5) бағаланатын жұмыстың жауабын сатып алу,
- бағаланатын жұмысты орындау кезінде жауаптарды беру;
- сату немесе басқа жолдармен көмек көрсету, сатып алу немесе сатуға дайын бағаланатын
жұмыстарын көрсету (курстық, дипломдық жұмыстарды, магистрлік диссертациялар және т. б.)
6) ақпаратты немесе құрылғыларды заңсыз пайдалану:
- тестілеу, бағаланатын бақылау жұмыстары кезінде электронды, сандық, қағаз түрінде,
техникалық құрылғылар түрінде ақпаратты қолдану;
- бағаланатын жұмыс кезінде, кез келген жолмен жауаптарын алу, соның ішінде электронды
пошта арқылы жүктеу немесе компьютермен т.б.
- қағаз және электрондық тасығыштарда бағаланатын жұмыстарға қатысты педагогикалық
қызметкерді кабинетінен шығару және /немесе компьютерден материалдарды көшіру
БІЛІМ АЛУШЫЛАР АКАДЕМИЯЛЫҚ АДАЛДЫҚ
ПРИНЦИПТЕРІН САҚТАУ ҮШІН МІНДЕТТІ:
o
Басқа зияткерлік меншікті пайдалануға қатысты негізгі принциптерін құрметтеуге және сақтауға.
o
Этикалық стандарттарды қабылдауға және оларды қатаң сақтауға. Кез келген жұмыс түрінде, ауызша және
жазбаша түрде, ағымдағы және қорытынды бағалау барысында барлық принциптерді сақтауға.
o
Ұсынылатын жұмыстардың білім беру жобасына қатысушылардың жеке жұмысы болып табылатынын есте
сақтау.
o
Бөтен шығармалардан үзінділер пайдалану кезінде цитата, бөтен сөздерді қолдану сияқты тәсілдерді пайдалану.
o
Зерттеу жұмысы, эссе, жазбаша өтініштерді жазу кезінде сілтемелер пайдалануға, онда белгілі бір ойдың, автор
мен шығармалардың қайдан алынғаны көрсетіледі. Жұмыстың соңында міндетті түрде барлық ақпараттық
ресурстар, көрсетілген пайдаланылған әдебиеттер болуы керек. Сондай-ақ, ақпараттық көздер ұсынылатын
қосымшалар құрылуы мүмкін.
o
Өздерінің курстастарына жеке басына пайдалану мақсатында орындалған жұмыстарды, жеке меншікті
материалды ұсынуға жол берілмейді.
o
Академиялық әділетсіздікке жол бермеу және осы саясат аясында студенттерге қолданылатын санкциялар
туралы жауапкершілікті білу.
ЖҰМЫСТАҒЫ ДӘЙЕКСӨЗДЕРДІҢ
РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН КӨЛЕМІ
Артық ақпаратпен жұмысты шамадан тыс жүктемеу үшін нақты пропорцияны сақтау керек.
Техникалық мамандықтардың жұмысында дәйексөздер аз болатыны анық-20% дейін.
уманитарлық жұмыстарға келетін болсақ, жалпы қабылданған нормалар бар, оларға сәйкес
дипломдық жұмыс үшін дәйексөздер жалпы көлемде 15% - дан аспауы керек.
Бірегей емес фрагменттердің басым көпшілігі терминдерге, формулаларға және тұрақты
сөйлеу айналымдарына бөлінеді.
Ғылыми ортада дәйексөздердің 25% - дан аспайтын мазмұнымен жазбаша жұмыстар жасау
әдетке айналған.
Атақты жазушы және профессор Умберто Эко, лингвист және медиолог ғалым, егер
дәйексөздің өлшемі жарты беттен асса, онда автор дұрыс емес нәрсе жасайтынына сенімді
болды. Сірә, ол талдау үшін дұрыс емес тақырыпты таңдады және оны игеруі екіталай. Егер
бүкіл мәтін (немесе оның көп бөлігі) талдау үшін шынымен маңызды болса, оны мәтінде
емес, қосымшаға жіберген дұрыс. Мәтінде тек қысқа үзінділер, ойлар туралы айту
ұсынылады.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТА ДӘЙЕКСӨЗДЕРДІ
РӘСІМДЕУ БОЙЫНША ЖОҒАРЫ ОҚУ
ОРЫНДАРЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НОРМАЛАРЫ
Дипломда баға ұсыныстарын қалай жасауға болатыны туралы бірнеше ережелер:
1.
Мәтін ішіндегі дәйексөздің жалпы көлемі беттің үштен бірінен аспауы керек. Ерекшелік тек көркем
шығармалардан үзінділерді талдау болуы мүмкін.
2.
Бір бетте 3 сөзден артық емес үзінділер орналастырылған. Егер, жұмыс логикасына сәйкес, бастапқы
дереккөздерге көбірек сілтемелерді қолдану қажет болса, мәтінге жақын адамдарға мәлімдемелердің жалпы
мағынасын толық жеткізетін қайталауды ұсынамыз.
3.
Дәйексөздер ешқандай байламсыз бірінен соң бірі жүре алмайды. Оларды міндетті түрде қарсы аргументтер,
жалпылау, қорытындылар бөлісуі керек.
4.
Энциклопедиялардан, оқулықтардан, ақпараттық-салалық жылнамалардан, терминдер сөздіктерінен алынған
дәйексөздер өте шектеулі көлемде ұсынылады. Зерттеу базасын түсіну үшін кіріспеде олар туралы айтылған
дұрыс. Басқа дереккөздерден алынған дәйексөздерді дипломның кез-келген бөлігінде қолдануға болады, тек
автор аудиторияны өз ұстанымымен таныстырады немесе қорытындылайды және аралық қорытынды жасайды.
5.
"Думиндерге арналған Химия", "Барлығына арналған Бухгалтерлік есеп", "Ньютон заңы туралы қарапайым" және
авторлығы белгіленбеген басқа дереккөздерге сілтемелерді пайдалануға тыйым салынады. Ерекшелік-бұл
фольклорлық шығармалар, егер олар филологтар мен лингвистердің дипломдарында айтылған болса.
6.
Сіз автордың әртүрлі шығармаларынан алынған дәйексөздерден коллаж жасай алмайсыз. Бір жерде бір адамның
бір ғана дәйексөзін қолдануға болады.
1.
7.
Заңға сілтеме жасаудың орнына оған жеке түсініктемелерді қолдануға
рұқсат етілмейді. Егер заңға қатысты пікір мен Құзыретті пайымдау жұмыс
үшін маңызды болса, мақаланың, тараудың, бөліктің және тиесіліліктің
түсіндірмесінің авторын міндетті түрде көрсетіңіз.
2.
8.
Егер сізге революцияға дейінгі мәтіннің үзіндісін дәйексөз ретінде беру
қажет болса, сіз заманауи емлені сақтауыңыз керек. Дегенмен, стиль мен
тілдік ерекшеліктер өзгеріссіз қалуы керек.
3.
9.
Ф классикалық еңбектерден алынған дәйексөздер жағдайында соңғы
қайта басылымда қолданылғандарды пайдалану керек.
4.
10.
Интернеттен дәйексөз ретінде жарияланымдар мен құжаттарды ұсынуға
кеңес бермейміз. Егер олар баспа түрінде болса, тек соларды қолданыңыз
ДИПЛОМДА ДӘЙЕКСӨЗДЕРДІ
ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ РӘСІМДЕУ
ЕРЕЖЕЛЕРІ
Дәйексөздерді қолдану толығымен ақталуы керек. Оларды шынымен қажет
болған жағдайда және ешқандай күмән тудырмаған жағдайда ғана қолдану
керек.
Егер олар келесі міндеттерді орындауға қызмет етсе, басқа адамдардың
мәлімдемелерін қолдану заңды болып саналады:
•
дипломның дұрыстығын дәлелдеу үшін нақты мәліметтер келтіру;
•
түлектің ойларын беделді пікірмен растау;
•
алдыңғы және қазіргі зерттеу авторларының әртүрлі көзқарастарын салыстыру;
•
автор дипломда талдайтын шығармалардың түпнұсқаларының үзінділерімен
танысу.
ДӘЙЕКСӨЗ ТҮРЛЕРІ
Достарыңызбен бөлісу: |