Инквизицияны (латынша – «іздеу салу») Григорий папасы IX – XIIIғғ. жаңа кҥпірлерге қарсы кҥрес ҥшін
қҧрды. Оны қҧрудың идеялық негізі болып бидай және арамшӛбі туралы
атақты ӛсиет әңгімесі қызмет етеді, мҧнда арамшӛптерді жинап, «ӛртеу»
қажет (Мф. 13:24-30).
Қоғамды әр тҥрлі «арамшӛптерден», яғни, кҥпірлерден қҧтқару
қажеттігін «періште дәрігер» атанған Фома Аквинский және басқа да
христиан шіркеуінің беделділері уағыздаған.
Кҥпірлер шіркеулік және ақсҥйектік билік иелеріне қандай қасиетімен
жақпады? Біріншіден, олар рухани және ақсҥйек билеушілер арасында
орнаған зҧлымдық пен азғындықты кескіндеді, бҧған олар И. Христостың
қарапайым қасиетін қарама-қайшы қойған. Екіншіден, олар Библияға
тҥсінік беруде дін басылары мен рәсімдерді орындаудағы монополиядан бас
тартты: шіркеуде дҧға қылу басқа жерлерде дҧға қылудан жақсы жер емес.
Ҥшіншіден, барлық кҥпірлер шіркеудің ӛзімен жеке «мағынасы
ашылмаған», Наным символында қҧрастырылған қағидаларға қол сҧққан.
Кҥпірлер арасында ҧйымдастырылған келесі бағыттар анықталды: