Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
жүктеу/скачать 3,69 Mb. Pdf көрінісі
|
Досаев Анатомия
- Бұл бет үшін навигация:
- Аяқ сүйектері
|
Нуржігіт Алтынбеков жаста. Бұршақ сүйек қыздарда 7-12 жаста, ал ер балаларда 10-15 жаста пайда болады. Бунақтарда (phalanx) сүйектену нүктелері қыздарда 10-15 жаста, ер балаларда 13-17 жаста айқындалады. Алақан сүйектерінде сүйектену 2-3 жаста көрінеді. Қол басы сүйектерінің сүйектенуі ерлерде 19-23 жаста, ал әйелдерде 17-21 жас шамасында толық аяқталады. Аяқ сүйектері Аяқ сүйектері (ossa membri inferioris) жамбас белдеуі мен аяқтың еркін бөлігінен құралған. Жамбас белдеуінің (cingulum membri inferioris) иық белдеуінен айырмашылығы – ол бір-бірімен және сегізкөзбен қосылып, айналасы тұйық сақина тәрізді құрылым түзеді. Барлық сүтқоректілердің жамбас белдеуі екі жамбас сүйегінен тұрады (os coxae), ал адамдарда олар өзінің салмақтылығымен және тек өзіне тән пішінімен ерекшеленеді. Адамдарда 14-16 жасқа дейін жамбас сүйек бір-бірімен талшықты шеміршек арқылы байланысқан жеке үш сүйектен (мықын, қасаға және шонданай) құралған, ал 20-22 жаста олар бір-бірімен толықтай бітіседі. Жамбастың сыртқы бетінде осы сүйектердің қосылған орнында ортан жіліктің басымен байланысатын тостақ тәрізді терең ұршық ойысы (acetabulum) орналасқан. Ұршық ойысының ішінен сырты буындық шеміршекпен қапталған жарты ай тәрізді буындық бет, түбінде ұршықтық шұңқыр (ортан жілік басы байламы бекиді) және төменгі жиегінде ортан жілік басын қоректендіретін қан тамырлары өтетін ұршықтық тілік бар. Әр жамбас сүйектің алдында жоғары және ішінен қасаға, ал төмені және бүйірінен шонданай сүйектерімен шектелген жапқыш тесік (foramen obturatorium) орналасқан. Мықын сүйек (os ilium) (55 сурет) ашылған желпуіш тәрізді, оның ішкі беті доға тәрізді сызықпен ұршық ойысына жанасып жатқан кішілеу, қалың денесіне және жоғарғы кең бөлігі қанатына бөлінеді. Мықын сүйек қанаты (ala ossis ilii) алдында сәйкес бұлшықет жататын мықындық шұңқыры (fossa iliaca) бар ішкі бетінен және өне бойында бөкселік бұлшықеттер жататын сыртқы бөкселік бетінен тұрады. Онда бөкселік бұлшықеттер бекитін алдыңғы, артқы және төменгі сызықтарды ажыратады. Қанаттың жоғарғы жиегі қалыңдап мықын сүйектің қырымен (crista iliaca) аяқталады. Қыры сыртқы, ішкі аралық ернеулерден түзілген. Қанат қыры алдынан – алдыңғы жоғарғы, алдыңғы төменгі |