1.6.3 Эндоплазмалық тор Эндоплазмалық тор (reticulum endoplasmaticum, латынша reticulum
— тор, endoplasmaticum - эндоплазмалық) — ұзынша келген қуысты
түтікшелер мен ӛзекшелерден тұратын, қабырғасы биологиялық
жарғақтармен
шектелген
жасуша
цитоплазмасының
органелласы.
Эндоплазмалық тор (ЭПТ) ядро қабықшасын сыртқы мембранамен біртұтас
етіп байланыстыратын, бүкіл цитоплазмаға жайылған ірі мембраналы жүйе.
Мембранасының қалыңдығы 7 нм. Әртүрлі жасушаларда эндоплазмалық
тордың құрылысы мен даму деңгейі әртүрлі болатыны анықталған.
Эндоплазмалық тор белокты, липидті, гликогенді кӛп мӛлшерде
синтездейтін жасушаларда жақсы дамыған. Сонымен қатар, эндоплазмалық
тор жасушада тасымалдаушы рӛл атқарып, қажетті заттардың жасуша ішіне
енуін және органоидтардың бір-бірімен байланысуын қамтамасыз етеді.
59
Портер 1945 жылы балапан фибробластарының ӛте жұқа кесіндісін
электрондық микроскоп арқылы зерттеу барысында ЭПТ анықтаған. Ал,
1953 жылы оны