316
5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы
versalis)
к ір ед і. Ж о ғар ы ң ар ай ж ү р іп , II м ойы н о м ы р тң ан ы ң көл-
денең өсіндісінен ш ы ғы п , сы р тң а а й н ал ы п ,
ат л ан т т ы ң көлден ең
өсіндісінен өтеді. Ж о ғар ы қ а р а й атл ан т бетіндегі ж ү л ге —
su lcu s a.
vertebralis-
пен ж ү р іп , ш үйде тесігі ар ң ы л ы бас қорабы ң у ы сы н а кі-
реді.О м ы ртңа ар тер и ясы м и ды ң кау д ал д ы бөлігін ң оректен діреді.
Қ арам а-ң арсы ж а ғы н ы ң о м ы р тң а ар тер и ясы м ен ң осы лы п н егізгі
ар тер и ян ы —
a. basilaris-
ті қ ү р ад ы . Ол м и баған ы н ы ң вентралд ы бе-
тінде ж атад ы .
А. basilaris-тек:
1) лаби ри н т ар тер и ясы ;
2) алд ы ң ғы
м и ш ы ң ар тер и ясы ;
3) артң ы ми ар тер и ясы ж ән е ми б аған ы н а т ар м аң т ар береді.
М ойын остеохондрозы кезін д е болаты н остеоф ит — м ойы нды
қ атты бүрғанда ом ы ртң а ар тер и ясы н ң ы сы п , ар тер и яд ан қ ан ж ү-
руді тоңтаты п тастауы м ү м к ін . М иш ы ң и ш ем и ясы салд ары н ан
бүлш ы ңеттер тонусы нан а й ы р ы л ад ы ; ми б аған ы н ы ң р е т и к у л я р л ы
ф о р м ац и ясы н ы ң и ш ем и ясы н д а — естен ай ы р ы л у , ң ү л аң та
ш у есі-
тілу. (У нтерхарнщ ейдт немесе о м ы р тң а а р тер и я сы н ы ң синдром ы ).
О м ы ртңа а р тер и ясы н ы ң п р о ек ц и я сы — о м ы р тң ан ы ң ү й ң ы төм-
пегінен кеуде-бүғана буы ны н а 2 см сы р тң ар ы н ү к тен і ңосаты н сы-
зы қ бойында.
Сол ж а қ т а ғ ы о м ы р тң а а р тер и я сы н ы ң п р о ек ц и ясы — ү й ң ы төм-
пегі мен кеуде-бүғана том пегінен 1 см л атер ал д ы ж ер д і қосаты н
сы зы қ бойы нда (себебі сол ж а қ ар тер и я тереңде ж ән е қ а л қ а н ш а -
мойы н бағаннан кейіндеу) ж а т ад ы .
М ойы нны ц ү л п а л ы қ к е ң іс тіг ін ің тереңінде к еу д ен ің л и м ф ати -
к а л ы қ өзегі ж а т ад ы . Н егізгі л и м ф а ж и н а у ш ы өзек — к еу д ен ің арт-
қы ар ал ы ғы н ан оңеш пен сол ж а қ б үған а ар тер и я а р асы н ан ж о ғар ы
көтеріледі.
VII мойы н о м ы р тқ а деңгейінде л и м ф а
өзегі бағы ты н озгертіп ,
арты нан алға, содан к ей ін төм енге ң ар ай и іл ген доға ң ү р ад ы . Осы
ж ерде өзек сол ж а қ п левра төбесі м аң ы м ен бүған асты а р тер и я н ы ң
басталаты н ж е р ін ің
gan g lio n s te lla tu m , а.
ж ән е
v. vertebralis-
т ің а л
ды нан өтеді. М едиалды ү ш б ү р ы ш ты ң қан там ы р -н ер в ш оғы ры —
кеуде өзегін ің алд ы н д а, ал д и аф р агм алд ы нерв — өзек
доғасы н ы ң
арты немесе ө зектің венаға қ ү я т ы н ж е р ін ің ар ты н д а ж атад ы .
Кеуде өзегіндегі л и м ф а — сол ж а ң іш к і м о й ы н д ы р ы қ вен асы н а
немесе саты ал д ы л ы ң қ у ы ста — сол ж а ң вен алар б ү р ы ш ы н а, ал к е й
де сол ж а қ бүғанасты венаға ң ү яд ы .
Д и аф р а гм а л д ы нерв
(п. p h ren icu s)
көбінесе IV м ойы н н ервінен,
ал кейде III немесе V м ойы н нервтерінен де ш ы гад ы .
Клиникалық анатомия
317
Нерв алд ы ң ғы саты л ы б ү л ш ы қ ет үстінде ж атад ы ж ән е о м ы р тқ а
алды ф асц иям ен ж аб ы л ған . Кеуде ң у ы сы н а өткенн ен соң, оң ж а ң
диаф рагм алды нерв бауы рға ар тң ы ж а ғы н а н
ж етед і немесе бауы р
ңаңпасы нда бауы р өрім іне ң осы лады . К ей ін гі деректер бойы нш а
бауыр өрім і д и аф рагм алд ы н ервтің екеу ім ен де бай лан ы сты .
Бүл байланы с бауы р ж ән е өт ж о л ы п ато ло ги ясы н д а, д и аф р аг
малды нервті кеуде-б үған а-ем ізікш е бүлш ы ң ет а я қ ш а л а р ы арасы -
нан алды ң ғы саты б ү л ш ы ң етке басңанда ауы рсы н у сезім і п ай д а бо
лады (Мюсси немесе ф рен и кус сим птом ы ).
Достарыңызбен бөлісу: