Жылжымайтын сфералық топса.
Мұндай топсамен байланысқанда
дененің бір нүктесі ғана қозғалмайды, бірақ дене сол нүктені айнала алады. Сол
себептен байланыс реакциясы кеңістікте кез келген бағытта болуы мүмкін.
Аксиома 6
(байланыстар аксиомасы). Денеге әсер ететін байланыстарды
алып тастап, олардың әсерін реакцияларымен алмастыру арқылы кез келген
еркін емес денені еркін деп қарастыруға болады.
1.1.4 Жинақталатын күштер жүйесі. Әсер ету сызықтары бір нүктеде
қиылысатын күштер
жинақталатын күштер жүйесі
деп аталады.
Жинақталатын күштер жүйесінің тең әсерлі күші.
Теорема
.
Жинақталатын
күштер жүйесін осы күштердің геометриялық қосындысына тең және олардың
әсер ету сызықтарының қиылысу нүктесіне түсірілген тең әсерлі күшпен
алмастыруға болады:
n
k
k
n
F
F
F
F
R
1
2
1
, (1)
Жинақталатын күштер жүйесінің тең әсерлі күшін күштер көпбұрышының
әдісімен де анықтауға болады. (Көпбұрышты тұрғызу мысалы дәріс оқығанда
қарастырылады).
Жинақталатын күштер жүйесінің тең әсерлі күшін күштің координата
остеріне проекциялары арқылы аналитикалық түрде анықтауға болады. Бұл
жерде векторлардың геометриялық қосындысының кез келген оске проекциясы
z
R
y
x
е)
R
г)
2-сурет
A
Ay
R
Ax
R
д)
B
А
T
в)
R
n
а)
2
R
1
R
б)
4
қосылғыш векторлардың осы остерге проекцияларының қосындысына тең
екенін ескереміз. Осыған сәйкес, жинақталатын күштер жүйесін құратын
күштердің декарт координата остеріне проекцияларын біле отырып тең әсерлі
күштің осы остерге проекцияларын анықтауға болады
.
,
,
kz
z
ky
y
kx
x
F
R
F
R
F
R
(2)
Сонда тең әсерлі күштің модулі
.
2
2
2
z
y
x
R
R
R
R
(3)
Оның бағыты бағыттаушы косинустармен анықталады
,
cos
,
cos
,
cos
R
R
R
R
R
R
z
y
x
(4)
мұндағы
,
,
–
R
векторының
z
y
x
,
,
өстерімен жасайтын бұрыштары.
Жинақталатын күштер жүйесінің тепе-теңдік шарттары.
Достарыңызбен бөлісу: |