Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Е


ҤІ БӚЛІМ 1940-50 ЖЫЛДАРДАҒЫ БАЛАЛАР ӘДЕБИЕТІ



Pdf көрінісі
бет73/104
Дата26.02.2022
өлшемі1,76 Mb.
#133430
түріОқулық
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   104
Байланысты:
Rustemov okulik

ҤІ БӚЛІМ
1940-50 ЖЫЛДАРДАҒЫ БАЛАЛАР ӘДЕБИЕТІ
1 тарау. БАЛАЛАР ӘДЕБИЕТІ - БІРТҦТАС 
КӚРКЕМ ПРОЦЕСС БӚЛІГІ
Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында кӛптеген газет-
журналдар ӛз жұмыстарын уақытша тоқтатты. 1941 жылы 
маусым айында «Балалар әдебиеті» журналының соңғы 
саны шықты. Қазақстанда шығып тұрған «Вожатыйға 
кӛмекші» журналы да тоқтады. 
Қолдарына қару алып майданға аттанған орыс балалар 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


188 
қаламгерлері 
А.Гайдар, 
Л.Кассиль, 
С.Михалков, 
Л.Пантелеев, В.Катаев т.б. болды. 1941 жылдың күзінде 
А.Гайдар қаза тапты. Соғыс кезінде елде С.Мұқанов, 
М.Әуезов, Ғ.Мүсірепов, А.Тоқмағамбетов, Ә.Тәжібаев, 
Ш.Хұсайынов, М.Хакімжанова, М.Иманжанов еңбек етті. 
Ә.Сәрсенбаев, Д.Әбілов, Қ.Аманжолов, Қ.Әбдіқадыров, 
Б.Бұлқышев, С.Омаров т.б. қолдарына қару алып, майданға 
аттанды. 
Соғыс кезіндегі және соғыстан кейінгі кезеңдегі қазақ 
кеңес балалар әдебиетінің кӛтерген мәселесі - соғыс 
зардаптары салдарынан ӛздерінің балалық, жастық шағын 
жоғалтқан балалар, жастар тағдыры жайлы болды. Үш 
жүйеде ӛріс алды: біріншіден, жау тылында партизандармен 
бірге жүріп Отан үшін алысқан, ерлік кӛрсеткен, кӛп қасірет 
шеккен жасӛспірімдер мен балалар ерлігі, олардың тағдыры 
сӛз болды. Екіншіден, Ә.Молдағұлова, М.Мәметова, 
Б.Бұлқышев сияқты жастардың ерлігі жайлы туындылар 
ӛріс алды. Үшіншіден, майданды қарумен, жылы киіммен, 
азық-түлікпен қамтамасыз етіп тұрған тылдағы ата-аналар 
мен балаларға арналған еді. 
Соғыстан 
кейінгі 
жылдарда 
қазақ 
балалар 
драматургиясы 
жанданды. 
1945 
жылы 
Алматыда 
«Жасӛспірімдер театры ұйымдасты. Театр 1946 жылы 
бірінші рет М.Ақынжановтың «Алтын сақа» пьесасымен 
ашылды. 1948 жылы М.Иманжановтың «Жас ӛмір» пьесасы 
қойылды. 
Жасӛспірімдер 
таетрының 
репертуары 
М.Ақынжановтың 
«Ыбырай 
Алтынсарин», 
Ш.Хұсайыновтың «Кӛктем желі», «Алдар Кӛсе», «Есірткен 
ерке», «Біздің Ғани», Қ.Сатыбалдинның «Аягӛз ару», 
Р.Райымқұлов пен Қ. Исабаевтың «Ашынған жандар» 
пьесаларымен толыға түсті. 
Согыстан кейінгі уақытта балалар әдебиеті саласында 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


189 
ғьшыми-зерттеу жұмысы кең қанат жайды. Балалар әдебиеті 
баспасы жанынан Балалар кітабы Үйі ашылды. Бұл 
лаборатория әдістемелік және библиографиялық құралдар 
шығаруды жүзеге асырды. 1952 жылдың сәуір айында 
балалар 
әдебиеті 
бойынша 
Бүкілодақтық 
мәжіліс(совещание) ӛткізілді. Кеңес балалар әдебиеті сыны 
дамуындағы жаңа кезең 50-жылдардың ортасынан 
басталды. 1953 жылдан бастап Балалар кітабы Үйі кеңес 
балалар жазушылары жайында сын-библиографиялық 
очерктер сериясын шығара бастады. 
Балалар мерзімді баспасӛзі ел ӛміріндегі маңызды 
оқиғаларға ұйымшылдықпен үн қосып отырды, мектеп, 
пионер ӛмірі жайында хабарлаумен болды. «Вожатыйға 
кӛмекші» журналы 1946 жылы «Пионер» деген атпен қайта 
шыға бастады. «Дружные ребята», «Мурзилка» журналдары 
шығып тұрды. 1958 жылдың шілдесінен бүлдіршіндер мен 
сәбилерге арналған «Балдырған» журналы жарық кӛре 
бастады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   104




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет