Мехатроника 1 Бөлім mechatronics
Автоматтандырылған жобалау
жүктеу/скачать 11,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Мехатроника 1 том Баймухамедов М.Ф., Джаманбалин Қ.Қ.,Ақгул м.К.
| 4.8 Автоматтандырылған жобалау
жүйесін пайдаланып құрастыру Объектілерді (мехатрондық модульдерді, машиналарды, жүйелерді) құрастыру – автоматтандыру үшін аса күрделі инженерлік қызмет саласы. Құрастыруды автоматтандыру теориясы мен әдістері әзірлеу сатысында. Құрастырумен байланысты әр түрлі есептеу операциялары, сондай-ақ мәтіндік және кестелік құжаттарды рәсімдеу жақсы әзірленген. Бірақ есептеулерден басқа, неғұрлым ұтымды конструкторлық шешімдерді таңдауды, олардың құрамдас элементтерінен машиналарды құрастыруды, осы элементтерді іріктеуді, технологиялық жобалауды, дайын түрдегі жобалық құжаттаманы беруді және т.б. орындайтын Машина жасаудағы өндірісті дайындаудың кешенді автоматтандырылған жүйелерін құрумен байланысты міндеттер әлі толық шешім таппады. Жобалау-конструкторлық процесте сызба жұмыстарына кететін уақыт шығындары жобалаудың жалпы уақытының шамамен 30% құрайды, ал жобалау-конструкторлық жұмыстардың «шығармашылық» элементтері – шамамен 15%. Осылайша, жобалау процесінде жұмыстың үлкен үлесі рутиндік операцияларға тиесілі. Сондықтан жобалау-конструкторлық процесті рационалдандырудың негізгі бағыты есептеуіш техника құралдарының көмегімен рутиндік операцияларды автоматтандыруға ұмтылу болып табылады. Сонымен бірге, автоматтандырудың басты бағыты – жобалаудың жеке кезеңдерін автоматтандыру емес, бастапқы талаптарға сай келетін барлық құрылымдарды жобалау процесін автомат- тандыру. Автоматтандыру жобалаушы мен есептеуіш машина арасындағы функцияларды ғылыми негізделген бөлу және тапсырмаларды маши- налық шешу әдістерін ғылыми негізделген таңдау кезінде жобалау- конструкторлық процесте ЭЕМ-ді жүйелі қолдануды білдіреді [12]. 99 Адам мен ЭЕМ арасындағы функциялардың ғылыми негізделген бөлінуі адам шығармашылық сипаттағы міндеттерді, ал ЭЕМ – шешу алгоритмдеуге берілетін міндеттерді шешуге тиіс дегенді білдіреді. Техникалық құралдарды, математикалық және бағдарламалық қамта- масыз етуді біріктіретін жүйе, олардың параметрлері мен сипаттамаларын инженерлік жобалау мен конструкциялау міндеттерінің ерекшеліктерін барынша ескере отырып таңдайтын автоматтандырылған жобалау жүйесі (АЖЖ) болып табылады. Автоматтандырылған жобалау жүйесінің мақсаты сапаны арттыру, материалдық шығындарды төмендету, жобалау-конструкторлық процесс мерзімдерін қысқарту және жобалаумен және құрастырумен айналысатын инженерлік-техникалық қызметкерлер санының өсуін жою болып табы- лады. АЖЖ құру мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет: * математикалық әдістер мен есептеу техникасы құралдарын қолдану негізінде жобалауды жетілдіру; * ақпаратты іздеу, өңдеу және беру процесін автоматтандыру; * оптимизациялау және көпвариантты жобалау әдістерін қолдану; жобаланатын объектілердің тиімді математикалық модельдерін, жиынтықтаушы бұйымдар мен материалдарды қолдану; * объектілерді автоматты жобалау үшін қажетті анықтамалық сипат- тағы жүйеленген мәліметтерді қамтитын деректер банкін құру; * жобалық құжаттаманы ресімдеу сапасын арттыру; * шығармашылық емес жұмыстарды автоматтандыру есебінен жоба- лаудың шығармашылық үлесін арттыру; * біріздендіру және стандарттау. Жобалауды автоматтандыру құралдарының кешені әдістемелік, лингвистикалық, математикалық, бағдарламалық, техникалық, ақпарат- тық және ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді қамтиды. АЖЖ-да инженердің ЭЕМ-мен жедел байланыс құралдарын, арнайы проблемалық-бағытталған тілдерді қолдану және ақпараттық-анықта- малық базаның болуы есебінен бағдарламаларды пайдалану қолайлылығы қамтамасыз етіледі. АЖЖ құрылымдық құрамдастары жүйенің барлық қасиеттеріне ие және дербес жүйелер ретінде құрылатын кіші жүйелер болып табылады. АЖЖ-конструкторды ауыстыру емес, көмекші құрал. Жобалау-конструкторлық жұмыстар кезінде ЭЕМ-ді қолдану өзінің дамуында бірнеше кезең өтті және елеулі өзгерістерге ұшырады. Алды- мен қолмен жобалауға бағытталған әдістемелер іске асырылған кезде нақты есептік сипаты бар жобалық міндеттерді автоматтандыруға |