82
болғаны, болатыны не болып жатқаны етістіктің реалды қалпымен,
ал болмағаны не болмайтыны кері қалпымен анықталатынын
негізге ала отырып, алғашқысын болымды, реалдық, екіншісін бо-
лымсыз, реалсыз қалыптар деп сипаттайды. Жалпы, болымдылық-
болымсыздық категориясын Н. Сауранбаев, А. Ысқақов, Н. Орал-
бай болымдылық, болымсыздық категориясы деп атаса, «Қазақ
грамматикасында» болымсыздық (болымды-болымсыздық) кате-
гориясы деп беріледі. Ғалым А. Ысқақовтың «іс-əрекеттің жүзеге
асуын білдіретін форма етістіктің болымды түрі, жүзеге аспа
уын
білдіретін форма етістіктің болымсыз түрі деп аталып, осы екі
түр жинақталып етістіктің болымдылық жəне болымсыздық ка-
тегориясы деп танылады» деген тұжырымын жəне болымдылық-
болымсыздық категориясының екі сыңарлы болып келетінін негізге
алсақ, етістіктің аталған категориясының грамматикалық сипатын
болымдылық-болымсыздық категориясы ұғымы толық ашады.
Етістіктің болымды түрі етістіктің түбір, туынды жəне күрделі
түрлері арқылы берілсе, болымсыз түрі сол тұлғаларға белгілі
бір грамматикалық көрсеткіштердің жалғануы арқылы беріледі.
Етістіктің болымсыз мағынасы
Достарыңызбен бөлісу: