С. Д. Якушева педагогикалық шеберліктің негіздері



Pdf көрінісі
бет132/175
Дата16.02.2022
өлшемі4,2 Mb.
#132070
түріОқулық
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   175
Байланысты:
60471f33f3411 1615273779

12 және одан аз 
ҧпай есептесеңіз, сіздің ерік жігеріңіз бəрі 
орнында емес. Өз міндеттемелеріңізге сіз қолды бір сермеген 
қалыпта қарайсыз, өзіңізге жеңіл əрі қызықты нəрсені ғана істейсіз. 
Өзіңізге сырттай қарауға тырысыңыз, өз мінез-қҧлқыңызға талдау 
жасаңыз жəне тым болмағанда бір нəрсені өзгертуге тырысыңыз. Сіз 
көп ҧзамай, мҧның қиын еместігіне көз жеткізесіз, тек өзіңізді осыған 
мəжбҥрлеңіз. Жəне сіз өзіңізді анағҧрлым қайсар адам 
болатыныңызға кҥмəн келтірмеңіз. 
8-тест. Коммуникативтік және ұйымдастырушылық 
қабілеттер (КҰҚ) 
 
Н ҧ с қ а у л ы қ . Сізге 40 сҧраққа жауап беру керек. Сҧрақтардың 
қысқа жəне қҧрамында барлық қажетті егжей-тегжейлілік 
болмайтындығы естеріңізде болсын. Сондықтан да өзіңізге қалыпты 
жағдайларды елестетіңіз жəне бҧл жəйттерге егжей-тегжейімен 
ойланыңыз. Ойлануға көп уақыт кетірудің қажеті жоқ, жылдам 
жауап беріңіздер. Бəлкім, кейбір сҧрақтарға жауап беру қиын болуы 
мҥмкін. Онда, өзіңіз дҧрыс деп санаған жауапты беруге тырысыңыз. 
Осы сҧрақтардың кез келгеніне жауап берген кезде, оның бірінші 
сөздеріне мəн беріңіз. Сіздің жауабыңыз онымен дəл келісілген тҥрде 
болуы тиіс. Сҧрақтарға жауап бере отырып, əдейі жағымды əсеріңізді 
айтуға ҧмтылмаңыз. Нақты жауап емес, сҧрақтар топтамасы 
бойынша жиынтық ҧпай маңызды. Сонымен, егер сіздің жауабыңыз 
оң болса (сіз келіскен болсаңыз), онда сҧрақ нөмірінің жанына «иə» 
дегенді; егер теріс жауап болса (сіз келіспеген болсаңыз) — «жоқ» 
деп қойыңыз. 
1.
Сіздің ҥнемі араласатын достарыңыз көп пе? 
2.
Өз жолдастарыңыздың көбін олардың сіздің пікіріңізді қабылдауға 
жиі көндіресіз бе? 
3.
Сізді жолыңызда кездескен бір реніш сезімі ҧзақ уақытқа дейін 
мазалай ма? 
4.
Сізге қашанда туындаған қиын жағдайларға бейімделу қиынға соға 
ма? 
5.
Сіз əртҥрлі адамдармен жаңадан таныстық орнатуға ҧмтыласыз ба? 
6.
Сізге қоғамдық өмірмен айналысқан ҧнай ма? 
7.
Сізге адамдармен емес, кітаппен немесе қандай да бір басқа іспен 
айналысқан барынша ҧнамдырақ əрі оңайырақ екені шын ба? 
8.
Егер сіздің ниетіңізге қандай да бір тосқауылдар туындаса, онда сіз 
олардан бас тартасыз ба? 
9.
Сізге өзіңізден жасы ҥлкен адамдармен байланыс орнату оңай ма? 
10.
Сізге өз жолдастарыңызбен əртҥрлі ойындар мен ойын-сауықтар 
ойластыру жəне ҧйымдастырған ҧнай ма? 
11.
Сізге өзіңіз ҥшін жаңа компанияға кіру қиын бола ма? 
12.
Сізге бҥгін орындауға болатын істі басқа кҥнге жиі қалдырасыз ба? 
13.
Сізге бейтаныс адамдармен байланыс орнату оңайға тҥсе ме? 


14.
Сіздің жолдастарыңыз сіздің пікіріңізге сай əрекет етуіне ҧмтыласыз 
ба? 
15.
Сізге жаңа ҧжымға сіңісіп кету қиынға соға ма? 
16.
Сіздің жолдастарыңызбен, олардың өз уəделерін, міндеттемелері 
мен міндеттерін орындамағаны ҥшін жанжал туындамайтыны рас па? 
17.
Сіз қолайлы жағдайда бір көрмеген адаммен танысуға жəне 
əңгімелесуге ҧмтыласыз ба? 
18.
Сіз маңызды істерді шешудегі бастаманы өз мойныңызға жиі аласыз 
ба? 
19.
Сізге айналадағылардың бəрі ашуыңызға тие ме жəне сіз жалғыз 
қалғыңыз келе ме? 
20.
Сіздің əдетте сіз ҥшін бейтаныс жағдайларға нашар ҥйренетіңіз рас 
па? 
21.
Сізге адамдар арасында ҥнемі болған ҧнай ма? 
22.
Сізде, егер бастаған ісіңізді аяқтай алмай жатсаңыз ашушаңдық 
туындай ма? 
23.
Сізде егер бҧрын көрмеген адаммен танысу ҥшін, бастама білдіруге 
тура кесе, қиындықтар, қолайсыздықтар немесе ҧялу сезімдері бола ма? 
24.
Сіздің жодастарыңызбен жиі араласу кезінде шаршайтыныңыз рас 
па? 
25.
Сіз ҧжымдық ойындарға қатысуды ҧнатасыз ба? 
26.
Сіз жолдастарыңыздың мҥддесін қозғайтын, мəселелерді шешу 
кезінде жиі бастамашылық байқатасыз ба? 
27.
Сіз өзіңіз ҥшін бейтаныс адамдар арасында сенімсіз ҧстайтыныңыз 
рас па? 
28.
Сіз өзіңіздің əділ екеніңізді дəлелдеуге көп ҧмтылмайсыз ба? 
29.
Сізге бейтаныс компанияны сергіту ешбір қиындық тудырмайды 
деп ойлайсыз ба? 
30.
С і з м е к т е п т е о қ ы ғ а н д а қ о ғ а м д ы қ ж ҧ м ы с т а р ғ а а т с а 
л ы с т ы ң ы з б а ? 
31.
Сіз өзіңіздің араласатын шағын адамдар тобын шектеуге ҧмтыласыз 
ба? 
32.
Сіз өз пікіріңізді немесе шешіміңізді, егер ол жолдастарыңызбен 
бірден қабылданбаған жағдайда қорғап қалуға ҧмтыласыз ба? 
33.
Сіз өзіңіз ҥшін бейтаныс компанияға тап болғанда, өзіңізді еркін 
ҧстай аласыз ба? 
34.
Сіз жолдастарыңыз ҥшін əртҥрлі іс-шаралар ҧйымдастыруға бар 
ынтаңызбен кірісесіз бе? 
35.
Сізге көпшілік алдына сөз сөйлеу қажет болса, өзіңізді сенімді əрі 
жайлы сезінетініңіз рас па? 
36.
Сіз іскерлік кездесулер мен кездесулерге жиі кешігіп барасыз ба? 
37.
Сіздің достарыңыз көп екені рас па? 
38.
Сіз өз жолдастарыңыздың алдында назарға жиі алынасыз ба? 
39.
Сіз бейтаныс адамдармен сөйлескен кезде көбінесе ҧяласыз ба 
немесе өзіңізді ыңғайсыз сезінесіз бе? 
40.
Сіз көп достарыңыздың алдында өзіңізді сенімді сезінетініңіз рас 
па? 
1
, 5, 9, 13, 17, 21, 25, 29, 33, 37 – сҧрақтарға «иə» деп жəне 3, 7, 11, 


15, 19, 23, 27, 31, 35, 39 – сҧрақтарға «жоқ» деген жауапты есептеңіз. 
Қарым-қатынастық коэффициенті (Қ
к
) мына формула бойынша 
анықталады: 
Қ
к
 = 
т/20, ондағы 
т — жауап «кілтімен» сәйкес келген 
сан

