мен зерттеулерге сүйенеді.
вания из официальных источников.
81
Секция
«
Экология
и
устойчивое
развитие
»
1992 жылы 9 мамырда Нью - Йоркте БҰҰ-ның Климаттың өз-
геруі туралы негіздемелік конвенциясы қабылданды, онда жаһан-
дық жылыну антропогендік əсерге байланысты парниктік əсердің
күшеюінің нəтижесі болып табылады делінген. Климаттың өзгеруі
жөніндегі конвенцияға 157 ел, оның ішінде Қазақстан да қол қойды,
1992 жылғы маусымда Рио-де-Жанейрода өткен “Жер планетасы”
ең жоғары деңгейдегі кездесу кезінде жəне 1994 жылғы 21 науры-
зда Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə. Назарбаев күшіне
енді, Конвенция 1995 жылғы 15 мамырда ратификацияланды.
Жаһандық жылынудың нəтижесі мұздықтардың еруі болды,
бұл жауын-шашынның көбеюіне себеп болды.
Жер климатын өзгертетін түрлі факторлар мен құбылыстар
зерттелуде, олар:
- атмосферада озон тесіктерінің болуы;
- Жердің магниттік полюсінің ығысуы;
- планетадағы əртүрлі геофизикалық процестер;
- əлем мұхиттарының өзгеруі
- литосфералық тақталардың жылжуы жəне басқа да.
Мақаланың мақсаты - қазіргі теорияларда зерттеуге жеткілікті
көңіл бөлінбеген бірқатар сұрақтарға жауап беру:
- Климат неге соншалықты күрт өзгереді?
- Неліктен соңғы 100 жылда климаттың өзгеруі орын алуда?
- Мұздықтардың баяу еруі салдарынан атмосфералық жа-
уын-шашын көлемінің ұлғаюы неге біртіндеп бола бермейді?
- Атмосферада жауын-шашынның айлық нормаларын 1,5-2 есе-
ге арттырған судың қосымша көлемінің пайда болу көзі қандай?
- Неліктен ірі бұршақ түріндегі жауын-шашын өсті?
- Неліктен желдің жылдамдығы мен бағыты өзгерді?
- Неліктен жаңбыр ешқашан болмаған жерлерде жаңбыр жауып
жүр? Қар жаумайтын жерлерде қар неліктен жауып жүр?
Климат өзгеруінің себебі соңғы бір жарым ғасырда атмосфе-
рада парниктік газдар едəуір көп болды, олар жылуды жер бетіне
жақын ұстайды жəне планетаны жылытады.
Парниктік газдардың көбірек болуының бірнеше негізгі себеп-
тері бар:
- электр станциялары мен іштен жану қозғалтқыштарында қаз-
балы отынды (мұнай, көмір жəне газ) жағу;
- орман алаңын қысқарту (соның ішінде өрт салдарынан);