Жауабы: Жасушаның пролиферациясы 317. Дамудың ерте сатысында қаланатын көз аралық мидың ұлпасынан дамиды, көз көпіршігі
тері эктодермасының бағытына қарай өсіп, бірігіп эктодерманың бүршіктенуі түрінде көз
бұршығы түзіледі. Егер ұрықтың даму барысында бір жағындағы көз көпіршігінің бастамасын
алып тастаса көз бұршағы дамымайды. Ал, егер көз көпіршігінің бастамасын дененің басқа бір
жеріне, тері астына орналастыратын болса онда эктодерма шекарасында көз бұршағы дамиды. Г.
Шпеман көздің қалыптасу мысалынан қандай құбылысты байқады?
Жауабы: жасушалардың Сұрыптауы ....? 318. Теңіз кірпісі мен тритондардың бластомерлері дамудың ерте сатысында жасушалардың кез-
келген типіне жіктелуін (дифференцациясын) қамтамасыз ете алатындығы белгілі. Бластомерлер
қалыпты жағдайда ұрықтың тек бір бөлігінің дамуына ғана жауап беру керек болатын,
бластомерлерге жасалған тәжірибеде бластомерлер даму барысында тұтас ағзаның дамуын
қамтамасыз ете алуға қаблетті екенін көрсетті. Осы құбылысты қалай түсіндіруге болады?
Жауабы: тотипатенттилик 319. Нәрестенің дүниеге келгеніне 5 күн, алғашқы жүктіліктен 3200 г. салмақпен туылған.
Жүктілік қалыпты өткен. Туылғаннан бастап балада үлкен дәрет болмаған, ішітің кебуі, жиі құсу,
мазасыздануы байқалған. Тексеру барысында аналь тесігі болған, бірақ зонд енгізу арқылы
тексеруге келмеді. Анустың атрезиясы деген диагноз қойылды. Анустың атрезиясының пайда
болу механизмі қандай?
Жауабы: Апоптоздың бұзылуы 320. 8 жасар баланың ауыз қуысын тексеру барысында тілідің түбінен төменірек жерден 1,5 см
жуық дөңгелек, тығыз түйін анықталынды. Мойынды тексеру барысында өзінің қалыпты орнынан
қалқанша без табылмады. Тілдің қалқанша безінің туа біткен ақауы деген диагноз қойылды. Бұл
ақау эмбриональдық даму кезеңінде қалқанша безінің бастамасының ығысуының бұзылуынан
болады. Сондықтанда қалқанша безінің мұндай ақауы кез келген жерде тілдің бастамасынан
бастап трахеяға дейін дами алады. Осы ақауды онтогенездің қандай механизмінің бұзылуымен
түсіндіруге болады?