Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
Жалпы немесе аэробты төзімділік —
жүктеу/скачать 34,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Бишаева Дене шынықтыру
| Жалпы
немесе аэробты төзімділік — оттегінің қажеттілігі оның жұтылуына сәйкес келетін тұрақтылық жай күйі жағдайында дененің ұзақ уақыт бойы жұмыс істеу қабілеті. Велосипед жарысы аэробты төзімділікті талап етеді 31 Жалпы төзімділік ағзадағы заттардың алмасуына, сонымен қа - тар, тыныс алу және қанайналым органдары жүйесі қызметінің жоғары деңгейімен органдардың және жүйелердің қызметін үй - лестіретін, бас ми қабығы жүйке жүйесінің жетілгендігімен си - патталады. Оның дамуына дене жаттығуларымен ұйымдасқан кезде де, өз бетінше айналысқан кезде де назар аудару қажет. Бұл төзімділік бұл - шықет массасы кемінде 70% жұмыс істеген кезде жақсарады. Мысалы, алыс қашықтыққа жүгіру мен жүзу, шаңғы және велосипед жарыстары (31 сурет) сияқты қимыл белсенділігінің циклдік түрлері. Аэробты төзімділіктің көрсеткіші болып отте - гінің максималды тұтыну шамасы саналады. Бұл көрсеткіш ауыспалы болып табылады және көп - теген тұқым қуалау және қоршаған орта фактор - ларына байланысты. Анатомия мен физиология тұрғысынан қарағанда, оттегіні бұлшықетке жет - кізу процессі тыныс алу және жүрек қан тамыр - лары жағдайына, қанның мөлшері мен құрамына байланысты. Бұл жағдайда жетекші рөл жүрек қызметіне, дәлірек айтқанда, жұмыс жағдайында соғу және ми - 89 КӘСІБИ ТҰРҒЫ - ДА МАҢЫЗДЫ ДЕНЕ (ҚИМЫЛ) ҚАБІЛЕТ - ТЕРІ. ОЛАРДЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ ҚҰРАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ. нуттық қан көлемінің шамасына тиесілі. Жаттығу жұмысы кезінде белгілі бір деңгейде шаршау сезімі туындамаса, төзімділікке тәрбиелеу туралы әңгіменің жөні бол - майды. Шаршаған кезде ғана организм жүктемелерге бейімделе түседі, ал бейіміділік, өз кезегінде, төзімділіктің жоғарылауына алып келеді. Жалпы төзімділікті (аэробты қабілеттерді) дамыту үшін 12-18 жас қолайлы болып табылады. Жүктеме деңгейі жаттығулар ұзақтығы, олардың қарқын - дылығы, қайталану саны, демалыс аралықтарының ұзақтығы, демалыс түрі (актив, пассив), жатттығу шарттары секілді құрамдастармен анықталады. Аталмыш құрамдастарды түрлендіру негізінде жүктеме деңгейін де реттеп отыруға болады. Төзімділікті дамыта отыра, ерік-жігер қаси - етін тәрбиелеу жөнін де ұмытпауымыз керек. Төзімділік пен ерік-жігер бір-біріне тікелей тәу - елді. Аэробты жаттығулар әдістеріне төмендегі әді - стер жатады: ■ біркелкі; ■ айнымалы; ■ қайталама; ■ интервалды; ■ біріктірілген; ■ сайыстық; ■ ойын және т.б. Жаттығулардың біркелкі әдісі жүктеу/скачать 34,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|