Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев

54 
 
- n. opthalmicus
  
(
n.
 
trigeminus
-тің 1 - 
тармағы
) 
- n. abducens 
  
(VI-жұп) 
 
 
Дөңгелек тесік, 
foramen rotundum
 
 
 
- n maxiillaris 
 
(
n.
 
trigeminus
-тің 2 - 
тармағы
) 
Үлкен тасты нерв 
өзегі саңылауы, 
hiatus 
canalis n.petrosi 
majoris
 
- r.petrosus (a. 
maxiillaris
-тің 
a.meningeа media
-
сынан
)
 
 
- n. petrosus major  
(
n.facialis
-тің 
тармағы
)
 
Кіші тасты нерв өзегі 
саңылауы, 
hiatus 
canalis n.petrosi 
minoris
 
- a. tympanica 
superior (a. 
maxiillaris
-тің 
a.meningeа media
-
сынан
)
 
 
- n. petrosus minor 
(
n.glossopharyngeus-
тің 
n. tympanicus-
інің 
жалғасы
)
 
 
 
Ескерту: жыртық, сопақ және қылқанды тесіктердің түзілістерін бассүйектің   
сыртқы негізінен қараңыздар.  
         Самай сүйек пирамидасының алдыңғы бетімен қабыршағындағы  
түзілістер: 
         - дабыл қуысы төбесі, 
tegmen tympani;
 
         - доғатәрізді дөңес, 
eminentia arcuata; 
         - үлкен тасты нерв өзегі саңылауы және жүлгесі, 
hiatus canalis et sulcus  
n. petrosi majoris; 
         - кіші тасты нерв өзегі саңылауы және жүлгесі
, hiatus canalis et sulcus n.  
petrosi minoris; 
         - үшкіл батыңқы, 
impression trigemini; 
         - ортаңғы менингеальдық артерия жүлгесі, 
sulcus a. meningeae mediae;
 

55 
 
         - саусақтық батыңқылар, 
impressions digitatae. 
        Самай және сынатәрізді сүйектер қосылысынан пайда болады: 
        - жыртық тесік, 
foramen lacerum
  оның маңына ішкі ұйқы тесігі, 
foramen  
caroticum internum  
ашылады. 
        - сына-тасты саңылау, 
fissurа sphenopetrosa;
 
        Ортаңғы бассүйек шұңқырында мидың маңдай үлетері, 
lobi  
temporales, 
гипофиз, 
hypophysis, 
және үшкіл түйіні, 
ganglion trigeminale
,  
орналасқан. 
       Ортаңғы бассүйек шұңқырының тесіктері мен түзілістері 8-кестеде  
көрсетілген. 
        Артқы бассүйек шұңқыры, fossa cranii posterior  құралған: 
        - шүйде сүйектен, 
os occipitale; 
        - жұп самай сүйектің тасты бөлігінің артқы және емізіктәрізді бөлігінің  
милық беттерімен, 
facies posterior partis petrosae et facies cerebralis partis  
mastoideae ossis temporalis
;  
        - сынатәрізді сүйектің денесімен, 
corpus ossis sphenoidalis;  
        - шеке сүйектің емізіктәрізді бұрышымен, 
angulus mastoideus ossis  
parietalis; 
        Шеке сүйектің ішкі бетінде, артқы бассүйек шұңқыры аймағында  
орналасқандар: 
        - үлкен шүйде тесігі, 
foramen magnum;
 
        - айдаршық өзегі, 
canalis condylaris; 
        - тіластылық өзек, 
canalis hypoglossalis; 
        - ішкі шүйде шодыры, 
protuberantia occipitalis interna; 
        - ішкі шүйде қыры, 
crista occipitalis interna; 
        - көлденең қойнау жүлгесі,  
sulcus sinus transversi 
Сынатәрізді сүйек пен шүйде сүйектің базилярлы бөлігі қосылысынан ылди,  

56 
 
clivus
, түзіледі. Самай сүйек пирамидасының артқы беті мен емізіктәрізді  
бөлігінен көрінеді: 
         - ішкі есту өтісіне жалғасатын ішкі есту тесігі, 
porus meatus acusticus  
іnternus, 
         - доғаастылық шұңқырша, 
fossa subarcuata; 
         - суқұбыры кіреберісінің сыртқы апертурасы, 
aperturа  externa  
agueductus vestibuli; 
         - ұлу өзекшесінің сыртқы тесігі, 
aperturа externa canaliculi cochleae; 
         - пирамиданың төменгі жиегі бойымен төменгі тасты қойнау жүлгесі  
өтеді, 
sulcus sinus petrosi inferioris 
        Шүйде және самай сүйектері қосылыстарынан мойындырық тесігі мен  
тасты-шүйде саңылауы, 
foramen jugulare et fissura petrooccipitalis,
 құрылады. 
          Мойындырық тесігімен сигматәрізді қойнау жүлгесі бітеді, 
sulcus sinus  
sigmoidei. 
          Артқы бассүйек шұңқырында мишық орналасса, ылдиға сопақша  
ми мен көпір жанасқан.  
 
10 кесте. Артқы бассүйек шұңқырындағы басты тесіктер мен түзілістер 
Тесіктер 
атауы 
 
Түзілістер 
артериялар 
веналар 
нервтер 
Ішкі есту тесігі (ішкі 
есту өтісі), 
 
-a. labyrinthi a. 
basilaris 
-vv
.
  labyrinthi  sinus 
petrosus inferior
 
-n. facialis VII 
-n. vestibulocochlearis 
VIII  
Кіреберіс 
суқұбырының сыртқы 
апертурасы, 
- ductus 
endolymphaticus  
 
 

57 
 
Ұлу өзекшесінің 
сыртқы апертурасы, 
- ductus 
petroolimphaticus 
 
 

жүктеу/скачать 2,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: