Медицина кафедрасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ 
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ 
ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ 
ВЕТЕРИНАРЛЫҚ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ 
Есжанова Г.Т., Абылғазимова Г.А. 
Жалпы рецептура және дәрілік 
формалардың дәріханалық технологиясы 
Практикалық сабақтарда арналған әдістемелік құрал 
Нұр-Сұлтан-2019 

Дәріхана 
Дәріхана-дәрілік заттарды ауызша және жазбаша рецепт бойынша сақтауға 
және босатуға арналған, сондай-ақ кейбір дәрілік түрлерді дайындауға арналған 
мекеме. 
Қазіргі заманғы талаптарға сәйкес дәріханаларда дәрілік заттар мен 
шикізатты сақтауға арналған оңтайлы санитарлық-гигиеналық және техникалық 
жағдайлар, сондай-ақ персоналдың жұмыс істеуі үшін жағдайлар қамтамасыз 
етілуі тиіс. 
Дәріхананы құрғақ және ашық үй-жайларда екінші қабаттан жоғары емес, 
мүмкіндігінше бөлмелердің биіктігі 4 м-ге дейін және жұмыс үй-жайларында 1:5 
жарықтық қатынасы бар және қалған бөлмелерде 1:8 жеткілікті желдетумен және 
жылытумен 
орналастырады. 
Бөлмені 
эмаль 
бояумен 
бояған 
дұрыс, 
тұсқағаздардан, карниздерден және шығыңырлардан аулақ болған жөн, қойма үй-
жайларында және жуу қабырғаларында кафельмен бөлінеді. Жиһаз аяқтарда, 
жақсы боялып, сөрелерді линолеуммен жабады. Дәріханада жертөле, тоңазытқыш 
камералар болуы тиіс. Тауарларды жайлы жәшіктермен, бөшкелермен және т. б. 
үй-жайларды үйіп тастауға жол бермей еркін орналасады. 
Келушілерге арналған бөлмеде тауарлар, әртүрлі мәліметтер, жарнамалық 
плакаттар, ағарту көрмелері және т.б. көрмесі үшін сөрелер ресімделуі тиіс. 
Дәріханалардың типтік жобалары бар, бірақ әр түрлі бейімделген бөлмелер да 
пайдаланылады. 
Дәріханалар ашық және жабық болуы мүмкін. Ашық үлгідегі дәріханалар 
аудан орталықтарында және үлкен елді мекендерде, қала аудандарында 
орналасады және белгілі бір аймақтардың (шаруашылықтардың, иелерінің) 
малдарын дәрілік және басқа да құралдармен қамтамасыз ету үшін қызмет етеді. 
Жабық үлгідегі дәріханалар белгілі бір шаруашылықтардың малдарын 
қамтамасыз етуге арналған. Қазіргі уақытта мұндай дәріханалардың көпшілігі 
бейімделген үй-жайларда орналастырылады және дәрілік заттарды сақтауға 
қатысты ерекше назар аударуды талап етеді. 
Материалдық бөлмелер, жуу, рецептуралық және т.б. жабдықтарына 
арналған 
үй-жайлардың 
жеткілікті 
санының 
болмауына 
байланысты 
қолданыстағы талаптарға сәйкес дәрі-дәрмектерді сақтау мен дайындау 
қиындайды. Алайда бейімделген үй-жайларда да санитарлық-гигиеналық 
нормаларды ұстану, температуралық-ылғалдық режимді, дәрілік заттардың 
үйлесімділігін және үйлесімділігін ескере отырып, оларды топтар бойынша 
орналастыру және сақтау шарттарын сақтау қажет. Мұндай дәріханалардың үй-
жайларында міндетті түрде жертөле, Тоңазытқыш, шкафтардың, үстелдердің 
жеткілікті саны, жуу және дистиллятор болуы тиіс. Ыдыс-аяқ және таңу 
материалдары үшін А тобының құралдары сияқты жеке шкафтар талап етіледі. 
Барлық дәрілік заттарды шыны немесе фарфор ыдысында сақтау керек, 
өсімдік шикізаты үшін металл банкаларды, қорапты пайдалануға болады. 
Өрт қауіпті, жарық сезгіш, жылу сезгіш, жарылғыш, күйдіргіш құралдар, 
тотықтырғыштар және т. б.жертөлелерде сақтау қажет, оларға кіретін жерлерді 
материалдық бөлмелерден жасау керек. Жертөле құрғақ, жақсы желдетілетін, 

биіктігі 2,5 м дейін қабырғалары және бетон күмбездері болуы тиіс. Жертөледегі 
ауа температурасы 4-тен 10°С-қа дейін болуы тиіс. 
Қатты иісті және оңай тұтанатын заттарды басқалардан бөлек, мүмкіндігінше 
тығыз жабылатын және жанбайтын үй-жайда сақтау керек. 
Барлық дәріханаларда өртке қарсы және жеке қауіпсіздік ережелерін қатаң 
сақтау қажет. Қол жетімді жерлерде өрт сөндіргіштер мен құм салынған 
жәшіктер, газқағарлар орнатылады. 
Дәріханаларды орналастыру және жабдықтау үшін шаруашылық пен 
мекемелердің басшылары және ветеринариялықперсонал жауапты болады. 
Дәріханаішілік тәртіп ветеринариялық персоналға жүктеледі. 
Рецепт
- бұл дәрігердің фармацевке дәрі-дәрмекті дайындау және жіберу туралы 
науқас адамға немесе жануарға оны қолдану тәсілі көрсетілген жазбаша өтініші. 
Рецепт заңды құжат болып табылады, сондықтан рецепт жазып беру кезінде 
белгіленген ережелерді қатаң сақтау қажет.