Оқу сауаттылығЫ

292 

Мир Береке, дәл алдында Әмір Күлалдың баласы Омар жатыр. Әмір Темірдің 

жастық шағында бір қақтығыс кезінде аттан құлап оң аяғы зақымданып, жарамай 

қалады. Оң қолының екі кіші саусағы сынады. Осыған байланысты, әсіресе 

дұшпандары оны Тимур – Ланг (парсыша –Ақсақ Темір) деп атап кетеді. Оның 

үстіне 1941 жылы Кеңес Үкіметі тарапынан қабірі ашылған кезде, 1,70 метр 

бойымен, оң аяғы ақсақ болған денесін көреді. Қабірінің сыртында «Мазарымды 

ашқан адам менен де қорқынышты бір дұшпанға тап болады» деп жазылғаны 

айтылады. Қазба жұмыстарының ертесіне Гитлер Кеңес үкіметіне шабуылдайды. 

Әмір Темір 34 жасында Белх билеушісі болды. Шыңғыс ханның ұрпағынан 

болған бір қызға үйленгені үшін Гурган (Күреган – ханның күйеу баласы) 

атағымен танылды. Отбасылық абыройын арттырды. Жұрттың өзін Шыңғыс 

ханның ізбасары деп танығаны үшін, бүкіл Түркістанға (Орта Азияға) билеуші 

болып Ұлы Түрік хандығының тағына отырды. Сонымен қатар Шыңғыс ханның 

орынсыз жойып талқандаған қалаларын қалпына келтірді. Басында қолдау 

көрсеткен Алтын Орда ханы Тоқтамыс оған қиянат еткен кезде барып мемлекетін 

құлатты. Бұл, тарихшылардың айтуынша, Әмір Темірдің ең үлкен қателігі болды. 

Осының арқасында орыстар осы жерлерге дейін жайылып үлкен мемлекет құра 

алғаны айтылады. 

7. Үзіндіден Әмір Темірдің қандай қасиетін көруге болады? 

«Мазарымды ашқан адам менен де қорқынышты бір дұшпанға тап болады»     

A)Ақылды 

B)Саясаткер 

C)Көріпкел 

D)Батыр 

E)Білімді 

8. Әмір Темірге неліктен Гурган атағы берілді? 

A)Белх билеушісі болғандықтан 

B)Шыңғыс ханның ұрпағына үйленгендіктен 

C)Жошы ұрпағымен отбасын құрғандықтан 

D)Қиратқан қалаларын қалпына келтіргендіктен 

E)Түрік қағанатын басқарғандықтан 

9. Мәтіннің стилі қандай? 

 A)Публицистикалық стиль 

B)Ауызекі сөйлеу стилі 

C)Ғылыми  стиль 

D)Көркем әдебиет стилі 

E)Ресми іс-қағаздар стилі 

10. Әмір Темірдің қабірі қай жерде орналасқан? 

A)Таққа отырған жерінде 

B)Басып алған жерінде 

C)Қайтыс болған жерінде 

D)Жорықта жүрген жерінде 

E)Туған жерінде 

11. Әмір Темірге неліктен Ақсақ Темір аты берілген? 

жүктеу/скачать 3,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: