Диплом жұмысымды жазуда пайдаланатын әдебиеттер тізімін алып
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
Шетел тілдеріне оқыту әдістері doc
| Функционалдылық
– оқу процесіндегі тілдік бірлікті кіргізу және таңдау ойдың, айтылған сөйлемнің мазмұнын анықтайды. Осылайша сөйлеудегі алдыңғы
қатарлы элемент
оның қызметі
болып табылады, ал коммуникативтіліктің ұраны – « Қолдан да есте сақта ! »;
Проблемалылық – оқу материалы және тапсырманың қойылуы роблемалы болуы керек, ол оқушылардың өз бетімен танып-білуінің қалыптасуына, олардың логикалық, критикалық, творчестволық ойлауын дамытады. Проблемалық ситуацияларды қолдану, рөлдік ойындар оқудың проблемалық әдісін жүзеге асыруға көмектеседі. 1990 жылдары басылымдарда коммуникативтілік принципі қысқаша сабақтарда кәдімгі қарым-қатынасты ұйымдастыру және оқушылардың коммуникативті қажеттілігін қанағаттандыруды ұйымдастыру ретінде түсіндірілді. Тілге үйрету процесіне қарым-қатынас үйретуде іскерлігіне 15
үйретуде (бұған коммуникативті әдістемеде үлкен көңіл бөлінеді) қарым- қатынас құралдарын игеруде кіреді, бұл саналы игеру саналылық сипатына ие. Айтылған нәрседен мынадай ой қорыиуға болады: коммуникативтілік принципі тілге оқыту жүйесіндегі шешуші рөлді иемдене алмайды. Саналылық принципінің де ролі маңызды, сонымен қатар басқа да принциптер бар. Коммуникативтілік принципі коммуникативті оқыту әдістемесінің концепциясын жасау кезінде қолданылған және бірнеше танымал тілдер курсында қолданылды. Қазіргі әдістемеде коммуникативтілік принципі анықталады:
оқудың мазмұны (тілдік материалды іріктеу мен ұйымдастыру, қарым- қатынас ситуациясын, ал бұлар коммуникативті компетенцияны қалыптастыруды қамтамасыз етеді);
оқудың ұйымдастырылуын (шынай қарым-қатынас ситуациясын моделдейтін, түрлі құралдар мен әдістерін қолданылуы, сонымен қатар оқытушы мен оқушының сабақтағы қызметі, олардың түрлі сөз әрекеттеріне қатысуы);
Оқушылардың ана тілін ескеру принципі оқытылып жатқан тілдің қиындығын, ана тілімен оқытылып жатқан тіл арасындағы алшақтықты қарастырады. Бұл принцип оқулықтар мен оқу құралдарында ретімен жүзеге асады, бұл оқулықтар оқушының ана тіліне бағытталған. Бұл принцип сабақтарда екі формада өтеді: жабық, материал қателіктің мүмкіндігін ескертеді, ашық, оқып жатқан тіл мен ана тілінің ерекшеліктерін салыстыру арқылы. Бұндай салыстыру филологтар мен өткізілетін сабақтарда кездеседі және оқушылардың ана тіліне сүйену принципі ретінде жүзеге асады. Екі тілді салыстыру арқылы берілетін оқулықтар болады [3]. Екі тілді салыстыруда тіл көрінісінің үш тобын кездестіреді: а)оқушылардың ана тілінде аналогтары бар; б) аналогтары жоқ; в) жартылай екі тілде де кездесетін. Бірінші топқа жататын тілдік көрініс жеңіл игеріледі, себебі іскерліктері мен дағдылары ана тілінің оқытылып жатқан тілге аударылады. Екі тілде де жартылай кездесетін көріністер қиындық туғызады, себебі ана тілі жағымсыз(отрицательное влияние) әсері болады.
Аталған принципті сабақта жүзеге асыруға мынадай ережелер ұсынылады: 1.
Жаңа лексика-грамматикалық тақырыпты оқушыларға түсіндірерде, олардың өз ана тілдеріндегі білім, іскерлік, дағдыларға қалай сүйенуге болатындығын көрсету керек. 2.
