ұмытылғанымен, ұзақ сүрыптау процесі барысында бүл көзкарас кейде ұлттык эстетикалык сананың бір элементіне айналады. Қ.Ш.Нұрланова былай деп жазады: “Қазактарда адамның Ғаламмен өзара байланысын сезіну нэресте кезден беріледі, сондыктан бұл дүниетанымдык мэдениет абстракциялык маңыздылык деңгейінде қалып қоймай, әлем мен жанның бірегейлігі сезіміне ауысады жэне бұл рухани ішкі сезім терең канағатшьшдыкка толы болады. Әлемге деген бұл катынастың түбірі тереңде жаткандыктан болмыстың кұпиясына, өмірдің кұпиясына жакындатады жэне сондыктан эрбір адам өмірінің мэнділігі өмірдің өзінің сыйы сиякты шексіз. Адвм өмірінің өн бойын алып жаткан бүл катынастар өмірдің барлық алуан түрлі катынастарына кайталанбас рең 303
бере отырып, эрбір адамның бай рухани өмірін түсінуге септігін тигізеді” (Человек и мир. Казахская национальная идея. А., 1994, 13- бет.). Отбасылык жэне турмыстык деңгейдегі окиғалардың маңыздылығы көбіне эстетикалык кұралдар аркылы жеткізілді. ¥лттың эстетикалык мэдениетке тэн символдар, белгілер, атрибуттар жүйесі бірте-бірте калыптасты жэне оның мағынасы эркімге де түсінікті болды. “Жаңа ошак кұруға арналған некелесу ғүрпы ең алдымен, жаңа отбасын кұру үшін айдан жэне жулдыздардан рұксат сұрайды. Кейінірек нэресте дүниеге келгеннен кейін жас ананы жалаң аяқ жер бастырып, жерден колдау сұрайды. Жас отау үшін бұл ғұрыптың маңыздылығы әлемнің мазмұндык бейнесін ашатын этикалык мәнділігімен катар, касиетті сандық белгілермен ерекшеленетін элемнің эсемдігімен де сипатталады: вертикальдык деңгей (жоғары элем, орта элем, төменгі элем) және горизонтальды деңгей (төрт киырлы шартарап) жеті санын кұрайды”