Оқулық 10-сынып 1-бөлім Е. С. Дүйсенханов, С. А. Щеглов, Д. Ханин, А. М. Фазылжанова, А. А. Сейтенова Алматы, 2019
жүктеу/скачать 3,92 Mb. Pdf көрінісі
|
10-сынып 1-бөлім Оқулық Кәсіпкерлік және бизнес негіздері 1-2 тоқсан kz-lite (3) (1) (1)
| 8
32 1 -бөлім. Экономикалық құбылыс ретіндегі кәсіпкерлік Виртуалды ағаш немесе алтын өндіруден ба- стап империя салуға мүм кін дік бере тін танымал компьютерлік ойын-стра тегия ла ры н еске түсіріп көрі ңіз дер. Империяны құрудың бастапқы жолы ресурстарды өндіру және оларды одан әрі дұрыс басқару болып табылады. Қа зір гі заманғы биз нес ті құру логика сы компьютерлік ойындар әдістемесіне ұқсайды, онда қолда бар ресурстарды алғашқы деңгейден келесі деңгейге есе леу арқылы тиімді және дұрыс пайдалану қажет. Эко но мика адамдардың үнемі өсіп келе жат- қан қажеттіліктерін толық қа на ғат тан ды ру үшін ешқашан және жақын болашақта толық жеткілікті ресурстарға ие бола алмайды. Эко но мика жақын және ал да ғы уақытта да адамдардың үнемі өсіп келе жатқан қажеттіліктерін толық қа на ғат- тан ды ру. Сон дық тан: «эко но мика ның барлық субъекті ле рі нің қажеттіліктерін толық қа на ғат- тан ды ру үшін қолда бар шектеулі ресурс тарды қалай басқару керек?» — деген шешімін күтпес мә селе тұрады. Бұл табиғи ресурстары шекте- улі және өнеркәсібі импорттық шикізатта жұ мыс істей тін Жапонияның мысалын қа рас ты рғанымыз орынды. Тапшы табиғи ресурстардың орнын тол- тыру және бә се ке ге қабілеттілікті сақтау үшін 1 Нуреев, Р. М. Курс микроэкономики — Москва: НОРМА, 2002. — с. 48-54. Жапония материал дық , еңбек және ғылыми ресурстарды дамытуға баса назар аударды. Бүгінде Жапония — электроника, робототехника және биотехно ло гия саласын да ғы көш бас шы . Ел энергияның дәстүрлі емес көздерін пайдалануға кірісті. Ғылымға бөліне тін қаржыландыру үлесі бойынша Жапония дамыған елдер арасында бірінші орында, ал ғылыми қыз мет керлер саны бойынша Германиядан, Ұлыбританиядан және Франциядан асып түседі. Жапонияда немесе Қазақстанда бол сын, заманауи кә сіп кер дің міндеті — болашақтағы даму тәсілін ойлап қа лып тастыру. Осы болашаққа қол жеткізу үшін кә сіп кер ресурстарды тартады және оларды басқарады, осылайша эко но мика лық айналымның барлық қа тысушы ла ры ның (инвес тор лар дың , қыз мет- кер лер дің , серіктес терді ң , мемлекеттің) әділ ынталануын қамтамасыз етеді. Эко но мика лық айналым — бұл ақша айналымының қарама- қар сы ағынымен сүйемелдене тін нақ ты эко но- мика лық игілік тер дің айналмалы қозғалысы. Бұл эко но мика лық айналымға тұ тыну шылар (үй шаруашылығы), кә сіп кер лер (фирмалар) және мемлекет қатысады (1-сурет 1 ). 1-сурет Эко но мика лық айналым Тұтыну тауар лары мен қызметтердің нарығы Ресурстар нарығы Мемлекет Фирмалар Үй шаруашылықтары Ресурстар Таза салықтар Таза салықтар Шығындар Шығындар Тауарлар мен қызметтер (қоғамдық игіліктер) Тауарлар мен қызметтер (қоғамдық игіліктер) Тауарлар мен қызметтер 33 8-сабақ. Өндіріс үрдісіне қатысатын ресурстар |