Я. Коменскийдiң ең бектерiмен
таныс болуы оң әсерiн тигiздi. Ы. Алтынсарин орыстың көрнектi демо-
краттары Н.Г. Чер нышевскийдiң, Н.А. Добролюбовтың, А.И. Герценнiң
және басқа лардың шы ғармаларымен де таныс болды.
Мектептi бiтiрiп шыққан халық ағартушысы Ы. Алтынсарин үш жыл-
дай атасының қол астында кеңсе қызметкерi болып iстедi. Осы жылдар
iшiнде ол өз халқының сауатын ашып, бiлiмiн көтерудiң аса қажет екенiн
жете түсiндi.
2. Ағартушының педагогикалық қызметi. Бiлiмiн жүйелi түрде же -
тiл дiрудiң нәтижесiнде ол өз заманының аса бiлiмдi азаматы бол ды. Орыс
педагогика ғылымын те рең зерттеп бiлу оны қазақ
халқының көрнектi ағар тушысы етiп қалыптастырды.
Ы. Алтынсарин орыс-қазақ мектептерiнiң оқу шы ла-
рына арнап екi оқу құралын:
«Қырғыз (қазақ)
хрес- томатиясы» мен
«Қырғыздарға (қазақтарға)
орыс тiлiн үйретуге алғашқы басшылық» жазып шықты.
Ол қазақ балалары үшiн зайырлы мек тептер ашу-
ды армандады.
1860 жылы облыстық басқарма оған
Торғай қаласында қазақ балалары үшiн бастауыш
мектеп ашуды тапсырды. Өзi сол мектепке орыс тiлiнiң мұғалiмi болып
тағайындалды. Ағартушылық идеялары жiгерлендiрген ол ауыл-ау ыл-
ды аралап, жергiлiктi халық қа бiлiм алудың маңызы мен қа жет тiлiгiн
тү сiндiруге күш салды. Ондай мектептер ашу үшiн қар жы-қаражат
жи науды қолға алып, ақшаның алғашқы үлесiн Ы. Ал тын са риннiң