Екі тілде де кездесетін ұқсас, бірақ сәйкес келмейтін дыбыстап айтудағы лексика, грамматикадағы айырмашылықтарды көрсету керек. 3.
жаттығуларды енгізі керек, бұл жаттығулар қиындықты жеңуге көмектеседі. Көптеген оқулықтарда бұл жаттығулар қиындықты жеңуге көмектеседі. Көптеген оқулықтарда бұл жаттығулар арнайы көрсетілген.
16
Ауызша оқыту принципі: а) оқу материалын ауызша кіргізу және пысықтау (закрепление); ә) іріктеліп алынған тақырыптар мен қарым-қатынас ситуациясы негізінде ауызша формада өтетін тілдік практика. Бұл принцип тура әдіс өкілдерінің жұмысында және Г. Пальмердің оқытудың ауызша әдістемесі концепциясында негізін тапқан. Пальмердің айтуынша: «Ауызша қарым-қатынас арқылы тілді игеруге болады. Тірі тілдер – тірі қарым-қатынас, сөйлесу арқылы игерілу керек. Басқаша айтқанда, ауызша оқытылу керек». Б.В. Беллер осыған ұқсас ойды айтқан: «Тілдік материалды игеру барысында белгілі бірізділікті сақтаған жөн; ауызша сөйлеуден жазбашаға; пассивті сөйлеу формасынан (тыңдау, оқу), активті (сөйлеу, жазу) сөйлеу формасына көшкен жөн». Бұл қағида психологиялық тұрғыдан келесі негізді тапты. Ауызша сөйлеуде тіл толық ашылады. Ауызша сөйлеу жазбаша сөйлеуден бұрын дамыған, тіл көбіне ауызша формада жүреді, ауызша сөйлеудің формасында адамдар арасында қарым-қатынас болады. Сөйлеудің ауызша формасында тіл толық ашылады, соған орай алдымен дыбыс, ритмика, интонация, сөйлей және естігенді түсіне білу керек, ал бұл оқумен жазуды қамтамасыз етеді. Г. Пальмер тағы да оқудың ауызша формасына мынадай бір аргумент айтты:жұмыс істеудің ауызша формасы мен 20 есе көп жұмыс жасауға болады, ауызша жаттығуларға қарағанда [4]. Бұл аталған принципті қолдану сабақтың төменгі сатыларында сөйлеу мүмкіндігін қамтамсыз етеді. Осындай себептен бұл принцип сөйлеу іскерлігі мен дағдыны қалыптастырудың алғашқы кезеңінен бастап қолданылады. Бұл курстар 2-3 аптаға созылады, ауызша сөйлеуді дамыту мақсатында, күнделікті өмірде кездесетін тақырыптарға көп көңіл бөлінеді. Бір мезгілде тыңдап- түсінуге де көңіл бөлінеді, лексикалық минимум игеріледі. Шетел тіліндегі (элементарный) оңай, жеңіл сөйлемдерді түсініп, қарым-қатынас араласа алу үшін, жеңіл сөйлемдерді түсініп, қарым-қатынасқа араласа алу үшін, лексикалық минимум игеріледі. Ауызша сөйлеу курсының көлемін кеңейту. Сабақтарды тек ауызша сөйлеуге айналдыру үлкендермен жасауды тиімді емес. Ересектер үшін ауызша курстар дұрыс нәтиже бермейді, себебі олар бұрын жазбаша тіректерге үйреніп қалған, ауызша сөйлеу олардың есте сақтауына қиынға тиеді. Қазіргі әдістемеде сабақ процестерінде ауызша және жазбаша коммуникацияны біріктіре отырып ұсынады және де материалды бірінші енгізу кезеңінде, сабақты пысықтағанда, ауызша сөйлеудің барлығын жоққа шығармайды. Ауызша сөйлеу проблемасы оқытудың аудиолингуалды және аудиовизуалды әдістемесі төңірегінде бірізді өтеді: тыңдау-сөйлеу-оқу-жазу. Саналы практикалық әдістемеде сөз әрекетінің түрлерін өзара тығыз байланыста оқу қарастырылады. жүктеу/скачать 1,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|