6.3. и.Фихтенің субъективтік идеализмі және Ф.Шиллингтің объективтік идеализмі иоганн готлиб Фихте (1762-1814) Йена және Лейпциг университет-
терінде білім алған, бірақ оның санасындағы шынайы төңкеріс ол
Канттың «Таза ақылды сынау» деген еңбегін оқығаннан кейін орын
алды. Ол кантшылдыққа бой ұрып, соның ықпалымен жазған өзінің
алғашқы «Кез келген жаңалықты сынау тәжірибесі» деген жұмысын
алып, тікелей Кантқа барады. Оған Фихте де, оның еңбегі де жағымды
әсер етеді, сол себепті ойшыл бір баспагерді Фихтенің мақаласын
190
автордың аты-жөнін көрсетпей басуға көндіреді. Ол басылып
шыққаннан кейін, жұрт оны Канттың жазғаны деп ойлаған. Мақтау
пікірлерде шек болмады. Содан кейін ғана оқырмандарға шынайы ав-
тор таныстырылды. Фихтенің ұлы даңқы осылай басталды.
Фихте өзінің басты еңбегі –