Егер Қ
к
мынаған сəйкес келсе: 
0,10-нан 0,45-ке дейін — төмен деңгей; 
0,46-дан 0,55-ке дейін — орта деңгейден төмен; 
0,56-дан 0,65-ке дейін — орташа деңгей; 
0,66-дан 0,75-ке дейін — жоғары деңгей; 0,76 
–дан 1,00-ге дейін — өте жоғары деңгей. 
Қарым-қатынастық қабілеттер бірлескен қызметте қарым-қатынас 
пен психологиялық ҥйлесміділікті қамтамасыз етеді. 
тӛменгі 
қарым-қатынас қабілеттері – яғни аз қарым-қатынас 
жасайтын адам, адамдармен қарым-қатынас жасауда қиындықтар мен 
белгілі бір қолайсыздықтарды сезінеді; 
ортадан тӛмен — 
адам қарым-қатынас жасауға ҧмтылмайды, өзін 
бейтаныс ҧжымда еркін сезінбейді, өз таныстар тобын шектейді, өз 
ойын қорғауға ҧмтылмайды жəне ренішті қиын қабылдайды
орташа — 
көпшіл, сөзуар адам (əсіресе таныс адамдар арасында), 
таныстар тобын шектемейді; 
жоғары —кӛпшіл адам, жаңа ортада ӛзін жақсы ұстайды, 
қарым-қатынас жасауда бастаманы ӛз қолына алады, ӛзінің 
таныстар қатарын кӛбейтуге ұмтылады

ӛте жоғары —ӛте кӛпшіл адам, қарым-қатынас жасауға 
қажеттілікті сезінеді
айналасындағы болып жатқан жағдайларға 
белсене ат салысады. Компанияны жаңдандырып жібереді, өз 
достарын көбейтуге ҧмтыла отырып, жаңа таныстарды оңай табады. 
Ҧйымдастырушылық 
қабілеттерді 
есептеу 
ҥшін, 
келесі 
«кілттерді» қолданыңыз: 2, 6, 10, 14, 18, 22, 26, 30, 34, 38 сҧрақтарға 
«иə» деген əр жауап ҥшін 1 ҧпайдан жəне 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 
36, 40 – сҧрақтарға «жоқ» деген əрбір жауап ҥшін 1 ҧпайдан қойыңыз. 
Ҧйымдастырушылық қабілеттер коэффициенті (К
ҧ
) мына формула 
бойынша анықталады: К
ҧ
= т/20, ондағы 
т-
«кілтпен» сəйкес келген 
жауаптар саны. Егер К
ҧ
мынаған сəйкес келсе: 0,20-дан 0,55-кедейін 
– төмен деңгей; 0,56-дан 0,65-ке дейін – орташадан төмен деңгей; 
0,66-дан 0,70-ке дейін – орташа деңгей; 0,71-ден 0,80-ге дейін – 
жоғары деңгей; 0,81-ден 1,00-ге дейін – өте жоғары деңгей. 
Ұйымдастыру қабілеттері 
адамға өзін жəне басқаларды 
ҧйымдастыруға мҥмкіндік береді. 
Тӛмен ұйымдастырушылық қабілет 
— яғни адам өзін 
ҧйымдастыра білмейді, онда ішкі жинақылық жоқ. Қоғамдық өмірде 
мҧндай адам бастама білдіре алмайды; 


Орташадан тӛмен — 
адам өз бетінше шешім қабылдаудан 
қашқақтайды жəне қоғамдық өмірдегі бастама білдіру деңгейі төмен. 
Орташа 
– қиын жағдайларда адам өзін ҧйымдастырады жəне 
əріптестерін қандай да бір шешім қабылдауға көндіре алады. 
Жоғары – 
адам ішкі ниетіне қарай əрекет етеді. Қиын жағдайларда 
өз бетінше шешім қабылдай алады; 
Ӛте жоғары — 
ҧйымдастырушылық қызметті қажеттілік сезінеді. 
Өз бетінше шешім қабылдайды жəне өз пікірін қорғайды əрі оның 
басқалардың қабылдауына қол жеткізеді. 
ҚҦҚ əдістемесі аталған кезеңде, қарым-қатынастық жəне 
ҧйымдастырушылық қабілет деңгейінің бар екенін анықтауға 
мҥмкіндік береді. Мақсат қоюшылық жəне тиісті қызмет жағдайы 
болған кезде аталған қабілеттер дамиды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   175




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет