Оқулық o p s 3 философия негіздері
формасы. Аруақ үғымына казак тілінің сөздігінде: касиетгі, киелі деп
жүктеу/скачать 13,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| формасы. Аруақ үғымына казак тілінің сөздігінде: касиетгі, киелі деп
таныған рух, күш-куат (1-томнан, 350- бет) Энциклопедияда: «Әулие - тірісінде ел тірегі, болған кадірлі адамдарды қасиет тұтып, киелі санап, 264 оның рухына сиыну». Сөздікте: «адамдардың тағдырына ыкпал жасай алатын касиеті, киелі адамға сену» . Рухка катысты ұғым-нормалар арасында казак әдеп жүйесі мен тұлғааралык катынастарды реттеу кызметтері бойынша «күнә» мен «кінэ», «обал» мен «сауап», «тәубе», «киелілік», «бейнет» пен «зейнет», «канағат», «рахымдылык» маңызды рөл аткарады. Қазакы түсінікте аталған ұғымдар тек рухани дүниемен шектелмей, нактылы тіршіліктегі кісілік касиеттердің маңызды бөлігін кұрастырады. Енді оларға кысқаша талдау беріп өтелік. Күнэ ұгымы халық санасында ислам діні аркылы кең жайылған. Бұл алланың каһарына ұшыраган адамның басынан жиі кездеседі. Күнэға жалпы адамгершілікке жатпайтын көптеген теріс кьшыктар (нэпсікұмарлык, арамдык, азғынды, опасыздык, екіжүзділік, жауыздык т.б.) жатады. Өз күнәсін кешіру үшін адам қателігін мойындал, ізгілік бағытында аянбай кызмет етуі тиіс. Күнэһарлық кешірілуі екі талай, сойкан мінездің көрінісі болса, кінэ күнделікті өмірде жиі кездесетін кұбылыс. Кінэні эдетте ыкылас койып түзеуге, жуып-шаюға болады. Кей жағдайда дұрыс секілді көрінген іс- эрекеттердің өзі де адамдарды кінәлі етіп коюы мүмкін. Мэселен, авдамай сөйлеу, кателесіп кету, осындай кылыкка жатады. Кінэ мен күнэ ұғымдары казак акын-жазушылары мен даналарының кашанда жиі талкыланған мәселесі болып келген. Оларды казак өмірінің айнасы деп жүктеу/скачать 13,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|