Г и сал­ға­раева к а ка­лы­мо­ва ж а орын­таева информатика



Pdf көрінісі
бет73/122
Дата11.05.2022
өлшемі4,51 Mb.
#142180
түріКнига
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   122
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


109
#масс те і 7– е тең лементті жо
mass.remove(7)
print ("Final Array: ", end=" ")
print Array(mass)
Прог рам ма нә ти же сі 
(
22-су рет
)
:
=========== RESTART: C:\Users\Admin\Documents\delete_insert.ру ===========
Number of elements: 5
1-i element: 1
2-i element: 2
3-i element: 3
4-i element: 4
5-i element: 5
Initial array: 1 2 3 4 5
Enter the number of element for delete: 2
Array: 1 1 3 4 5 9
extend ([5, 6, 7]) appends iterable to the end of the array
Extended array: 1 1 3 4 5 9 5 6 7
Remove 3d element
Final Array: 1 1 4 5 9 5 6
22-су рет. 
Прог рам ма нә ти же сі
1-тап сыр ма.
Еркін берілген массивте элементтердің барлық 
жұп мәнін жойыңдар.
import random
a = []
for i in range(20):
a.append(random.randint(1,100))
print("A =",a)
b = []
i = 0
while i < len(a):
if a[i] 2 == 0:
b.append(a[i])
del a[i]
else:
i += 1
print("A =",a)
print("B =",b)
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


110
2-тап сыр ма.
n өл шем ді мас сив жә не k (1 ≤ k ≤ n) бү тін сан 
бе ріл ген. k рет тік нө мі рі бар мас сив эле мен ті нің ал ды на, нөл дік 
мә ні мен жа ңа эле ме нт ті ен гі зің дер.
import array as arr
n = int(input("Number of elements: "))
k = int(input("Number of elements: "))
mass = arr.array('i')
def printArray(a):
for i in range(len(a)):
print(a[i], end=" ")
print(' n')
for i in range(n):
print(i+1, end="-i ")
mass.append(int(input("element: ")))
print("Initial array: ", end = "")
printArray(mass)
mass.insert(k,0)
print("Array: ", end = "")
printArray(mass)
print("Final Array: ", end = "")
printArray(mass)
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


111
§ 23. Екіөлшемді мас сив тер
Есеп тер де де рек тер ді кес те тү рін де 
сақ тау жиі кез де се ді. Мұн дай де рек тер 
мат ри ца
не ме се 
екіөлшемді
мас сив
деп 
атала ды. Python про грам ма лау ті лін-
де көпөлшемді мас сив тер жоқ. Алай-
да кез кел ген кес те ті зім дер ті зі мі мен 
ұсы ны луы мүм кін. Яғ ни ті зім нің әр-
бір эле мен ті ті зім бо лып та бы ла ды.
Ті­зім­не­гіз­де­рі­
Python-дағы ті зім
кез кел ген тип-
те гі эле ме нт тер дің рет тел ген жи ын-
ты ғы бо луы мүм кін. Мас сив – бір 
тип те гі 
эле мент тер дің 
рет тел ген 
жиын ты ғы, сон дық тан ті зім мас сив-
ке қа ра ған да икем ді, бі рақ бұл икем-
ді лік қа ра пайым құ ры лым мен жұ мыс іс тейт ін кез де қи ын дық 
ту ғы за ды. Ті зім – ди на ми ка лық өз ге ре тін тип, бұл кез кел ген 
уа қыт та ті зім ге эле мент тер ді қо су ға жә не ті зім де гі эле ме нт тер-
ді жоюға бо ла ды де ген ді біл ді ре ді.
Екіөлшемді мас сив ті жа зу үл гі сін қа рас ты рай ық:
my_list1 = [[11, 12, 5, 2], [15, 6, 10, 5], [10, 
8, 12, 5], [12, 15]] 
Көпөлшемді мас сив те әр түр лі ба ған дар мен жол дар бо луы 
мүм кін еке нін ес ке ру ке рек.
Екіөлшемді массивтерде әртүрлі типтер болуы мүмкін.
my_list2 = [[11, 12, 5, 2], ['hello', 'hi', 
'salem'], [10.1, 8.2, 12.4, 3.5], [12, 15]]
Бұл массив 
my_list2: int, string, float
сияқты түрлі 
деректер типіндегі кірістірілген тізімдерінен тұрады.
my_list2
нәтижесін шығару (
23-сурет
):
23-сурет. 
Программа нәтижесі
Ес­те­рі­ңе­тү­сі­рің­дер:
• деректер типтерінің қандай 
түрлерін білесіңдер?
• while, for цикл операторлары 
қандай қызмет атқарады?
• бір лшемді масси терді 
енгізу және шығару қалай 
жүзеге асады?
Мең­ге­рі­ле­тін­бі­лім:
к п лшемді мас си тер мен 
жұ мыс;
• ті зім, тізім лшемі;

тізімдерді енгізу және шығару.
Ті­зім­–­
Спи­сок­–­
List
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


112
Екіөлшемді­мас­сив­тер­де­гі­мән­дер­ге­қол­жет­кі­зу
Екіөлшемді мас сив тер де гі де рек тер эле ме нт те рі не екі 
ин декс ар қы лы қол жет кі зу ге бо ла ды. Бір ин декс не гіз гі мас-
сив ке, екін ші сі іш кі мас сив те де рек тер эле мен ті нің ор на ла-
су ына қа тыс ты. Егер тек бір индексті алатын болсақ, онда осы 
массивтің бар лы ғы индекстің сол позициясы үшін ғана жазы-
лады. Мы са л қа рас ты рай ық:
print(my_list1[0]) – к ран ға шы ға ра ды [11, 12, 5, 2]
print(my_list1 [1][2]) – 10-ды к ран ға шы ға ра ды.
То лық екіөлшемді мас сивті ба сып шы ға ру үшін, біз 
for
циклін пай да ла на ала мыз:
for i in myList1:
for j in i:
print (j, end=" ")
print ()
Кел ті ріл ген код мы на дай нә ти же ні бе ре ді (
24-су рет
):
24-су рет. 
Прог рам ма нә ти же сі
Жауап­берейік
1. Тізім деген не?
2. Тізімдер қандай деректер типінен тұруы мүмкін?
3. Екіөлшемді массивтің енгізу және шығару элементтері 
қалай жазылады?
4. Екіөлшемді массив элементтерімен қалай байланыс
жасауға болады?
Себебін­анықтайық
Ті зім дер мен жұ мыс іс теу дің ар тық шы лық та ры ту-
ра лы айт ың дар. Кі ріс ті ріл ген ті зім дер мас сив тер де қа лай 
анық тала ды? Екіөлшемді массив элементтеріне қалай қол-
жеткізуге болады? 
Сұрақтарға­жауап­берейік
Ойланайық,­талқылайық
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


113
Талдап,­салыстырайық
Венн диаг рам ма сы кө ме гі мен бірөл шемді жә не екіөл-
шемді мас сивті салыстырыңдар.
Бірөлшемді
массив
Екіөлшемді
массив
Дәптерге­орындайық
Төмендегі кодты орындағаннан кейін қандай нәтиже 
аламыз? Дәптерлеріңе жазыңдар.
my_list = [[7, 12, 4],[9, 50, 3],[45, 0, -1]]
print(my_list[1])
print(my_list[2])
print(my_list[-1])
Компьютерде­орындайық
Берілген программаны компьютерде орындаңдар.
my_list1 = [[7, 12, 4], [9, 50, 3],[45, 0, -1]]
my_list2 = [[7, 18, 6], [11, 3]]
my_list3 = [['Almaty', 'Dubai', 'London'], 
['Kazakh
stan', 'UAE', 'England']]
print (my_list1[1])
my_list2[1] = [11, 3, 5]
print (my_list2)
print (my_list3[1][0])
Ой­бөлісейік
Са бақ та жа ңа не үй рен дің дер? Бірөлшемді және 
екіөлшемді массивтер қалай ерекшеленеді?
Үй­тапсырмасы
Екіөлшемді массивті төмендегідей түрде көрсететін 
Python программасын жазыңдар:
1
2 3
4 5 6
7 8 9 10
Тал­дап,­салыстырайық
Дәптерге­орындайық
Компьютерде­орындайық
Ой­бөлісейік
Үй­тапсырмасы
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


114


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   122




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет