Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет55/225
Дата24.11.2023
өлшемі21,72 Mb.
#193387
түріОқулық
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   225
Байланысты:
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-

Электродинамикалық жүйе.
Электродинамикалық жүйенің 
өлшеу механизмінде айналу моментін тудыру үшін өлшенетін
токқа
ие екі катушканың өзара әсерлесуі қолданылады

Электродинамикалық механизм
жылжымайтын 
1
және 
жылжымалы
2
катушкалардан тұрады (
5.9-
сурет). Кері әсер етуші 
моментті серіппе 
3
тудырады. 
Электродинамкиалық 
механизмнің 
айналу 
моменті 
электрмагниттік
механизімінің айналу моменті секілді анықталады 
α
α
α
d
)
(
d
d
d
2
1
M
i
i
W
M
м
айн
=
=
мұндағы магнитті өріс өрнегіндегі катушканың α бұрылу бұрышына 
тек токтар
мен жылжымайтын және жылжыйтын катушканың өзара 
индуктивтілігі 

2
1
2
1
,
;
)
(
i
i
i
i
M
α
және 
М
(α) құраушылары ғана тәуелді 
болады. 
Өлшеу механизмінде екі катушканың бар болуы оларды түрлі 
электрлік тармақтарды өлшеу үшін құрылғыларда қолдануға 
мүмкіндік береді. 
Синусоидалық токтың
i
әректтегі мәнін өлшеу кезінде 
жылжымалы жәе жылжымайтын катушка
параллелді жалғанады 
(5.10-
сурет

а
, мұндағы 
i
k
i
i
k
i
2
2
1
1
,
=
=

катушкалар тогы). (5.5) 
және (5.8) тәуелділіктерін салыстыра отырып, және (5.6)
-
ға ұқсас 
түрлендіруді орындап, өлшенетін
токтың
әсерлік мәнін аламыз: 
α
α
α
α
α
)
(
d
/
)
(
d
2
1
I
пр
c
M
k
k
k
I
=
=
немесе 
2
2
)
(
1
I
c
I
α
α =
Өлшеу механизмдері тізбегіндегі 
түрлі жүйелер құрылғыларының өлшеу 
шектерін 
және 
функционалдық 
мүмкіндіктерін кеңейту
үшін резистор
-


144
5.10-
сурет
ларды
қосады. Өлшеу механизмінің катушкасымен бірге тізбектей 
жалғанатын резистор, 
қосымша резистор
деп аталады. Өлшеу 
механизмінің немесе катушка мен қосымша резистордан тұратын 
тармақ катушкасымен бірге параллелді жалғанатын резистор, 
шунт
деп аталады
.
5.10, 
б
және 
в
суреттеріндегі 
схема 
бойынша 
электродинамикалық 
механизмді 
катушкаларды 
қосу, 
синусоидалық ток тізбегіндегі кернеу мен қуаттың әректтегі 
мәндерін өлшеуге мүмкіндік береді 
α
α
α
α
α
)
(
d
/
)
(
d
)
(
U
пр
K
кос
c
M
k
R
R
U
=
+
=
α
α
α
α
α
ϕ
)
(
d
/
)
(
d
)
(
cos
1
P
пр
K
кос
c
M
k
R
R
UI
P
=
+
=
=
немесе 
2
2
)
(
1
U
c
U
α
α =

P
c
P
)
(
1
α
α
=

мұндағы 
K
K
кос
R
R
R
,
,
1
— 
қосымша резистордың, ваттметр кернеуі 
тізбегіндегі катушканың және вольтметр тізбегіне тізбектей 
жалғанған екі катушкалардың кедергілері; φ 
— 
кернеу мен
ток 
арасындағы фазалардың ығысу бұрышы.
Амперметр мен вольтметрге қарағанда ваттметрдің жылжымалы 
және жылжымайтын катушкасының бірі 
– 
ток тізбегіне, екіншісі 
– 
кернеу тізбегіне қосылатындығын айта кетейік. Сондықтан да 
ваттметр көрсеткішінің ауытқуының бағыты, яғни өлшенетін 
қуаттың таңбасы, жұлдызшамен белгіленген катушка шықпаларын,
ток пен кернеудің таңдап алынған оң бағыттарына ие тізбекке 
жалғау
тәсіліне байланысты (4.
14-
бөлімшені
қараңыз)



145
145
Тұрақты
ток тізбегінде аттас шамаларды өлшеу кезінде 
электродинамикалық механизмдер де осыған ұқсас тәуелділіктерге 
ие.
Электродинамикалық жүйенің көрсеткіш құрылғыларының 
негізгі артықшылықтары 
– 
жоғары дәлдік класы (0,1
-
ге дейінгі), 
көрсеткіштердің өлшенетін
ток немесе кернеу қиысығының 
пішініне тәуелсіздігі.
Негізгі кемшіліктері 
– 
катушкалардың магнит өрісінің
әлсіз 
электрмеханикалық
әсері салдарынан төмен сезімталдық,
ток пен 
кернеудің әсерлік мәндерін өлшеу кезінде меженің біркелкі 
болмауы, құрылысының күрделілігі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   225




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет