Қазаңстан Республикасы Білім жене ғылым министрлігі М.Өтемісов атындагы Батыс Қазақстан мемлекеттік
Педагогикалық қарым-катынас қүрыдлымы (В.А.Кан-Калик)
жүктеу/скачать 1,28 Mb. Pdf көрінісі
|
Pedagogikalyk sheberlik Muhanbetzhanova
| Педагогикалық қарым-катынас қүрыдлымы (В.А.Кан-Калик):
1. Болашақ қарым-қатынасты модельдеу (жобалау кезеңі). 2. Бастапқы әрекеттесуде тікелей карым-катынасты ұйымдастыру (коммуникативті шабуыл). 3. Дамып отыратын педагогикалық үрдісте қарым-қатыиасты басқару. 4. Жүргізілген қарым-қатынас жүйесін талдау жэне оны келесі іс- эрекетте модельдеу. Мұғалімнің қарым-қатынас стилі - бұл оның бағалауында, бағытталуында, түлға мен үжымға ықпал ету тәсілдерінен, басқару стилінен көрінетін мүғалімнің балалаларға, оқушылар үжымына деген кезқарасының, қарым-қатынасыньщ сипаты. Педагогикалық қарым-қатынас стилінде педагогтьщ коммуникативті мүмкіншіліктерінің ерекшеліктері, педагогтьщ шыгармашылық даралыгы, педагог пен тәрбиеленушілердің өзара эрекеттесуінін сипаты, оқушылардың ерекшеліктері көрінеді. Қарым-қатынас стилі педагогтьщ жалпы жэне кәсіби мәдениетінің деңгейін, оның кэсіби біліктілігін айқындайды. Басқару стильдерін алғашқы экспериментальдық психологиялық тұргыдан зерттеуді 1938 жылы неміс психологы Курт Левин жүргізген. Зерттеу барысында карым-қатынас стильдерін жіктеу енгізіліп, осы күнге дейін қолданылып келеді. Олар: авторитарлық, демократиялық жэне бейтарап. 24 А втори тарлы қ қарым-қатынас стилінде педагог сынып ұжымындагы, жеке оқушының басындағы мэселелерді өзі ғана шеше береді. Жеке көзқарасына сүйене отырып, өзара эрекеттесудің жағдайын, мақсатын белгілейді, іс-эрекет нэтижесін субъективті тұргыдан бағалайды. Оқушыларга тікелей қатысы бар мәселелерді олардың талқылауынсыз, қатысуынсыз шешеді, ал олардьщ белсенділігі мен дербестігі теріс багаланып, мұгагтім тарапынан қолдау таппайды. Авторитарлық қарым-қатынас стилі өктемдік тактикасы жэне қамқорлық жасау позициясынан жүзеге асырылады. Педагогтьщ басқаруына қарсы щыққан оқушылардың әрекеті нәтижесінде үжымда тұрақты конфликтілі ситуациялар орын алады. Осы стильді үстанган педагог оқушыларға белсенділік, дербестік танытуға мүмкіндік бермейді, олар көбінесе окушыларды түсінбеқці, ДҰрыс бағаламайды. Авторитарлы педагогтьщ іс-әрекеті сырт кезге жақсы болып көрінгенімен, ұжымдагы әлеуметтік-психологиялық ахуал жағымсыз болып келеді. Авторитарлы қарым-қатынас стиліндегі топпен байланыс орнату формалары - б.үйрык, нүскау, сілтеу, ереже, сөгіс, мадақтау. Д ем ократи ялы к қарым-қатынас стилінде педагог әрекеттесу барысында окушының ролін арттыруға, әрбір оқушыны жалпы, ортақ істі, мәселені шешуге қатыстыруға бағытталған. Бүл стильдің негізгі ерекшелігі - өзара қабылдасу жэне езара бағдарлану. Пайда болған проблеманы ашық жэне еркін түрде шешу нәтижесінде оқушылар педагогпен бірге ортақ шешім қабылдайды. Бүл педагогқа оқушыларға деген жағымды-белсенді қатынас, олардың мүмкіншіліктерін, жетістіктері мен екініштерін дүрыс бағалау, оқушыларды жақсы түсіну, олардың іс-әрекетіндегі мақсаты мен мотивтерін біліп-ұғыну, түлға дамуын болжау іскерліктёрі тән. Сыртқы белгілері бойынша демократ-педагогтың әрекеті «өте жақсы» деген бағаға иеленбегенімен, топтағы әлеуметгік- психологиялық жағдай, әдетте, жагымды сипатқа ие болып келеді. Ондағы түлгааралық қатынастар талап қоя білу жэне сенім артумен ерекшеленеді. Демократиялық қарым-катынас стилінде педагог окушыларды белсенділік, дербестік танытуга шақырады, окушылардьщ өз-өздерін жүзеге асыруына қажетті жағдай жасайды. Қарым-қатынастың негізгі формалары - өтініш, кеңес, ақпаратпен алмасу. Бейтарап стиль педагогтьщ іс-әрекетке мүмкіндігінше аз араласу үмтылысымен сипатталады, мүгалім белсенділік танытуға жоқ. Берілген тапсырманы мүгалім немқүрайлы, формальды түрде орындайды. Жауапкершіліктен бас тартуға бейім. 2. Балалармен психологиялық байланыс орнату жэне дамыту мүмкіншілігін сипаттайтын басты талаптың бірі - жүктеу/скачать 1,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|