Колледже сабақ беріп жүрген шағымды еске түсіріп,
«Алғашқы «Rumi» біздің қазақ-түрік колледжінде жа-
салған» деп күлемін.
Колледжде буфет болатын, оның бір
күндік саудасы - бес мың теңге. Мен маркетингтен сабақ
беремін, бірде буфеттегі қызметкерлерден «неге мэзіріңіз
кішкентай?» , «неге жүмыс жүрмейді» деп сұраймын.
«Осылай болып қалыптасып қалған» деп жауап береді, бұл
да пікір. «Мэзіріңізде кофе болу керек, мерчендайзинг бо-
луы керек» деп түсіндіріп
ақылды қосып жатсам, ешкім
мойындамайтын. Ал біз студенттерімізбен сауалнама жүр-
гіздік, студенттер колледжге қанша ақшамен келетіндігін
біліп алдық. Біздің анализ бойынша, студенттер аптасына
бес жүз, мың тенге алып келеді екен. Ал, сол кездегі бу-
феттегі қызметкерлер «бұл студенттердің ақшалары жоқ»
деген қате пікірде болды.
Нарық бар, бірақ нарыққа дүрыс
өнім берілмеді. Ақылды қосу арқылы біз студенттермен
бірге буфеттің бір күндік саудасын отыз бес мың теңгеге,
яғни жеті есе көтердік.
Досың келіп, бірге бизнес жасауды үсынды, сен келістің.
Уақыт өте келе, ішіңде критикалық (сыни) ойлану пайда
болады. «Егер жүрмей қалса», «ақшамнан айырылсам» де
ген күмән пайда болады. Осындай жаман ойға берілудің
әсерінен, сенің
жақсы идеяң құрдымға кетеді, осылайша
сен ештеңесіз қаласың.
Біреудің жасап жүрген ісіне, бастамасына біз міндетті
түрде өз ойымызды қосамыз. Бұл жеңіске жету жолында
бізге қатты кедергі жасайды. Себебі, біз тек қана сырттан
тон пішетін, сынға ғана жарайтын адам болып қала береміз.
Ү немі біреуге ақыл айтамыз, ал өзіміз ешнәрсе жасауға тал-
пынып та көрмейміз. Ал сен сынаған адам,
сенің пікіріңе
қарамастан жетістікке жеткенде, сен элі бір орында қалып
114
ЕКІНШІ БОЛМА
койған адам болып отыра бересің. Бірдеңені болса да қо-
рықпай іс-эрекет жасаған адамда прогресс болады, опық
жсп қалса тәжірибе жинайды өзіне, ал сен қандай болдың,
сол күйіңде қаласың.
Негізінде, өмірді көрген, кэсібін дөң-
гелетіп нэтижеге жеткен азаматтар, біреудің ойын, идея-
сын жамандамайды, адамдардың бетін қайтарып, ешкашан
сңсесін түсіруге жол бермейді. Олар «істеп көр» деп айта-
ды. Себебі, ертеңгі күні үтылып қалса, минусқа кірсе де,
ол
кісінің көз-қарасы, ойлау қабілеті өзгеретінін, тэжіри-
бс жинайтынын біледі жэне оны дұрыс санайды. Кезінде
оларға да ешкім сенбеген, ал пікірін қосып, сынағандар
көп болған.
Ақыл
заңға негізделеді, біліммен жүмыс жасауды талап
етеді, ал біздің «менің ойымша» деп айтқан пікіріміздің
99%-ы қате. Оған қоса, пікір көп жағдайда субъективті
болады, ал бізге объективті нәрсемен жүмыс жасау керек.
Сондықтан, біз де ойлануымыз керек,
өмір бойы біреудің
орекетіне сын айтып отырамыз ба, жаңсақ пікірге сеніп
отырамыз ба, элде ақылды пайдаланып, өз өмірімізді
өзіміздің қолымызға алып, оны өзгерте аламыз ба? Мәселе
осында.
115