Диплом жұмысымды жазуда пайдаланатын әдебиеттер тізімін алып
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
Шетел тілдеріне оқыту әдістері doc
|
Шетел тілін игеруде жеке ерекшелігін ескеру принципі
Коммуникативті әдістемеде оқушы жеке тұлға ретінде қабылданады. Әр оқушы, жеке тұлға ретінде белгілі бір қабілеттерге ие болады. Коммуникативті оқыту баланың деңгейін және оның ары қарай дамуын анықтайды. Осы мақсатпен баланың қабілетін анықтау үшін арнайы тестер, ал дамыту үшін – жаттығу және тіректер қолданылады. Адамның дамуы көптеген факторларға байланысты, оның ең бастысы оқушылардың бірлескен жұмысы.
23
Оқушылардың бірлескен жұмысын ұйымдастыру барысында жеке қасиеттерін дамыту жоспарланады, бұл ары қарай жұмыс істеу үшін қажет.
Бірлескен іс-әрекет барысында ортақ іс-әрекеттің табысты болуы әр оқушыға байланысты екендігі оқушы түсінуі қажет. Қарым-қатынасты басқа іс- әрекет түрлерімен біріктіру оқуды шынайы қарым-қатынасқа жақындастыра (есте сақтау, арнайы жаттығулар) қарастырылған. Ал бұл оқушылар бойында қажетті біліктіліктер мен дағдыларды қалыптастыру оқуға үйренуді қалыптастырады, ал бұл субъективті жеке тұлғаға бағыттау.
Жеке ерекшелігін ескеру принциптерінің үшінші басты компаненті жеке тұлғаға бағытталған принцип. Бұл жеке адамға қатысты параметрлерді ескеру және қолдануды қарастырады: жеке тәжірибе, іс-әрекет контексті, қызығушылықтары мен қабілеті, эмоция мен сезінуі, көзқарасы, коллективтегі орны. Осылардың барлығы оқушының бойында шын коммуникативті және ситуативті мотивацияны туғызады. Екі фактыны ескеру арқылы бұған көз жеткізуге болады: 1. бұл әдістемедегі қарым-қатынас қоғамдағы іс-әрекеттерді қолдау құралы және 2. бұл концепциядағы оқыту қарым-қатынас процесінің моделі. Коммуникативті әдістеме жүйесінде оқудағы мотивацияны қолдау үшін шаралар комплексі қарастырылған. Шетел тілін игеруде ойлау іскерлігін және өздік жұмысын дамыту принципі
Оқытудың барлық сатысындағы тапсырмалар түрлі деңгеймен қиындықтардағы ойлап шешуді талап етеді. Бұл әдістеме оқушының интеллектуалды қажеттілігіне сүйенеді, ал бұл оқушыларды ойлап шешу қабілеттілігін рттырады. Ойлап шешетін тапсырмалар ойлау механизмін дамыту үшін жасалған; сонымен қатар шешім қабылдау, ситуацияларда жол таба білу, мақсатты анықтау, таңдау, құрастыру, біріктіру механизмдері. Оқушы өз бетімен көбірек оқыған сайын игеру (білімді) тиімді болатыны айта кеткен жөн. Сондықтан бұл әдістемеде көңіл бөлінген, атап айисақ, проблемаларды шешу процесінде.
Енді, соңында өз бетімен жұмыс жасауды бақылаумен ұштастыру. Коммуникативті оқытуда
мынадай өзін-өзі тексеруге айналдыруды жоспарлайды. Бұл үшін жабық бақылаумен қатар бақылаудың басқа түрлері де қолданылады.
Коммуникативті әдістеменің бірқатар жақсы жақтары бар, бұларды жұмыс барысында жақсы қолдануға болады. Бұл біріншіден, оқытудың мақсаты. Оқыту мақсаты тек қана шетел тілін меңгеру ғана емес, сонымен қатар, шетел мәдениетіне үйрету. Бұл оқытудың барлық аспектілерінің бірдей маңызды, бір-бірімен байланысты болған жағдайда жүзеге асады. Бұл концепцияның тағы да тиімді жағы сөз әрекетінің (сөйлеу, тыңдап-түсіну, оқу және жазу) барлық түрлерінің байланыстылығы және бірдей деңгейде дамуы. Пәнаралық байланысты қолдана отырып тағы да қосымша мотивация (түрткі) жасау өте жақсы болады. 24
Бірақ ең жақсы тиімді жақтары болып ағылшын тіліне үйретудің басты әдісі ретінде қарым-қатынасты қолдану және бұны жүзеге асыру үшін ситуацияларды қолдану саналады.
Шетел тілін оқытуда – шет тілін практика жүзінде меңгерумен қатар, оны, яғни игерілген білімді танымдық және дамыту аспектілерінде қолдану көп тиімді екенін әр оқушы білген қажет.
Сөз әрекетінің түрлерінің қызметтерін меңгеру қарым-қатынас құрамы ретінде, яғни адамдардың қарым-қатынас жасау кезіндегі қызметтері игеріледі: оқу, жазу, сөйлеу, тыңдап-түсіну.
Функционалдылық принципі бойынша игерілу объектісі болып тілдік құралдар емес, тіл арқылы орындалатын қызметтер болып табылады.
Функционалды негізде тілдік құралдардың моделі жасалады, ал бұлар шетел тілі курсында қаралу керек; тілдік функцияларды көрсететін түрлі сатылардағы белгілі бір тілдік құралдар таңдап алынады. Әр функцияның қойған мақсатына байланысты көп және өз көлемде айтып жеткізу құралы ұсынылады. Бұған айтып жеткізудің тілдік емес құралдары да кіргізіледі.
Коммуникативті оқытудың мазмұны
мен ұйымдастырылуы жаңашылдылыққа негізделген. Мәтіндер мен жаттығуларда оқушылар үшін жаңалық, жаңа нәрселер болуы керек. Бір мәтін мен жаттығулар қайта-қайта оқылмауы керек, түрлі мазмұндағы мәтіндердің вариативтілігі, бірақ бірдей маериалдарда құрылған болса.
Сөйтіп, жаңашылдық оқушылардың қызығушылығын арттырады, сөйлеу іскерліктерін тиімді етеді, оқушылар мәтінді жаттап алмайды. Қаралған принциптердің барлығы бір-бірімен тығыз байланысты, бірін-бірі толықтыратын айта кеткен жөн. Сондықтан бұл жүйемен жұмыс істеуде жоғарыда аталған барлық принциптерді және олардың кешенді түрде қолданылуын сақтау керек.
Ең бірінші коммуникативті грамматиканың өзіне тән белгісі оқыту мақсатына шетел тілін игеру ғана емес, шетел мәдениетімен танысу болып табылатындығында, оның құрамына танып-білу, оқу, дамыту және тәрбиелеу аспектілері кіреді. Бұл аспектілердің құрамына танысу және тілдің грамматикалық және тілдік жүйесін игеру ғана емес, сонымен қатар оның мәдениетін, оның өз мәдениетімен байланысын, шетел тілінің құрылымын, сипаттамасы ерекшеліктері, ана тілімен ұқсастықтары мен айырмашылықтары. Сонымен қатар, оқушының танып-білу тұрғысынан өзінің қызығушылығының қанағаттануы. Соңғы фактор оқушының шетел тілін оқуға деген қосымша мотивациясын қамтамасыз етеді. Коммуникативті әдістеменің өзіне тән екінші белгісі қарым-қатынас арқылы шетел мәдениетінің барлық аспектілерін игеру. Коммуникативті әдістеме бірінші болып қарым-қатынас жасауға тек қарым-қатынас арқылы үйрету керек деген қағида ұсынды. Ал бұл қазіргі әдістемеге тән бірден бір белгі болды. Коммуникативті әдістемеде қарым-қатынас жасауға үйрету оқу, танып-білу, дамыту және тәрбиелеу қызметін атқарады.
|