Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 34,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Бишаева Дене шынықтыру
- Бұл бет үшін навигация:
- Профессиограмма
- Профессиограмманы
- Спортограмма
| 3.2. Профессиограммалар мен
спортограммаларды құру Әр түрлі еңбек түрлеріне кәсіптік қимылдық даярлауға ар - налған бағдарламаны әзірлеудің негізгі әдісі профессиограмма құру болып табылады. Профессиограмма — белгілі бір мамандықты, соның ішінде осы мамандықтың қызметкерге жүктейтін нормалар мен талаптар тізбесін сипаттайтын параметр - лердің сипаттамасы. Профессиограмма негізінен еңбек қызметі қорытындысы - ның талдау нәтижелері, сондай-ақ бақылаушылардан, бұл сала - ның сарапшыларынан және мамандарынан сұхбат алу нәтиже - лері арқылы құрылады. Профессиограмманы келесі сызба бойынша салады: ■ мамандықтың атауы; ■ оның нарықтық экономикадағы маңыздылығы мен орны; ■ түрі, нысаны, еңбек өнімі; ■ жұмыс тәртібі; ■ медициналық қарсы көрсетімдер; кәсіби аурулар; ■ кәсіпқой маманға жеке, қимыл сапасы және тағы басқа қасиеттер бойынша қойылатын талаптар. Мүмкіндігінше бұл талаптарды мамандардың көмегімен бұл мамандықтың жоғары талаптар қоятын негізгі функциялар - дың психофизикалық негіздемесімен толықтырған дұрыс. Спортограмма — кәсіби маңызды қимыл сапасын, психо-физиологиялық қы - зметтерін жетілдіруге, маманның жеке тұлға қасиеттерін қалыптастыруға бағыт - талған қимыл белсенділігі түрлерінің тізімі. 47 ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ КӘСІБИ САУЫҚТЫРУ БАҒЫТЫ Құрылыс және операторлық мамандықтарға арналған профес - сиограмма және спортограмманың жеңілдетілген нұсқаларын мысалға келтіреміз (3-кесте). Құрылыс мамандықтары күшті, әсіресе иық белдігінің бұлшық еттерін, статикалық төзімділік - ті, вестибулярлық тұрақтылықты, биіктікте тепе-теңдікті ұстап тұруды және қолайсыз қоршаған ортаның факторларына қарсы тұруды талап етеді. 3- кесте. Құрылыс және операторлық мамандықтарға арналған профессиограмма және спортограмма Профессиограмма Спортограмма Құрылыс мам андықт ары Опера тор лық мам андықт ар Кәсіби кызметі, сапасы Спор ттық ойындар (баск етбо л, в олейбо л және т .б.) Ж еңіл а тлетик а (жүгір у жүк теме сі ) Гимнастик а (а тлетик алық, ырғақты, ст ретчинг) + + 1. Көрнекі-қимыл реакциясы + + 2. Тұрақтылық және зейін аудару + + + 3. Реакция жылдамдығы + + + + 4. Жалпы төзімділік + + + 5. Денсаулықтың негізгі параметрлері + + + + 6. Иық белдеуі, дене, аяқ бұлшықеттерінің күші + + 7. Статикалық тұрақтылық + + 8. Вестибулярлық қарсылық + + + 9. Кәрі жілік-білезік буындарында қозғалғыштың дамуы + + + 10. Ойлау қабілеті (техникалық, логикалық, шығармашылық) + + + 11. Стрестік жағдайдағы қимыл мәселесін шешу + |