Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
Зәрдің түзілуі және реттелуі
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. ультрафильтрация
- Бүйректе зәрдің түзілу механизмі
|
10.5 Зәрдің түзілуі және реттелуі Бүйрек арқылы өте үлкен көлемде, тәулігіне 1500 литрдей қан өтеді. Осы көлемнен 180 литр біріншілік зәр сүзіліп алынады. Сонан соң судың реабсорбциялануына байланысты біріншілік зәрдің көлемі айтарлықтай азаяды, нәтижесінде тәулігіне бөлінетін зәрдің мөлшері 2,0 литрді құрайды. [9]. Бүйрек зәр түзуге жауап береді Зәр бүйректің функционалды бірлігі нефрондарда түзіледі. Адам бүйрегі шамамен бір миллион нефрондардан құралған. Нефрондарда зәр түзілу процесі үш сатыдан тұрады. Шумақты капиллярларда гидростатикалық қысым мен Боумен капсуласындағы қысымның әр түрлі болуына байланысты, плазмадан капсула қуысына су және кіші молекулалы қосылыстар фильтрацияланады. Алғашқы зәрдің таңдамалы түрдегі реабсорбциясы нефронның каналшаларында өтеді. Каналша эпителииіндегі арнайы тасымалдаушы жүйелер Na + , K + АТФ-аза әсерінен түзілетін натрий және калий иондарының концентрация градиентіне байланысты, әр түрлі заттар сіңіріледі.. Организмдегі бүкіл сұйықтық бүйрек арқылы 4 рет сүзіледі : (10.1). [155]. 385 1. ультрафильтрация, бұл кезде, тамыр шумақтарын түзетін қан тамыры капиллярларынан, бүйрек денесіндегі капсула қуысына қан плазмасының бір бөлігі өтеді. тамыр шумағы капиллярында қан қысымы жоғары себебі, әкелетінге қарағанда, шығаратын артериоллалардың диаметрі шамамен 30% жіңішке болғандықтан, ультрафильтрация жүреді. Бүйректе зәрдің түзілу механизмі . (10.1). Нефрондарда зәрдің түзілуі үш сатыда жүреді: 1. ультрафильтрация; 2. реабсорбция; 3. секреция; 1. Әкелуші шумақтық артериола; 2. Шумақтық капиллярлы тор; 3. Әкетуші шумақтық артериола; 4. Көлденең шумақ капсуласы; 386 - тыныштық жағдайында екі бүйрек арқылы минутына шамамен 1200-1300 мл қан өтеді. бүйрек арқылы өтетін қанның 10% ультрафильтрациядан өтеді; - демек, минут сайын бүйректе 125 мл ультрафильтрат, ал тәулік барысында 180 литр біріншілік зәр түзіледі; - капиллярдың қабырғасы мен капсуланың ішкі жапырағында диаметрі 4 нм аспайтын тесіктер болғандықтан, қан плазмасының белоктарынан басқаларның, барлығы фильтрациядан өтеді; - химиялық құрамы жағынан біріншілік зәр белоксыз қан плазмасы болып табылады; жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|