Лекция 10. Ядролық реакциялардың физикасы

Лекция 10
.
Ядролық реакциялардың 
физикасы.
Атом ядроларының бөлінуі және синтезі. 
Бөлінудің қарапайым теориясы. 
Бөліну көрсеткіші.
Спонтандық бөліну.
Уран изотопының әсерімен бөліну. 
Тізбекті реакция. 
Көбею коэффициенті. 
Реакторлар. Ядролық энегетика. 
Жеңіл ядролардың синтезі. 
Басқарылатын термоядролық реакция мәселесі. 
Жұлдыздардағы ядролық реакциялар.

Атом ядроларының бөлінуі.
Бөлiну реакциясы деп ядроның өзiнен немесе сыртқы қоздырғыштың əсерiнен массалары бір-біріне
жуықтау, бiрақ тең емес екi немесе кейде үш жарықшақтарға жіктелуі айтылады.
Ядроның бөлiну реакциясы көптеген жағдайларда бөлшектердiң: фотондар, протондар, дейтрондар, т.б. 
əсерлерiнен орындалуы мүмкiн. Ауыр ядролардың жарықшаларға бөлiнуiн зерттеудiң маңызы зор.
Бөлінудің
тізбекті
реакциясын
сипаттау
үшін
нейтрондардың көбею коэффициенті k деп аталатын
түсінік енгізіледі. Көбею коэффициенті осы буындағы
нейтрондар
санының
бұдан
алдыңғы
буындағы
нейтрондар санына қатынасына тең. Тізбекті реакция
дамуы үшін k >1 болуы керек. Егер k=1 болса, онда уақыт
өткен сайын нейтрондар саны өзгермейді, ол реакция өзін
қолдаушы
деп
аталады.
Егер
k<1
болса,
онда
нейтрондардың уақыт бойынша бөліну саны кемиді.
Реакция өшетін реакция деп аталады. Тізбекті реакция
басқарылатын жəне басқарылмайтын болып бөлінеді.
Атом бомбасының жарылуы – басқарылмайтын реакция.

Бөлінудің қарапайым теориясы.

Спонтандық бөліну.