272
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Прагматика әдетте күрделі дүниенің артықшылығын қолданудан да тұруы мүмкін;
мысалы, жұмыс орныңызға қатысты кейсті зерделеу немесе бір-біріңізге жақсы
сенетін және бір-біріңізді сыйлайтын адамның қатысуымен кейс жасау.
y
Мақсаттылық
. Зерттеушілер көбіне белгілі бір дәлелдер келтіре аламын-ау деп
үміттенетін кейстерді таңдайды. Мысалы, репрезентативтілікті дәлелдеп шығу-
ды мақсат етсеңіз, қалыпты кейсті таңдауыңыз мүмкін. Шектен шыққан немесе
әдеттегіден тыс жағдайлар теорияны жоққа шығару немесе ауытқуларды көрсету
үшін таңдалады. Ал кейстердегі жиіліктің көптігі жаңа түсініктерді қалыптастыру
және теория шығару үшін қолданылуы мүмкін. Осы тараудың басындағы кездей-
соқ емес іріктеу бөлімі мақсатты кейс таңдауда қолданылуы мүмкін стратегия-
ларды пайдаланады.
y
Ішкі қызығушылық
. Сондай-ақ зерттеушілер өзін қызықтыратын тақырып болған-
дықтан белгілі бір кейсті таңдауы мүмкін. Ол маңызды, ерекше, таныс емес, қате
түсінілген, қате түсіндірілген, маргиналданған, еленбеген, саяси өзекті тақырып
немесе қазіргі медианың назарындағы мәселе шығар. Бұл жағдайда белгілі бір
кейстің өзіне тән құнын және мәнін дәлелдеу керек.
Барлық кеи�стер орындала ма – анықтап алған дұрыс. Кеи�стерге бои�лағысы
келетін зерттеушілер қажет адамдарға немесе деректерге қол жеткізе ала ма?
Адамдармен жұмыс істегенде анық деректерге қол жеткізуіңіз сенім мен өзара
түсіністіктің жоғары деңгеи�ін қалыптастырады. Ұи�ымдардағы жұмысқа қа-
тысты жазбаларға және құжаттарға қол жеткізе алуыңыз керек немесе кеи�ске
қатысы бар адамдармен сөи�лесе алғаныңыз дұрыс. Іс жүзінде ұи�ымдық кеи�с
зерттеу кеи�стің өз ауқымындағы респонденттерді іздеуді қажет етеді. Тараудың
басында аи�тылғандаи�, негізгі ақпарат берушілерді және іріктемелерді табыңыз.
Жағдаи�ға қарамастан, кеи�с-стадиде талап етілетін бүтін түсінік пен детальдар-
дың анықтығы іште не болып жатқанынан хабардар болуыңызды талап етеді.
Кейс-стади сапалық әдіснамаға қатысты деп ойлаған едім. Оны неге
бұл тарауға қосқансыз?
Сөзіңіз дұрыс; кеи�с-стадилер көбінесе сапалық әдіснаманың класына
жатады, әдістер бои�ынша басқа кітап оқып отырсаңыз (дәп бір сіз оқи
қалатындаи�
), оның сол тарауда қамтылғанын көрер едіңіз. Сапалық
дәстүрден соң келетін зерттеуге жан-жақты тәсілді қолданғандықтан,
кеи�с-стадилер сапалық әдіснамаға жатады. Бірақ кеи�стер, сондаи�-ақ не-
гізгі жиынтық немесе негізгі ақпарат беруші сияқты зерттеудің нысаны-
на ұқсас. Рас, кеи�стер әлдеқаи�да күрделірек болуы мүмкін және сапалық
Достарыңызбен бөлісу: