негізгі ш
изоф
ренияльщ
көңіл-күй
— күйзелістердің
өзіне тәнділігін жоғалту,
өзін бакылаудың күшеюі-
мен, өзіндік сана өзгерісі
сезімімен және т.б. бірге
жүретін іштей көңіл тол-
маушылык, коршаған
~
наст
роение ш
изоф
рениче
ское основное
— н., характе
ризующееся чувством вну
треннего неудовольствия,
нарастанием обособлен
ности, отчуждения от окру
жающего мира и людей,
сочетающееся
~
m
ood schizophrenic ba
sic
— mood, characterized by
a sense of inner displeasure
rise apart, alienated from the
outside world and people
LOSS combined with direct
experience, strengthening of
self-observation,
526
Терміндер сөздігі
Қазакща
Орысша
Аылшынша
орта мен адамдардан
бөлектену, бөтендену
сезімімен сипатталатын
көңіл-күй; дамып келе
жатқан шизофрения
кезінде бақыланады
с утратой непосредствен
ности переживаний, уси
лением самонаблюдения,
чувством изменения само
сознания и др.; наблюда
ется при развивающейся
шизофрении
self-consciousness and feel
the change, etc.; Observed
when develop schizophrenia
Көру аясын фиксациялау
симптомы — көздерді
зерттеуші бетіне еріктен
тыс фиксациялауға байла-
нысты көз алмаларының
бастың пассивті бурылы-
сына қарсы бағытта жайлап
бурылуы; истериялық
соқырлықтың дифферен-
циалды-диагностикалық
белгісі
Симптом фиксации взора —
плавное смещение глазных
яблок в сторону, противо
положную пассивному
повороту головы больного,
обусловленное непроиз
вольной фиксацией взора
на лице исследующего;
дифференциально-диагно
стический признак истери
ческой слепоты
Symptom of fixation —
a smooth shift of the eyeball
in the opposite passive heads
turn patient due involuntarily
of fixation face explores; dif
ferential diagnostic symptom
Hysterical Blindness
r
j
\
Криптомнезия — ес бузы-
лысы: шынайы оқиғалар
мен өзге адамдарға қатыс-
ты, біреуден естіген,
кітаптан алынған немесе
түсінде көрген оқиғалар
арасындағы шекараның
болмауы
Криптомнезия — наруше
ние памяти: стёрты грани
между реальными собы
тиями, происходившими
с больным, и событиями,
имевшими место с др.
людьми, услышанными,
почерпнутыми из книг или
увиденными во сне
Cryptomnesia — the recall
of memories not recognized
as such but thought to be
original creations
Ксенофобия — бөтен адам-
дардан жабысқақ сипаттағы
қорқыныш
Ксенофобия — навязчивый
страх, боязнь незнакомых
лиц
Xenophobia — irrational fear
of strangers
Ктиномания — жануарлар-
ды қинауға, өлтіруге немесе
олардың өлім аузындағы
жағдайын бақылауға
әуестік
Ктиномания — стремление
мучить, убивать животных
или наблюдать картину их
гибели
Ktinomania — the desire to
torture and kill animals or
observe the pattern of their
death
Куннилингус — әйелдің
жыныстық мүшелеріне ерін
немесе тіл арқылы әсер ету;
оральды-генитальды кон-
такттың бір түрі. Син.: кум-
битмака
Куннилингус — воздействие
на наружные половые ор
ганы женщины губами или
языком; разновидность
орально-генитального кон
такта. Син.: кумбитмака
Cunnilingus — oral stimula
tion of the female genitalia
Кіші кататонизм — кенет
жасалатын қимылдар, сөз-
дерді эхолалия түрінде не-
месе қимылдар мен сөз-
дердің қысқа үзілістерін
қайталау түріндегі катато-
ниялық синдромның жеке
көріністері
Кататонизм малый — от
дельные проявления
кататонического син
дрома в виде внезапных
движений, эхолалических
повторений слов или кра
тковременных остановок
движений и речи
Katatonizm small — individu
al manifestations of catatonic
Syndrome in the form of
sudden movements eholali-
cheskih repetition of words
or short-stop movement and
speech
Терміндер сөздігі
527
Қазакша
Орысша
Аылшынша
Кіші синдром — тек бір
бузылыс түрінде көрінетін
психопатологиялық
бузылыс (астения,
жабысқақ күй, депрессия,
мания, сандырақ және т.б.)
Синдром малый — психопа
тологическое расстройство,
проявляющееся в виде
только одного нарушения
(астения, навязчивое со
стояние, депрессия, мания,
бред и др.)
Small Syndrome — psycho-
pathological disorders, man
ifested in the form of only
one violation (asthenia, ob
sessive-compulsive disorder,
depression, mania, delirium)
Қабілеттілік — адамның
қылмыстық жауапкерші-
лікті талап ететін ісі үшін
жауакершілікті мойнына
алу мүмкіндігі; дау тудыр-
ған жағдайда сот-психиат-
риялық сараптама көме-
гімен шешіледі. Син.:
импутабелділік.
Вменяемость — возмож
ность лица нести ответ
ственность за совершённые
им уголовно-наказуемые
деяния; в спорных случаях
устанавливается судебно
психиатрической экспер
тизой. Син.: импутабель-
ность
Sanity — soundness, espe
cially soundness of mind
Л X
Қабілеттілік — тулғаның
өзінің азаматтық қуқық-
тары мен міндеттерін іске
асыруға қабілеттілігі; сот
органдарымен психикалық
науқастардың қабілеттілігі
мәселесін шешу кезінде са-
рапшы-психиатр ауру диа-
гнозын және де психи-
калық бузылыстардың
тереңдігін анықтайды
Дееспособность — способ
ность лица осуществлять
свои гражданские права
и обязанности; при реше
нии судебными органами
вопроса о дееспособности
психически больных экс
перт-психиатр устанавли
вает диагноз заболевания,
а также определяет глубину
психических нарушений
Capacity — 1. рower or ability
to hold, retain, or contain, or
the ability to absorb; 2. the
volume or potential volume of
material (solid, liquid, or gas)
that can be held or contained;
3. сapacitance; 4. mental
ability to receive, accomplish,
endure, or understand; some
times specifically the cogni
tive ability to make informed
medical decisions
Қимылдык стереотипия —
біртекті, мақсатсыз, түсі-
ніксіз қимылдарды еріктен
тыс қайталау; кататония,
сананың қарауытқан күң-
гірттенуі кезінде, сондай-ақ
сенсорлы депривация жағ-
дайында болған (жиі бала-
ларда) адамдарда дамиды.
Син.: аутоэхопраксия; ите
рация двигательная
Стереотипия двигатель
ная — непроизвольное по
вторение однообразных,
бесцельных, лишённых вы
разительности движений;
наблюдается при катато
нии, сумеречном помра
чении сознания, а также
у лиц (чаще у детей), на
ходящихся в условиях сен
сорной депривации. Син.:
аутоэхопраксия; итерация
двигательная
Stereotypic movement disor
der Motor behavior, persisting
for at least 4 weeks, that is re
petitive, often seemingly driv
en and nonfunctional to the
extent that it interferes with
normal activities or results
in self-inflicted bodily injury
sufficient to require medical
treatment.
Қисандау — ішкі күйзеліс-
тер мен сыртқы жағдай-
ларға сәйкес келмейтін
оғаш мимика
Гримасничанье — вычурная
мимика, не соответствую
щая внутренним пережи
ваниям и внешним обстоя
тельствам
Grimacing — pretentious fa
cial expressions do not corre
spond to the internal feelings
and external circumstances
Қорғаныс механизмі —кон
версия, теріске шығару, дис
социация, рационализация,
Механизм защитный —пси
хологический процесс со-
владания с конфликтной
Protective gear —psycholog
ical processes condominium
with conflict situations and
528
Терміндер сөздігі
Қазакша
Орысша
Ағылшынша
репрессия және сублимация
көмегімен конфликтті ситу-
ацияны және үрейді
баскарудан тұратын
психологиялық үрдіс
ситуацией и тревогой,
возникшей в связи с ней,
с помощью конверсии, от
рицания, диссоциации, ра
ционализации, репрессии
и сублимации
anxiety arising in connec
tion with her, to conversion,
denial, dissociation, ratio
nalization, repression and
sublimation
Лайтматофобия — кенет бас
айналу нәтижесінде кеме-
ден кұлап кетуден жабыс-
как сипаттағы коркыныш
Лайтматофобия — навязчи
вый страх упасть с корабля
в море из-за внезапного
головокружения
Laytmatofobia — obsessive
fear of falling from the ship
into the sea because of the
sudden dizziness
Лалофобия — кекештік
пайда болуынан сескенуге
байланысты жабыскак
сипаттағы коркыныш
Лалофобия — навязчивый
страх произносить слова
в связи с опасением воз
никновения заикания
Lalophobia — irrational fear
of speaking
Лепрофобия — лепрамен
ауырып калудан жабыскак
сипаттағы коркыныш
Лепрофобия — навязчивый
страх заболеть лепрой
Leprophobia — an obsessive
fear of contracting leprosy
Лесбияндык — әйелдер ара-
сындағы гомосексуалды
карым-катынас. Син.: лес-
биандык; сапфизм; три-
бадия
Лесбиянство — гомосексу
альные отношения между
женщинами. Син.: лесби-
анство; сапфизм; трибадия
Lesbianism — homosexuality
between women; called also
sapphism
Либидо — жыныстык жа-
кындыкка саналы немесе
санадан тыс деңгейдегі
әуестік. Син.: жыныстык
әуестік
Либидо — сознательное или
бессознательное влечение
к половой близости. Син.:
влечение половое
Libido — 1. sexual desire;
2. the psychic energy derived
from instinctive biological
drives; in early freudian theo
ry it was restricted to the sex
ual drive, then expanded to
include all expressions of love
and pleasure, but the concept
has evolved to include also
the death instinct
Ликантропия — адамның
каскырға айналуы жөнін-
дегі сандырактык идеясы;
психикалык атавизм болуы
мүмкін
Ликантропия — бредовая
идея превращения челове
ка в волка; возможно, пси
хический атавизм — рас
пространённость суеверия
об оборотнях
Lycanthropy — a delusion in
which the patient believes that
he or she is a wolf or other
animal or is able to change
into one
Литиотерапия — литий
тұздары препараттарын
емдік немесе профилак-
тикалык максатта колдану,
мыс., фазалы немесе ұстама
тәрізді ағымда өтетін
аффективті және оған
жакын психикалык аурулар
кезінде
Литиотерапия — лечебное
или профилактическое
применение препаратов
солей лития, напр., при
фазно или приступообраз
но протекающих аффек
тивных и близких к ним
психических заболеваниях
Lithiumtherapia — therapeutic
or prophylactic use of drugs
lithium salts, eg., when the
phase of attack or occurring
affective and similar mental
illnesses
Терміндер сөздігі
529
Қазакша
Орысша
Ағылшынша
Логорея — жылдам және
көп сөздікпен жүретін
тізгінсіз сөйлеу. Син.:
сөздік устамсыздық; по-
лифразия.
Логорея — неудержимость
речи в сочетании с её бы
стротой и многословием.
Син.: недержание речевое;
полифразия.
Logorrhea — excessive vol
ubility, with rapid, pressured
speech, as seen in manic epi
sodes of bipolar disorder and
in some types of schizophre
nia. Called also agitolalia,
agitophasia, pressured speech,
tachylalia, tachyphasia, and
verbomania
Логотерапия — науқастың
уайым-қайғысының мәнін
және одан айналып кете
алмайтындығын түсінуіне
бағытталған психотерапия
формасы; шет елдік психо-
терапевттермен қолда-
нылады: экзистенциа-
листтік бағытты устанады
Логотерапия — форма пси
хотерапии, направленная
на достижение понимания
больным смысла и неиз
бежности его страданий;
применяется зарубежными
психотерапевтами: имеет
экзистенциалистическую
направленность
Logotherapy — a form of psy
chotherapy aimed at achiev
ing understanding of the
meaning of the sick and the
inevitability of his suffering;
applicable foreign psycho
therapists: a existential focus
Логофобия — қажет сөздер-
ді тауып айтуға қабілеттің
бузылысынан жабысқақ
сипаттағы қорқыныш
Логофобия — навязчивый
страх нарушения способ
ности произносить нужные
слова
Logophobia — obsessive fear
of impaired ability to say the
right words
Ломброзиандылык — кейбір
индивидтердің қылмыстық
әрекеттерге туа біткен
морфофизиологиялық
бейімділігі жөніндегі
ғылымға қарсы концепция
Ломброзианство — антина
учная концепция о врож
дённой морфофизиологиче
ской предрасположенности
отдельных индивидов к уго
ловным преступлениям
Lombrozianstvo — unscientif
ic concept of innate morph-
ophysiological predisposition
of individuals to criminal
offenses
Людотерапия — психика-
лық босаңсу жағдайын
шақыратын факторларды
қолдануға негізделген пси
хотерапия әдісі (спорттық
және т.б., ойындар, музы
ка, би және т.б.). Син.: джо-
котерапия
Людотерапия — метод пси
хотерапии, основанный на
использовании факторов,
вызывающих психическое
расслабление (спортивные
и др. игры, музыка, танцы
и др.). Син.: джокотерапия
Peopletherapy — a method of
psychotherapy based on the
use of the factors that cause
mental relaxation (sports and
others. Games, music, dance
and others.). Syn.: dzhokoter-
apiya
Маниакалды — маниакал-
ды күйге тән синдром
Маниакальный — синдром,
характерный для маниа
кального состояния
Manic — 1. pertaining to ma
nia; 2. suffering from mania
Маниакалды-депрессивті —
маниакалды және деп-
рессивті күйдің кезек-
тесуімен сипатталатын
синдром
Маниакально-депрессив
ный — синдром, характе
ризующийся чередованием
маниакальных и депрес
сивных состояний
Manic-depressive — alternat
ing between attacks of mania
and depression, as in bipolar
disorder
Маниакалды-парафренді
синдром — маниакалды
с. ауқымды, фантастикалық
сипаттағы сандырақтық
Синдром маниакально-па-
рафренный — сочетание ма
ниакального с. с бредовы
ми идеями грандиозного,
Syndrome manic-paraphren
ic — a combination of manic
SS delusions grand, fantastic
content (greatness, epochal
530
Терміндер сөздігі
Қазакша
Орысша
Аіылшынша
идеялармен (ұлылык, эпоха
жаңалыктары және т.б.)
бірге жүруі; мыс., бас ми
жаракаты, үдемелі салдану,
кейбір интоксикациялар
кезінде бакыланады
фантастического содержа
ния (величия, эпохальных
открытий и др.); наблю
дается, напр., при ЧМТ,
прогрессивном параличе,
некоторых интоксикациях
discoveries and others); Ob
served at progressive paraly
sis, some intoxication
Маниакалды синдром —
өзін жақсы сезінумен, дерт-
ке сыни көзкарастың бол-
мауымен, жоғары психи-
калык белсенділікпен,
ойланылмаған әрекеттер
жасауға бейімділікпен,
өз мүмкіндіктерін асыра
бағалаумен, әуестіктер
тізгінсіздігімен, ассоциа-
тивті үрдістің идеялар
секірмелілігіне дейін
жететін жылдамдауымен
және зейіннің жоғары
алаңдаушылығымен жүре-
тін көтеріңкі, көңілді
көңіл-күй; биполярлы
аффективті бұзылыстарда
және кейбір психикалық
ауруларда бакыланады.
Син.: мания
Синдром маниакальный —
сочетание приподнятого
жизнерадостного настро
ения с хорошим само
чувствием, отсутствием
критического отношения
к болезни, повышенной
психической активностью,
склонностью к необду
манным поступкам, пере
оценкой своих возможно
стей, расторможенностью
влечений, ускорением
ассоциативного процесса
до степени скачки идей
и повышенной отвлекае-
мостью; наблюдается при
биполярном аффективном
расстройстве и некоторых
др. психических болезнях.
Син.: мания
Manic Syndrome — a com
bination of upbeat cheerful
mood with good health, ab
sence of a critical attitude to
the disease, increase mental
activity, a tendency to rash
acts, the revaluation of its fea
tures, disinhibition attraction,
express associative processes
to the extent racing thoughts
and increase distractibility;
Observed at bipolar disorder
and certain other psychiatric
illnesses
Мәнерлілік — оғаш, жасан-
ды кимылдар, мимикалар
түріндегі жүріс-тұрыс
бұзылысы
Манерность — нарушение
поведения в форме вычур
ности, высокопарности
и неестественности движе
ний, мимики
Mannerism — a stereotyped
movement or habit peculiar to
a given individual
Мегаломания — өзінің
қабілеттерін немесе мүм-
кіндіктерін немесе өзінің
өзге де касиеттерін дертті
сипатта ұлғайту. Син.: ұлы-
лык сандырағы; ұлылык
маниясы
Мегаломания — болез
ненное преувеличение
собственных способностей
или возможностей или
иных собственных качеств.
Син.: бред величия; мания
величия
Megalomania — a morbid
exaggeration of their own
abilities or capabilities of their
own or other qualities. Syn.:
delusions of grandeur; mega
lomania
Ментизм — психикалык
наукаста еріктен тыс жаса-
лу сезімімен жүретін ойлар
мен пікірлердің пайда бо
луы. Син.: ойлар ағыны
Ментизм — появление
у психически больного мыс
лей и представлений, сопро
вождаемое ощущением, что
это совершается помимо его
воли. Син.: наплыв мыслей
Mentism — appearance of
a mentally ill thoughts and
ideas, accompanied by the
feeling that it is committed
against his will. Syn.: the in
flux of thoughts
Метасимуляция —
аякталған психикалык дерт
симптомдарын әдейі қайта
шығару
Метасимуляция — умыш
ленное воспроизведение
симптомов уже закончив
шегося психического за
болевания
Metasimulation — intentional
reproduction of symptoms of
mental illness has ended
Терміндер сөздігі
531
Қазакша
Орысша
Ағылшынша
Метонимия — сөзді немесе
сөз тіркестерін уқсас, бірақ
адекватсыз сөздермен ал-
мастыру, кейбір сөйлеу
бузылыстарында кездеседі
Метонимия — замена слова
или выражения сходным,
но не вполне адекватным,
наблюдаемая при некото
рых расстройствах речи
Metonymy — is a figure of
speech in which a thing or
concept is called not by its own
name but rather by the name of
something associated in mean
ing with that thing or concept
Мишыкгың алкогольді де-
генерациясы — мишық
зақымдануы симптомдары-
мен көрінетін патология;
алкогольді узақ шектен тыс
қолдану және дурыс емес
тамақтану фонында дами-
ды; кейде жүріс бузылысы
басым болады (тербелмелі,
турақсыз), қолдардағы
атаксия, мәнерленген сөз
және нистагм болмауы
мүмкін
Дегенерация мозжечка ал
когольная — патология,
проявляющаяся симптома
ми поражения мозжечка;
развивается на фоне дли
тельного злоупотребления
алкоголем и несбаланси
рованного питания; иногда
превалируют нарушения
ходьбы (шаткость и не
устойчивость), в то время
как атаксия в руках, скан
дированная речь и нистагм
могут отсутствовать
Cerebromacular degeneration,
cerebroretinal degeneration —
degeneration of brain cells
and the macula luteae, as in
Tay-Sachs disease.any lipido
sis with cerebral lesions and
degeneration of the retinal
macula.any form of neuronal
ceroid-lipofuscinosis
Могилалия — жеке буын-
дарды айту қиындығымен
жүретін кекештіктің бір
түрі
Могилалия — разновид
ность заикания, при кото
ром затруднено произно
шение отдельных слогов
Mogilalia — any speech de
fect, such as stuttering
Монолог симптомы —
әңгімелесушінің зейін
қоюын ескерместен, кез-
келген қойылған сурақ-
тарға тоқтаусыз сөйлеу;
шизофренияда бақыланады
Симптом монолога — без
остановочная речь пси
хически больного в ответ
на любой заданный ему
вопрос без учёта внимания
собеседника; наблюдается
при шизофрении
Symptom monologue — non
stop speech mentally ill in
response to any questions put
to him without regard to the
interlocutor’s attention; Seen
in schizophrenia
Монофазия — жеке сөздер
немесе сөйлемдер түріндегі
қарпайым сөз тіркестері
Монофазия — однослож
ные высказывания в виде
отдельных слов или пред
ложений
Monophasia — aphasia with
ability to utter but one word
or phrase.
Монофазалы — бір фазадан
ғана турады. Син.: монопо-
лярлы; бірфазалы
Монофазный — имеющий
только одну фазу. Син.: мо-
нополярный; однофазный
Monophasic — exhibiting
only one phase or variation.
Cf. diphasic and triphasic
Мория — бейғамдықпен,
алаңғасарлықпен, орынсыз
әзілдерге бейімділікпен
көрінетін патологиялық
көтеріңкі көңіл-күй
Мория — патологически
повышенное настроение
с беспечностью, дураш
ливостью, склонностью
к неуместным каламбурам,
шуткам и проказам
Moria — an abnormal ten
dency to joke, particularly
inappropriately
Мотивация — қойылған
мақсатқа жетуге және өз
қажеттіліктерін қанағат-
тандыруға бағытталған
әрекеттер жасауға
Мотивация — психологиче
ская установка, побужда
ющая совершать действия,
направленные на достиже
ние поставленной
Motivation — in psychology,
any of the forces that activate
behavior toward satisfying
needs or achieving goals
532
Терміндер сөздігі
Қазакша
Орысша
Аіылшынша
итермелейтін психология
лык ұстаным. Син.: талпы-
ныс
цели и удовлетворение
своих потребностей. Син.:
побуждение
Мутизм — сөйлеу аппа-
ратының сакталуы жағ-
дайында наукастың
айналадағылармен сөздік
карым-катынаска түспеуі.
Син.: мутацизм
Мутизм — отсутствие ре
чевого общения больного
с окружающими при со
хранности речевого аппа
рата. Син.: мутацизм
Mutism — the condition
of being mute; called also
aphonia
~
Достарыңызбен бөлісу: |