Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы



Pdf көрінісі
бет190/205
Дата11.05.2022
өлшемі5,54 Mb.
#142658
түріОқулық
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   205
Байланысты:
f18fa9 c1b1f0c470eb45bf812799cdeae3f364 (2)

Шƒ бырт па лы ƒй ­ас та өлең нің бар лық жол да ры да ұй қа сып оты ра ды. 
Ұй қас пай тын жол не бір, не екі, он да да, ой бі тер жер де гі аяққы жо лы ға на
ұй қас тан тыс қа ла ды. Бір шумақ та ғы жол дар дың бә рі бір ұй қаспен ке ле ді. 
Ой тол қы ны на қа рап, ке рек ті же рін де ұй қас ты ра са лу шы лық ты 
ерік ті 
ƒй ­ас дей ді. Кейбір өлеңдерде шумақ тың бір жо лы ұй қас пай, екін ші жо лы
ұй қа сып кел се, он дай ұй қас ты 
ке зек ті ƒй ­ас дей міз. 
Сәу лең бол са кеу дең де, 
Мы на сөз ге кө ңіл бөл! 
Егер сәу лең бол ма са
Мей лің ті ріл, мей лің өл! 
Та ны мас сың, көр мес сің,
Қап та ған соң көз ді шел.
Имам сыз дық намаз да
Қы зыл бас тың сал ған жол т.б.
(Абай)
Ке зек ті ұй қас өлең нің шума ғы на қа рай осы рет пен ке ле бере ді. Егер өлең нің 
бір шума ғы 4 жол дан тұр са, он да 1, 3-жол да ры бос қа ла ды, ұй қа са тын 2, 4-жол-
да ры бо ла ды. Ал шумақ бір не ше жол дан тұр са, үне мі тақ жол да ры ұй қас сыз 
қа лып, жұп жол да ры ұй қа сып оты ра ды.
Ша лыс ƒй ­ас тү рін де 1-жол мен 3-жол, 2-жол мен 4-жол ұй қа са ды. Өлең нің 
шума ғы төрт жол дан ас пай ды. Мы са лы:
Шаң шы ғар мас жол да ғы,
Сіл кі не ал мас жа пы рақ.
Тын шы ғар сың сен да ғы,
Са быр қыл саң азы рақ.
(Абай)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   205




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет