192. Пигменттік ксеродерма ауруымен ауыратындардың терілері күн сәулесіне өте сезімтал
болып келеді. Сондықтан, тері рагі дамуы мүмкін. Қандай ферменттің синтезінің дұрыс
жүрмеуі аталған ауруға алып келеді?
193. Блум синдромы- бұл жоғарғы фотосезімталдық
және репарацияның бұзылуымен
сипатталатын ауру. Сидромның клиникалық белгілері бойдың өсуінің тежелуі, терінің
гипопигментациясы, мойында және бетте «көбелек» тәрізді қызыл дақтардың болуы, ісік
ауруларына бейімділік. Репарацияның қандай типінің дұрыс жүрмеуі Блум синдромының
себебі болып табылады?
194. Рактың көпшілік формасында гендік мутация нәтижесінде репликация қателігінен пайда
болған жұптаспаған негіздердің репарациясы дұрыс жүрмейді. Жұптаспаған негіздердің
репарациясының дұрыс жүрмеуі полипозды емес рактың қандай түріне алып келеді?
195. Коккейн синдромы бойдың қысқалығымен (өсу гормонының қалыпты болуына
қарамастан), бас сүйегінде кальцидің көп жинақталуымен,
көру нервінің атрофиясымен,
кереңдік және ерте қартаюмен сипатталатын ауру. Коккейн синдромында қандай ферменттің
синтезінің дұрыс жүрмеуі байқалады?
196. ДНҚ зақымдалуын тексеруші, соныменқатар “геномның қорғаушысы” саналатын ақуыз:
197. Жасушалық циклді бастайтын циклин-CDK кешені
198. Жасушаны митозға “өткізетін”және ол процесті реттейтін циклин-CDK кешені
199. Жасуша пролиферациясының стимуляторы
200. Адам терісінің жасушасы шамамен күніне бір рет бөлінеді. Тері жасушасы G1 бақылау
нүктесінен өтпеуіне келесі шарттардың қайсысы себеп болуы мүмкін?
201. Келесітұжырымдардың қайсысы pRb ақуызының ролін дұрыс сипатайды?
202. Жасуша циклінің G1 бақылау нүкесінде «рұқсат» сигналын алған эукариоттық жасуша
203. Жасушалық циклдің реттелуіндегі циклиннің роліне ең жақсы салыстыру:
204. Cdk белсенділігін реттеуші «жасушалық циклді басқару жүйесі» механизмін қай тұжырым
жақсы сипаттайды?
205. Жасуша циклін бақылауға қатысатын реттеуші ақуыздардың ыдырауы жүзеге асырылады
убиквитиннің ... бекітілуі арқылы
206. Гиперфосфорланған күйде бұл ақуыз ДНҚ синтезін жүргізуге қатысатын Е
2
F
транскрипциясы факторларын тежейді
207. Cdk-циклин кешендерінің белсенділігін реттеуші қосымша деңгей қамтамасыз етіледі:
208. МРF деңгейінің жоғарылауы алып келеді:
209. Прогестерон стероиды МРF синтезін активтендіретіні белгілі. Бұл гормонды цитоплазмаға
ендіргенде G2 –кезеңде тежелген бақа ооциттеріне не болады?
210. G2 –кезеңдегі бақа ооциттеріне ақуыз синтезінің ингибиторын қосса, онда бақа жасушасы
211. Митоз чекпойнтында жасуша циклінің тоқтау себебі
212.АРF белсенділігінің жоғарылығы тудырады
213. Хромосома кинетохорасын бөліну ұршығының микротүтікшелеріне бекітуді қамтамасық
ететін кешен:
214. Жасуша циклі арқылы өтуді бақылау процесінде маңызды роль атқаратын бұл супрессор
гені зақымдалса, онда адамның көз торында ісік пайда болады. Бұл қандай ген?
215. Жасуша циклінің протекиназа ингибиторлары қандай ауруларды емдегенде қолданылуы
мүмкін?
216. Апоптоз үрдісінде ультракүлгін сәулесінің әсерінен болатын ДНҚ зақымдануларды
танитын фермент қандай?
217. Бұл ақуыздың жасуша цитоплазмасындағы арақатынасының өзгеруі митохондрия
мембранасының
өткізгіштігін жоғарлатады, нәтижиесінде ақуыздар оны тастап, каспазалық
каскадты белсендіреді. Қандай ақуыз туралы айтылды?
218. Каспазалар әсер ететін цитоплазмалық нысана болып табылатын ақуыз
219. Жасушада осы фактордың болмауы, р53 ақуызының мөлшері жоғарлап, содан кейін
«бұйрықтық апоптоз» басталады. Қандай фактордың болмауы апоптоздың белсенді болуына
алып келеді?
220. Ақуыз, митохондрия каналдарын ашылуына және AIF и цитохром С протеазаларының
босап шығуына, каспазалық каскадты белсендіруіне алып келеді. Митохондрия каналдарын
ашатын ақуыз қайсы?
Document shared on www.docsity.com
Downloaded by: saniya-rysbek (rysbekovvas@gmail.com)
221. Генетикалық бағдарланған жасушаішілік механизмнің атқаратын қызметі: қажетсіз немесе
дефектісі бар жасушаны жою. Сондықтан да жасушаның органоидтары
және нуклеотидтері
көршілес жасушалармен жойылады. Дефектісі бар жасушаны жоюда апоптоздың тиімді типі
қайсы?
222. Иондаушы немесе УК сәулеленуімен ДНК зақымданған кезде, топоизомераз II
ингибиторлары және басқа да әсерлерден, p53 генінің экспрессиясы жүреді.
Қандай ақуыз арқылы ДНҚ зақымдануы туралы сигнал р53 геніне беріледі?
223. Ядролық ақуыз-апоптоздың реттеуші немесе транскрипциялық факторы ДНҚ
зақымданулары бар жасушаның бөліну үрдісін тоқтатып, апоптозды іске қосады. Қандай ақуыз
апоптоздың көптеген гендерінің транскрипциялық факторы болып табылады?
224. Көп жасушалы ағзаның онтогенздік даму кезеңіндегі морфогенетикалық үрдістерде және
жасушалар санының реттелуінде бағдарланған жасушаның өлімі маңызды рөл атқарады.
Эмбриональдық морфогенез барысында саусақаралық «жарғақтардың» жойылуында тиімді
апоптоздың типі қандай?
225. «Бұйрықтық апоптоз механизмінің» іске қосылуы, каспазалық каскадтың белсенділігіне
байланысты болады. Жасушаның «өлім рецепторларының» адаптор
ақуыздары арқылы іске
қосылуы, прокаспазалардың белсенді болуына алып келеді. Қандай каспаза плазмалемадан
келген синалға бірінші болып активтенеді?
226. Алғаш рет бакуловируста апоптоз ақуыздарының ингибиторлары анықталды. Осы
ашылудан кейін ашытқы саңырауқұлақтардан, сүтқоректілерге дейінгі барлық эукариоттарда
ингибиторлар гомологтары анықталды. Апоптоз ақуыздарының ингибиторларының негізгі рөлі
3, 7, 9 каспазларының белсенділігін басып тастау. Апоптоз сигналдарының берілуін тоқтататын
ингибиторды анықтаңыз?
227. Жасушаішілік органеллалардағы кальцийді реттейтін препараттарды қолдану,
жасушаішілік Ca2 + деңгейінің жоғарылауы эндонуклеаздардың тікелей белсенді болуына және
митохондрияның өткізгіштігінің жоғарлауына байланысты апоптоздың индукциялануына алып
келуі мүмкін. Апоптоздың іске асырылуына Ca
2+
,Mg
2+
- тәуелді эндонуклеазалар қатысады.
Апоптоздағы Ca
2+
,Mg
2+
- тәуелді эндонуклеазалврдың қызметін анықтаңыз.
228. Арнайы жасушаның өлімінен (некроздан) апоптоздың ерекшелігі тән:
229. Қандай жасуша өлімі үшін осы келтірілген сипаттамалар тән: хроматиннің тығыздалуы
және жасушаның жиырылуы (қитоплазманың тығыздалуына байланысты ) жүреді, хроматин
ядрода гомогенді масса түрінде
орналасады, цитопалазма көлемі кішірейеді, жасуша өзінің
пішінін өзгертеді?
230. Липидтердің пероксидті тотығуының салдарынан митохондрия несінің жоғарлауына алып
келеді
231. Жедел лейкозбен ауыратын науқаста сүйек кемігін биопсиясын иммуноцитохимиялық
зерттеуде ДНҚ фрагментациясы апоптозға тән белгілері бар жасушалардың саны көп
мөлшерде кездесті. Апоптозда ДНҚ фрагментациясы ферменттің көмегімен жүреді:
232. Емізулі баланы зерттелгенде, қолдың үшінші және төртінші
саусақтарының қосылып қалғандығы анықталады. Апоптоздың типін анықтаңыз
233. 10-12 аптасында түсік тастау қаупі болған жүктіліктен, 2600,0 г. салмақпен бала туылды.
Туылғаннан кейін 12 сағаттан соң баланы тексергенде жағдайы ауыр болып, құсулар байқалды.
Өкпенің екі жақты көптік қырылдары естіледі. Іші кебіңкі, жұмсақ. Балаға өңештің туа біткен
ақаулығы диагнозы қойылды. Бұйрықтық апоптоздың бұзылуынан болатын өңештің даму
ақаулығы қайсы?
234. Ауру Д., 62 жаста, бұрын от
жағушы болып жұмыс істеген, ауруханаға түскендегі
шағымдары, жалпы әлсіздік, бірден азуы, дауысының жуандауы, тыныс алудың қиындығы,
ауызындағы жағымсыз иістің, құрғақ жөтелдің болуы. Ларингоскопия жасағанда
жұтқыншақтан ісік анықталды Апоптоздың қандай типі бұзылғанда ісіктің осы түрінің дамуына
алып келеді?
235. Екінші күні тексеру кезіндегі орташа ауырлықтағы баланың күйі: терісі қызғылт шырышты
қабыршықты, тіндердің тургорі біршама азайған. Асқазанын тексеру барысында 40 мл қою-
қоңыр түсті қоймалжың зат бөлінді. Іш қуысының радиографиясын қарау кезінде, ащы ішектің
атрезиясы, ішектің бітеулігі анықталды. Қандай механизм жұмыс істемеді баланың қуысты
мүшелеріндегі қуыстардың түзілуінде?
Document shared on www.docsity.com
Downloaded by: saniya-rysbek (rysbekovvas@gmail.com)