52
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына өткізілген өнім үшін ақ-
шалар, аванстық төлемдер, банктің несиелері, дебиторлық қарыздар,
кассадағы қолма-қол ақша және т.б. келіп түседі.
Есеп айырысу шотынан қолма-қол ақшасыз есептер жүргізіледі,
еңбекақы төлеу, іссапар, шаруашылық және өкілдік шығыстарына
қолма-қол ақша беріледі. Қолма-қол ақша мәлімдемеге сәйкес боса-
тылады.
Қолма-қол ақша беруді, сондай-ақ есеп айырысу шотынан ақша
аударуларын әдеттегіше, банк есеп айырысу шоты иесінің бұйрығы
негізінде немесе оның келісімі (акцепті) бойынша жүргізеді.
Ерекше жағдайларда банк есеп айырысу шотынан мәжбүрлі түрде
ақша қаражаттарын шығыс етеді. Мысалы, салық органдарының
ұйғарымы бойынша төлеу мерзімдері өтіп кеткен салықтар, жи-
наулар және т.б. аударылады. Одан басқа, өзінің келісімі бойынша
ақша қаражаттарын шығыс еті мүмкін, мысалы, банктің несиесін
пайдаланғаны үшін (несие үшін процент), есеп айырысу мен
кассалық қызмет үшін және т.б.
Банктің қызметтері үшін төлем бойынша шығыстар кәсіпорын-
ның шығындарына, ал кәсіпорынның уақытша еркін қаржыларын
пайдаланғаны үшін банктің төлемдері — оның негізгі емес қыз-
меттерінің табыстарына апарылады.
Банктің ағымдағы шотында операциялар жүргізу үшін негіз
ретінде бастапқы құжаттар төлем тапсырмалары, чектер, қолма-қол
ақшаны өткізу үшін хабарландырулар болып табылады.
Төлем тапсырмасы кәсіпорынның есеп айырысу шотынан
алушының есеп айырысу шотына, онда көрсетілген қаржыны
шығыс ету үшін қызмет атқарады.
Ақша чегі банкіге қолма-қол ақшаның көрсетілген көлемінде
есеп айырысу шотынан босату туралы бұйрық болып саналады.
Достарыңызбен бөлісу: