернеуді бірқалыпты реттеуге 
мүмкіндік береді, мысалы, екінші
реттік тізбегінің бір шықпасында 
жылжымалы контактісі
бар зертханалық автотрансформаторлар 
(ЛАТР). 
Үш
фазалық 
автотрансформаторлар 
орамы 
әдетте 
шығарылатын бейтарап нүктемен немесе оның көмегінсіз 
жұлдызшамен қосылады (7.19
-
сурет). 

жүктеу/скачать 21,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: