шеткі бірлігін аныктауға тырысқан Плотиннің ізденісі метафизиканы негіздеудің жаңа батыл қадамына айнал ды. Плотин бойынша, Түтастык - бұл болмыс пен интеллектен жогары түрған материалдық емес шексіздік. Түтастык - «болудың кез келген түрінің бірлігі негізін» білдіретін барлык нэрсе. Ол - барлығының бастауы жэне «потенциалдык формадағы барлык мэнділіктің жоғары концентрациясы». Тұтастык — өзінің себебі жөне өзінде, өзі үшін өмір сүретін нәрсе. Түтастық бастапкыда сандар элеміне айналып, Акыл өлемін, кейінірек Нусты (немесе Әлемдік Рух) кұрайды, ал онан кейін «ақырғы заттар элеміне инволюцияланып», өзін «меого> ретінде 110
кѳрсетеді. Адам мұндай күрделі эманацияда Тұтастык кейіпті бейнелейді және оның элемдегі нағыз болмысы кез-келген шашылу мен косылуға карсы тұрудан, мистикалык экстаз аркылы «Тұтастыкпен қосылудан» көрінеді. Сондай-ак, Тұтастыққа қайта оралу «пайымдау аркылы» Игілікке кайта оралуды білдіреді. Экстаз - бұл «Тұтастыктың» жаратушы пайымына шығуға мүмкіндік беретін бұл дүниеге тэн нэрселердің бөліну, заттардан, аффектілерден, сөзден және «дискурссивті акыл-ойдан» бас тарту және азат болу. Егер Плотин элемдегі адамның шынайы болмысын Тұтастыкпен бірігуге жету аркылы түсіндірсе, ал Аугустин үшін адамды Құдай жаратқан, ол «жер каласында» тұрады. «Жер қаласы» - бұл Құдайға деген сүйіспеншіліктен өзіне деген сүйіспеншілік басым, Игіліктен гөрі Зұлымдыкка тэн касиеттер мен пендешілік басым әлем. Аугустин философия мен сенімді байланыстыра отырып, адам, әлем
