Отарлық езгіні күшейтіп, қазақ жерін түгел мемлекет меншігі деп жариялау 1867-1868 ж реформаның теріс жақтарын өз шығармаларында талай сынаған алдыңғы қатарлы ойшылдар:
А.Құнанбаев, Ы.Алтынсарин Қазақ даласының басым бөлігін қамтыған реформа қабылданды: 1867-1868 жылдары
XIX ғ. 60-70 ж. қазақ халқының отарлық езгіге қарсы азаттық күресі XIX ғ. II жарт. Уақытша Ережеге сәйкес енгізілген міндетті салық: Шаңырақ салығы
XIX ғ. 60 ж. Уақытша Ереже бойынша шаңырақ салығының мөлшері көбейді: 1 сомнан 3 сомға
1867-1868 ж. реформаға сәйкес қазақ даласы бойынша төленетін міндетті Шаңырақ салығының мөлшері: 3 сом
Қазақстандағы патша өкіметінің отарлық саясатының күшеюінен: 1868-1869 жылдардағы көтеріліске себеп болды
Отарлық езгіге қарсы Орал және Торғай облыстарында көтерілістер болды:
1868-1869 ж 1868-1869 ж Орал, Торғай өңіріндегі көтерілістер: Отаршылдыққа қарсы бағытталды
XIX ғ. 60ж әкімшілік реформаға қарсы шыққан көтерілісі: Торғай мен Орал облысындағы көтеріліс
1868-1869 ж Қазақ шаруаларының көтерілісі болған облыстар:
Орал, Торғай XIX ғ. II жарт. Орал мен Торғай облыстарындағы көтерілістің негізгі себебі: XIX ғ. 60ж реформалар
1868-1869 ж көтерілістің себептерінің бірі: