Профилактика және оның негізгі түрлері

     Профилактика принципі гуманистік мазмұн мен алдан – ала медициналық жүйелерге толы. 

Профилактика түсінігі. Оның негізгі принциптері мен түрлері. 

    «Профилактика  »  терминін  аурулардың  пайда  болуы  мен  бұзылуларды  тоқтату,  азайту, 

еңбекке қабілеттілікті жоғарылатуға бағытталған деп түсінуге болады. 

     Профилактика – медицинаның негізгі салаларының бірі. Әлеуметтік профилактика халықтың 

денсаулығын қорғауда санитарлық – техникалық, гигиеналық және әлеуметтік – экономикалық 

шараларды  өзіне  қосып  алады.  Аурулардың  алдын  –  алу  жүйелерінің  пайда  болуы  және 

факторлық рисктердің қалыптасуы мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық және медициналық 

нұсқауларында маңызды болып табылады. Индивидуальдық және қоғамдық профилактика деп 

екі  топқа  ажыратады.  Денсаулық  жағдайына  және  патологиялық  жағдайына  қарай  отырып 

профилактиканың 3 түрін ажыратады. 

      Біріншілік  профилактика  –  бұл  аурудың  пайда  болуының  және  де  дамуының  алдын  –  алу 

жөніндегі  факторлар  жүйесі  (вакцинация,  рациональдық  еңбек  режимі  және  демалыс, 

рациональдық  сапалы  тамақтану,  физикалық  белсенділік,  қоршаған  ортаның  жақсаруы  және 

т.б.)  сонымен  қатар  біріншілік  профилактикаға  мемлекеттің  салауатты  өмір  салтының 

әлеуметтік  –  экономикалық  шаралары,  қоршаған  орта,  тәлім  –  тәрбие  және  т.б.  жатады. 

Профилактикалық  қабілеттілік  барлық  медицина  қызметкерлерінеміндетті  түрде  қажет.  Ал 

арнайы  емес  поликлиникалар,  ауруханалар,  диспансерлер,  босану  үйлері  емдеу  – 

профилактикалық деп аталады. 

        Екіншілік  профилактика  бұл  –  қауіп  –  қатер  факторларды  шақыратын  жағдайларға 

байланысты  іс    -  шаралар  комплексін  жүргізу  болып  табылады.  Қауіп    -  қатер  факторлары 

белгілі бір жағдайларда аурулардың пайда болуына, қабынуына немесе қайталануына (рецидив) 

алып келуі мүмкін. Екіншілік профилактиканың тиімді әдістері   - диспансерлеу, динамикалық 

бақылау, бағытталған ем жүргізу болып табылады. 

       Мамандар  қатары  тағы  да  «үшіншілік    профилактика»  терминін  ұсынды,  ол  өмірге 

қабілеттілігінен айырылған науқастарға арналған іс   - шаралар комплексі (кешені). Үшіншілік 

профилактика  әлеуметтік,  еңбектік,  психологиялық  және  медициналық  реобилитациялық 

мақсатқа ие. Барлық профилактикалық шаралардың ішіндегі маңыздысы тұрғылықты жерлерде 

салауатты өмір салтын және медико – әлеуметтік белсенділіктерді жүргізу.