11
3.
Оқы лым мә ті нінде көтерілген мәселе
бойынша өз ойларыңды дә -
лел деп, әдеби тіл нормаларын сақтап, келісу/келіспеу эссе сін жа -
зың дар.
Дауысты дыбыстардың жазылуы
Жалаң дауыстылар: а, ә, е, о, ө, ұ, ү, ы, і, . Барлық буындарда
кездесетін дауыстылар: а, е, ы, і. Буын талғайтын дауыстылар: ә, о,
ө, ұ, ү. Олар көбіне басқы буында кездеседі:
дәурен, орамал, өсім дік,
құ лын, бүгін
. Біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарларының
басқы буындарында жазылады:
дәрі-дәрмек, Есенәлі, Қызылорда,
жөн-жосық, өте-мөте, басқұр, кешқұрым, бүрсігүні.
Қосар әріптер: (йо), и (ый, ій), у (ұу, үу), ю (йұу, йүу), я (йа).
Ескерту.
1.
Ә, ұ, ү
дыбыстары мына сөздердің екінші буындарында жазылады:
сірә, кінә, күнә, куә, іңкәр, күмән, шүбә, зәмзәм, мүсәпір, дүдәмал,
Күләш, Күләнда, Күләй; мағлұмат, бұлбұл, мақұл, байғұс; мәжбүр,
әңгүдік, дүлдүл.
2.
Сөз
басындағы
ж, ш
дыбыстары мен
й
дыбысының
ортасында
келген
а
дыбысы көбінесе жіңішке
ә
болып айтылады, алайда
а
әрпі жазылады:
жай, жайт, шай
.
3.
Алдыңғы буындағы жіңішке дауыстылардың әуенімен жіңішке айты-
латын
ә
дыбысының орнына
а
әрпі жазылады:
ләззат
(айтылуы –
ләззәт
),
рәсуа
(айтылуы –
ірәсүуә
),
Жәмила
(айтылуы –
Жәмійлә
),
тәкаппар
(айтылуы –
тәкәппар
).
4.
Достарыңызбен бөлісу: