«Қазақ тілі» пәнінен (оқыту қазақ тілінде)

Қазіргі уақытта нарықтық экономика негізінде әлемдік экономикалық жаһандану үрдісі 

кең етек жайып келе жатыр.  Бұның басты себебі – көптеген интеграциялық бірлестіктердің 

пайда болуы, ұлттық экономиканың тікелей бір-біріне тәуелділігі, экспортқа және импортқа 

деген  тәуелділіктің  өсуі,  нарықтық  қарым-қатынастардың  баға  белгілеуі,  трансұлттық 

компаниялардың  беделінің  өсуі,  мемлекеттің  экономикаға  араласуының  шектелуі,  әлемдік 

қаржылық ұйымдардың беделінің өсуі сияқты белгілердің пайда болуы.  

Әлемдік жаһандану терминін ең алғаш рет 1983 жылы американ ғалымы Теодор Левит 

енгізген  болатын.  Ол  ең  алғаш  рет  «Гарвард  Бизнес  Ревю»  журналындағы  «Нарықтардың 

жаһандануы» атты мақаласында осы мәселе жайлы жазып кеткен. Қазіргі уақытта жаһандану 

терминіне  берілетін  түсініктемелер  өте  көп.  Жалпы,  жаһандану  –  капиталдың,  еңбек 

ресурстарының,  тауарлардың  бірігуі,  сонымен  қатар,  компания,  концерндердің  және 

корпорациялардың  іріленіп,  әлемде  таралуын  айтамыз.  Қазіргі  уақытта  әлемдік 

экономикалық  жаһандануға  тән  өзіндік  сипаттар  бар.  Олар:  әлемдік  сауда-экономикалық 

одақтар  мен  бірлестіктердің  пайда  болуы,  халықаралық  және  жаһандық  валютаның  пайда 

болуы,  қаржы  нарықтарының  қызмет  етуі,  трансұлттық  компаниялардың  іріленуі,  банктік, 

саудалық  және  кез  келген  қаржылық  операциялардың  жаһандық  желілер  арқылы  қызмет 

жасауы.  Өз  кезегімде,  әлеуметтік  еңбек  саласын,  еңбек  нарығындағы  тұрақсыз  жұмыс 

мәселесін  зерттеуді  жөн  көрдім.  Еңбек  ету  мемлекеттегі  қоғамның  айнымас  бір  бөлігі 

болғандықтан,  экономикалық  даму,  макроэкономикалық  тұрақтылық,  адами  потенциалдың 

қалыптасуы  мен  дамуы,  адамдардың  өмір  сүру  сапасының  өсуі,  осының  бәрі  еңбек  етумен 

байланыстырылады.