9.5. Кеуде өзегінің қүрсаңтың бөлімі
Кеуде өзегін ің қ ү р саң ты ң бөлігі ү ш н егізден ң ү р ы лған :
1) ірі өрім ді л и м ф а там ы р л ар ы н ан ;
2) бел бағандары нан;
3) кеуде өзегін ің ц и стер н ал ар ы н ан .
Кеуде бағаны н түзеуге іш е к л и м ф а б ағаны да ң аты сад ы .
Д иафрагма асты н д а ір і л и м ф а ти к ал ы ң к о л л ек то р л ар 1 — 4 дейін
болады. М оном агистралды қ ү р ы л ы сты өзек 66% , би м аги стральды
27% ,3 — 4 бағанды 7% кездеседі.
Ішперде арты нд ағы к е ң іс т ік т е л и м ф а т ам ы р л ар ы ж ән е л и м ф а
түйіндері коп. Л и м ф а там ы р л ар ы а я ң т ан , ж ам бас м үш елерін ен ,
іш қабы рғасы ны ң терең ң аб аттар ы н ан , іш ек тер д ен , бүйректерден,
бүйрек үсті бездерінен, д и аф р агм ан ы ң төм енгі бетінен, ү й ң ы безде-
рінен, бауырдан ж ән е к ө к бауы рдан к елед і. Іш перде ар ты н д ағы ке-
ңістіктегі л и м ф а түй ін дер (
lym p h a n o d i lu m b a les
) ң ү р сақ аортасы
мен томенгі қуы с венасы н ы ң бойы нда орн аласад ы . I бел ж ән е X II
кеуде ом ы ртңалары түсы нда бел ай м ағы ж ән е ң үрсаң м ү ш ел ер ін ің
(trunci lum balis tru n c i in te r s tin a lis
) бірігуім ен
c yste rn a ch yli
түзі-
леді, ол ңүрсаң аортасы н ы ң оң ж а ғы н д а ж атад ы .
Кеуде өзегінің ң үрсаң іш ін д егі б ө л ігін ің заң ы м д ан у ы лим ф а-
ның іш перде қ у ы сы н а а ғу ы н а (хилоперитонеум ) әк ел ед і. Б ү н д ай
кезде оперативтік ем деу әдісі — зақ ы м д ан ған о зек т ің ү ш т ар ы н н е
месе оның бағандары н байлауды ң аж ет етеді.
526
9 белім. Құрсақ қуысының ішперде арты кеңістігіңцегі агзалардың клиникалық анатомиясы
9.6. Ішперде артындағы нервтер
Іш перде ар ты н д ағы к е ң іс тік те гі нервтер с и м п а т и к а л ы қ баған-
дар мен көптеген вегетати вті нерв өрім дерінен қ ү р ы л ған
(9.8, 9.9 а,
б сурет т ер ).
С и м п ати к ал ы қ б аған д ар то п о гр аф и я сы . Б ү л ж ерде
p a rs lu m
balis tru n ci sym p a th ic i
(си м п ати к ал ы ң өрім) ж ән е де кезбе н ервтің
тар м ақ тар ы кездеседі.
T ru n cu s sy m p a th ic u s
д и аф р агм ан ы ң л а т е
ралды ж ән е м едиалды а я ң ш а л а р ы н ы ң ар асы н ан өтіп, бел о м ы р тқ а
денесінің алды ң ғы бетінде орн аласад ы .
Pars lu m b a lis tru n c i
sym p a tic i-дщ
түй ін д ері,
ao rta a b d o m in a lis
ж ән е он ы ң тар м аң тар ы н -
да орн аласқан си м п ати к ал ы ң өр ім н ің та л ш ы қ тар ы м е н байланы с-
ңан.
T runci
sy m p atici тү й ін д ер ін ің бел бөлім інде орн аласуы да
әртүрлі болады: бір ж а ғд ай л а р д а, 4 — 5 тү й ін д ер і бар ж ән е олард ы ң
байланы сты руш ы тар м аң тар ы (rr.
c o m m u n ica n te s)
ар ң ы л ы
pi. lu m
balis
ш оғы рлары м ен б айланы сады . А л е к ін ш і бір ж а ғд ай л а р д а
1 — 2 ү л к ен ір і тү й ін д ер і бар, олар ж е к е
rr. c o m m u n ica n te s
ар ң ы л ы
pi. lum balis-
пен бай лан ы сң ан . С әулелі өрім
(pi. so la ris
)
tr. coeliacus-
ты қорш ап ж атад ы , онда е к і ү л к ен ж а р т ы ай тәріздес (
g a n g ll. semi-
lunaria)
түйін болады . Ол ш арбы м ай қу ы сы (
bursa o m en ta lis)
ар-
ты нда, бүйрекүсті безі мен аорта ар асы н д а ж ән е д и аф р агм ан ы ц
аяқ ш а л ар ы н д а орн аласады . Б ү л түй ін дерм ен қ ү р с аң ты ң ү л к ен
нерві
(п . sp la n ch n icu s m ajor),
к іш і н ерві
(п . sp la n ch n icu s m inor)
ж ән е кезбе нервтің (n.
vagus)
тар м аң т ар ы б ай лан ы сад ы . О лардан
көптеген үсақ тар м аң тар ш ы ғад ы . О лар
tr. coeliacus
деңгей ін де
озара байланы са оты ры п ,
pi. coeliacus-
ты тү зей д і. К ейде атал ған
ж ар ты ай тәріздес түй ін дер орны б ү к іл өрім бойы на тар аған , үсаң
тү й ір ш іктер кездеседі. Осы н егізгі өрім мен аорта тар м ағы н ы ң
ж олы нда орналасңан:
pi. ren a lis, pi. su p ra ren a lis, pi. m esen tericu s
superior, pi. m esen tericu s inferior, pi. aortico-abdom inalis
өрім дері
байланы сңан.
А ортаны ң б и ф у р к ац и я түсы нда осы атал ған нерв т ал ш ы ң тар ы
бірігіп, дара ж а л ғ ы з өрім
pi. hyp o g a stricu s
тү зей д і. Ол к іш і ж ам бас-
ңа түсіп, ж ам бас м үш елерін е с и м п а ти к ал ы ң өрім береді.
Іш перде арты нд ағы нервтер өрім деріне б локад а ж а са у (м ы салы ,
паранеф ральды блокада), іш перде ар ты н д ағы ағзал а р д ы ң ж ар а-
қаты немесе п ато ло ги ял ы ң ж а ғд ай л а р ы н д а қ о л д ан ы л ад ы .
Іш перде арты ндағы ең ір і в егетати втік нерв өрім і — қ ү р с ақ өрім і.
Ол әр у а қ ы тта X II кеуде о м ы р тқ а деңгейінде о рн аласң ан .
Ң үрсақ б аған ы ө р ім ін ің си н то п и ясы . Қ үрсаң өрім і алд ы н ан —
ш арбы май ң ал тасы н ы ң ар тң ы ң аб ы р ғасы н ы ң п ар и еталд ы пердесі-
мен ж аб ы лған . А орта мен ң ү р сақ баған ы н ы ң а й н ал асы н д а ж ата-
Клинжалық анатомия
527
ды. Өрімнің төменгі ш ек ар асы , бүй рек а р т ер и я л ар ы н ы ң аортадан
шығатын ж ері.
Н ейроганглионарлы тін дердің ф иброзды өзгеруі, д и аф р агм ан ы ң
доға тәрізді байлам ы м ен б ір ігіп , ң үрсаң баған ы н сы р ты н ан ң ы сы п ,
ңұрсаңтың ж оғарғы қабаты а ғзал а р ы н ы ң и ш ем и ясы н ш аң ы р у ы
мүмкін («ңүрсаң ангинасы » сим птом ы ).
Достарыңызбен бөлісу: |