пайымдаудың мүмкін болатын барлык варианттарын түгеспейді.
274
Ғылымда танымал және белсенді түрде түсіндірілетін олардың кейбіріне
токтала кетейік. Жэне де бұлар эртүрлі ғылыми теориялардын
кесінділері негізінде мэдениет философиясындағы кағидаттар
мен
тәсілдердің көптігі мэселесін айкындап та көрсетеді.
Ф.Ницше мәдениеттегі дионистік және апо.пондық бастаулар
турсты.
Неміс
философы
Фридрих Ницше
(1844-1900)
"өмір
философиясының" негізін калаушы ретінде белгілі. Ф.Ницше мэдениет
типологиясының толық суреттемесін беруді арнайы мақсат етіп
тұтпағанымен, оның "өмір философиясына" сэйкес, философиялык
шығармалырының бүкіл контекстінен ("Трагедияның музыка рухынан
пайда болуы", "Мезгілсіз пайымдаулар", "Заратустра осьшай деген",
"Антихристианин жэне т.б.") батыстық мэдениет генезисінің өзіндік
концепциясы өз-өзінен туындайды. Ол батыстык мәдениеттің кайнар
көздерін антикалык заманнан шығара отрып, онын кезевдерін -
христиандықты, кайта өрлеуді, жаңа заманда өзінше пайымдайды.
Ф.Ницше мәдениетті адамзаттың өзін-өзі іске асыруының тэсілі
ретінде карастырып, онда физикалык гұрғыда әлсіз "зоологиялык
түрдің" (адамның) аман калу барысыдда калыптаскан басты қасиеттері
ретінде интеллект пен киялды бөліп көрсетеді. Ницшеннің түсінігінше,
мэдениет "билікке деген ерік", "өмірге деген ерік" кағидаттарымен
өлшенеді. Адам болмыстың касіретінен жоғары тұрып, жоғары адамға
айналуы тиіс. Жоғары адам идеясы өмірдің неғұрлым жетілген
формаларын куру үшін адамзат табиғатының көптеген касиеттерін игеру
кажеттілігіне меңзейді. Жоғары адам өміріндегі барлык өзіне карсы
Достарыңызбен бөлісу: |
