Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған

35
Бұл формула заттың меншікті жылусыйымдылығының физикалық 
мағынасын ашады. Заттың массасын бір өлшемге тең (
m 
= 1 кг), тем-
пература өзгерісі де бір градусқа тең (
∆
t 
= 1
о
С) деп алсақ, жоғарыдағы 
формула мына түрге келеді: 
с
= 
Q
/1 кг · 1
о
С. Олай болса, 
меншікті 
жылусыйымдылық
 деп массасы 1 кг заттың температурасын 1 гра-
дусқа өзгертуге шығындалған жылу мөлшерін айтады
.
5. 
Халықаралық бірліктер жүйесінде меншікті жылусыйымдылық 
Дж/(кг · 
о
С) бірлігімен өлшенеді, сондай-ақ кДж/(кг ·
о
С) =
10
3
Дж/(кг ·
о
С) 
бірлігін де пайдаланады. Мысалы, алюминийдің меншікті жылусыйым-
дылығы с = 920 Дж/(кг ·
о
С). Бұл шама 1 кг алюминийдің температура-
сын 1 градусқа көтеруге шығындалатын жылудың мөлшері 960 джоуль 
болатынын білдіреді. Немесе оның температурасы 1 градусқа төмен-
дегенде одан бөлініп шығатын жылудың мөлшері де 960 джоульге тең 
екенін көрсетеді. Қорғасынның меншікті жылусыйымдылығы алюминий-
ге қарағанда 7 есеге жуық кем (
с
= 140 Дж/(кг ·
о
С), ал бірдей көлемдегі 
массасы 4,5 есеге көп.
Табиғи судың меншікті жылусыйымдылығы ең үлкен шама бо-
лып 
табылады (
с
= 4200 Дж/(кг ·
о
С). Судың бұл тамаша қасиеті жылу 
жүйелерінде ғимараттарды жылыту үшін, машиналардың іштен жана-
тын қозғалтқыштарын суыту үшін қолданылады.
Заттардың әртүрлі агрегаттық күйлерінің меншікті жылусыйымды-
лықтары да әртүрлі болады. Мысалы: судың меншікті жылусыйым- 
дылығы 4200 Дж/(кг ·
о
С), мұздың меншікті жылусыйымдылығы – 
2100 Дж/(кг · 
о
С); алюминийдің қатты күйдегі меншікті жылусыйымды- 
лығы 920 Дж/(кг ·
о
С), сұйық күйдегісі – 1080 Дж/(кг ·
о
С).

жүктеу/скачать 4,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: